Τα πολιτικά και οικονομικά προβλήματα στη γαλλογερμανική «ατμομηχανή» της ενωμένης Ευρώπης δεν είναι προσωρινά και η διαχείρισή τους δεν είναι βέβαιο πως θα γίνει με τρόπο ομαλό. Ακόμη και χωρίς τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση, η απώλεια ανταγωνιστικότητας της γερμανικής οικονομίας διαγραφόταν από καιρό. Επισφαλείς εδώ και χρόνια ήταν και οι δείκτες χρέους και δημοσιονομικής ισορροπίας της Γαλλίας.
Την εποχή που η Ελλάδα κατέρρεε υπό το βάρος των ελλειμμάτων και του χρέους, η υπέρμετρη τιμωρία της λειτούργησε ως παράδειγμα για διάφορους «μικρομεσαίους» Ευρωπαίους, αλλά δεν φάνηκε να συνετίζει τους μεγάλους ασθενείς, οι οποίοι, επαναπαυμένοι στο μέγεθός τους, θεωρούσαν τους εαυτούς τους «πολύ μεγάλους για να καταρρεύσουν». Δεν ήταν όμως τόσο μεγάλοι ώστε να αποφύγουν τις παθογένειές τους και τώρα το πληρώνουν.
Η προοπτική να ισορροπήσει σύντομα η ήπειρός μας φαίνεται πολύ αδύναμη, αφού οι κοινωνίες δεν είναι διατεθειμένες να επιδείξουν ανοχή στην απότομη πτώση του βιοτικού τους επιπέδου. Πολιτικά και διπλωματικά η Ευρώπη λειτουργεί ως ακόλουθος των ΗΠΑ ελλείψει εναλλακτικής λύσης και, κατά συνέπεια, υφίσταται όλες τις συνέπειες των συγκρούσεων που επιλέγει να κάνει η ηγέτιδα της Δύσης Αμερική, χωρίς σοβαρή δυνατότητα να τις αποτρέψει.
Η δε επανεκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ ενδέχεται να επιδεινώσει τις συγκρούσεις αυτές και τις συνέπειές τους, αφού ο νέος Πρόεδρος διακρίνεται για την έντονα «συναλλακτική» συμπεριφορά του, αλλά και για την ελάχιστα συγκαλυμμένη διάθεσή του να αντιμετωπίζει φίλους και αντιπάλους με τον ίδιο τρόπο.
Σε αυτό το κλίμα η Ελλάδα, έχοντας σταθεροποιηθεί μετά την περιπέτεια των μνημονίων, αλλά με όλα τα απόνερα πάνω της από τις συνεχείς κρίσεις και τις δικές της αδυναμίες, έχει δίκιο να ζητάει εδώ και χρόνια κοινό δανεισμό και κοινή διαχείριση χρέους, αλλά ξέρει πως οι εθνικές προτεραιότητες υπερβαίνουν τις όποιες διακηρύξεις περί ουσιώδους «Ένωσης». Συνεπώς είναι υποχρεωμένη να διαχειρίζεται τα του οίκου της μειώνοντας κατά το δυνατόν το ρίσκο.
Η εσωτερική κατάσταση όμως είναι – και θα παραμείνει – δύσκολη, καθώς η χώρα μας έχει καθυστερήσει τραγικά να προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές στο παραγωγικό μοντέλο και πλέον ο χρόνος για τη λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης (2026) και τη λήξη της περιόδου χάριτος του ελληνικού χρέους (2032) γίνεται ασφυκτικός. Εν τω μεταξύ, η πίεση στα μεσαία και χαμηλά στρώματα δεν αντιμετωπίζεται με επιλεκτικές επιδοτήσεις.
Τα πράγματα για την κυβέρνηση αναμένεται να δυσκολέψουν πολύ, αλλά και για το ΠΑΣΟΚ δεν θα είναι καθόλου απλό να πείσει ότι έχει συγκροτημένη πρόταση εξουσίας ικανή να απαντήσει στο μεγάλο εύρος και βάθος των προβλημάτων.
