Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι προέτρεψε την Πέμπτη τις ευρωπαϊκές χώρες να παράσχουν εγγυήσεις για την προστασία της Ουκρανίας μετά το τέλος του πολέμου με τη Ρωσία, αλλά είπε ότι αυτές δεν θα ήταν αρκετές χωρίς την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ενώ οι μάχες που πυροδοτήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας το 2022 συνεχίζονται χωρίς τέλος, Δυτικοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν αρχίσει να συζητούν μεταπολεμικά σενάρια, εν μέρει με τη δέσμευση του εκλεγμένου προέδρου Τραμπ να φέρει τη σύγκρουση στο τέλος της.
Απευθυνόμενος στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Ζελένσκι χαιρέτισε την πρόταση του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να αναπτύξει στρατεύματα στην Ουκρανία μετά από ενδεχόμενη κατάπαυση του πυρός. Είπε στους ηγέτες ότι είναι «κρίσιμο για την Ευρώπη να συμβάλει σημαντικά στις εγγυήσεις ασφαλείας».
«Υποστηρίζουμε την πρωτοβουλία της Γαλλίας για στρατιωτικό απόσπασμα στην Ουκρανία ως μέρος αυτών των εγγυήσεων και καλούμε άλλους εταίρους να συμμετάσχουν σε αυτήν την προσπάθεια, θα βοηθήσει να τερματιστεί ο πόλεμος», είπε στη συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών.
Ο Ζελένσκι είπε ότι η Ουκρανία θα χρειαστεί τελικά περισσότερη προστασία μέσω της ένταξης στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ έχει πει ότι η Ουκρανία θα ενταχθεί στις τάξεις του μια μέρα, αλλά δεν έχει ορίσει ημερομηνία ούτε έχει εκδώσει πρόσκληση.
Εν τω μεταξύ, είπε ο Ζελένσκι, η Ουκρανία θα μπορούσε να έχει ξεχωριστές εγγυήσεις από τα ευρωπαϊκά έθνη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Είναι αδύνατο να το συζητήσουμε αυτό μόνο με τους Ευρωπαίους ηγέτες, γιατί για εμάς, οι πραγματικές εγγυήσεις σε κάθε περίπτωση -σήμερα ή στο μέλλον- είναι το ΝΑΤΟ», είπε στους δημοσιογράφους.
«Στον δρόμο προς το ΝΑΤΟ, θέλουμε εγγυήσεις ασφαλείας ενώ δεν είμαστε στο ΝΑΤΟ. Και μπορούμε να συζητήσουμε τέτοιες εγγυήσεις χωριστά τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με την Ευρώπη», είπε. Το αν ο Τραμπ θα ήταν έτοιμος να προσφέρει τέτοιες εγγυήσεις είναι ένα ανοιχτό ερώτημα. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα ζητήσει να τερματιστεί γρήγορα ο πόλεμος που διαρκεί σχεδόν τρία χρόνια. Τη Δευτέρα είπε ότι ο Ζελένσκι θα πρέπει να είναι έτοιμος να καταλήξει σε ειρηνευτική συμφωνία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, αν και δεν είπε αν αυτό σημαίνει ότι το Κίεβο θα παραχωρήσει εδάφη στη Μόσχα ως μέρος μιας διευθέτησης μέσω διαπραγματεύσεων.
Οι ρωσικές δυνάμεις καταλαμβάνουν σχεδόν το ένα πέμπτο του ουκρανικού εδάφους και προχωρούν σταθερά στα ανατολικά της χώρας.
Σχολιάζοντας τις σημερινές δηλώσεις του Πούτιν περί μονομαχίας πυραύλων, και την πρότασή του να δοκιμάσει την αεράμυνα της Ουκρανίας εκτοξεύοντας το νέο ρωσικό υπερηχητικό βαλλιστικό πύραυλο Oreshnik σε στόχο στο ουκρανικό έδαφος, ο Ζελένσκι είπε: «Πιστεύετε ότι ένας λογικός άνθρωπος θα μπορούσε να πει κάτι τέτοιο;»
Ερωτηθείς πώς αισθάνεται που στις 20 Ιανουαρίου αναλαμβάνει καθήκοντα ο πρόεδρος Τραμπ, ο Ζελένσκι απάντησε: «Καλωσήλθες Ντόναλντ!». Πρόσθεσε ότι θα ήθελε πολύ να έχει τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ στο πλευρό του και να συζητήσουν. «Θα ήθελα πολύ ο Τραμπ να μας βοηθήσει και να τελειώσει αυτός ο πόλεμος», πρόσθεσε.
Σχετικά με τον Πούτιν, ο Ζελένσκι είπε: «Νομίζω ότι ο Πούτιν είναι τρελός. Νομίζω ότι το ξέρει και ο ίδιος ότι είναι τρελός! Του αρέσει να σκοτώνει. Αυτό είναι επικίνδυνο για τους πάντες».
Κατέληξε, λέγοντας ότι «χρειαζόμαστε ένα σχέδιο, μια ισχυρή θέση και βασίζομαι στην ενότητα μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ. Το ελπίζω!»
Μήνυμα στον Τραμπ
Οι ηγέτες της ΕΕ επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν τη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης για να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στον Τραμπ για τη συνεχή υποστήριξή τους στην Ουκρανία και να τονίσουν ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει την Ουκρανία και να σέβεται την εδαφική της ακεραιότητα.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει την αρχή ότι δεν αναλαμβάνεται καμία πρωτοβουλία σχετικά με την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία», αναφέρεται σε επίσημη δήλωση που εκδόθηκε από τη σύνοδο κορυφής. Ο Ζελένσκι είπε ότι κάθε τέλος των μαχών θα πρέπει να είναι οριστικό. «Δεν μπορούμε να ζήσουμε με μια παγωμένη σύγκρουση στην επικράτειά μας», είπε στους δημοσιογράφους. Οι ηγέτες της ΕΕ επρόκειτο επίσης να συζητήσουν τις ευρύτερες σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ, εν μέσω ανησυχιών για έναν πιθανό διατλαντικό εμπορικό πόλεμο.
Ο Τραμπ έχει πει ότι η ΕΕ θα «πληρώσει μεγάλο τίμημα» με δασμούς επειδή δεν αγοράζει αρκετές αμερικανικές εξαγωγές. Έχει ήδη υποσχεθεί υψηλούς δασμούς σε τρεις από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των Ηνωμένων Πολιτειών – τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα.
Οι διπλωμάτες της ΕΕ έχουν πει ότι το κλειδί για το μπλοκ είναι η ενότητα και η αποφυγή της Ουάσιγκτον να διεξάγει συζητήσεις ή συμφωνίες με μεμονωμένα μέλη της ΕΕ – αντίγραφο της ενιαίας στρατηγικής της για την αντιμετώπιση της Βρετανίας κατά τις διαπραγματεύσεις για το Brexit.
Η ΕΕ θα επιδιώξει να επισημάνει ότι είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών και ένας στενός σύμμαχος με κοινές αξίες. Ωστόσο, έχοντας επίγνωση ότι ο Τραμπ είναι απασχολημένος από το έλλειμμα του εμπορίου αγαθών των ΗΠΑ, οι αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν διατυπώσει την ιδέα να προσφερθούν να αγοράσουν περισσότερο LNG ή όπλα από τις ΗΠΑ.
«Εάν οι ΗΠΑ κοιτάζουν την Κίνα, τότε θα πρέπει να μείνουμε μαζί – Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν έχουμε εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, τότε ποιος γελάει δυνατά; Είναι η Κίνα», δήλωσε η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλλας.
