Κλιμακώνεται η κατάσταση στη Σερβία όπου οι φοιτητές έχουν βγει στους δρόμου και καλούν τους πολίτες σε «γενική απεργία – ανυπακοή».
Με δεδομένο ότι οι περισσότερες συνδικαλιστικές οργανώσεις βρίσκονται υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης και ήταν αδύνατη η συμφωνία για διοργάνωση απεργίας, οι φοιτητές προτείνουν διάφορους τρόπους στους πολίτες για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο κάλεσμα.
«Την Παρασκευή μην πάτε στην δουλειά σας», «πάρτε μία ημέρα άδεια», «επικαλεστείτε ασθένεια, αν φοβάστε τον εργοδότη σας», προτείνουν στους εργαζόμενους οι φοιτητικές οργανώσεις. Τους συμβουλεύουν δε, για μία ημέρα, να μην πάνε «σε εστιατόρια, καφέ, πολυκαταστήματα, γυμναστήρια…» όπως επίσης και να μην κάνουν καθόλου ψώνια.
«Η συμμετοχή σας κάνει τη διαφορά! Ας πάρουμε την ελευθερία στα χέρια μας!», αναγράφεται στο κάλεσμα των φοιτητών για τις σημερινές κινητοποιήσεις.
Απειλές για απολύσεις αν κατέβουν σε απεργία
Ηδη, την συμμετοχή τους στην γενική απεργία δήλωσαν οι δικηγόροι, οι ηθοποιοί, κάποιες οργανώσεις εκπαιδευτικών, μέρος των εργαζομένων στα λιγνιτωρυχεία, ενώ τα καλωδιακά τηλεοπτικά κανάλια, που δεν ελέγχονται από την κυβέρνηση, θα μεταδίδουν μόνο ειδησεογραφία από τις κινητοποιήσεις.
Εργαζόμενοι σε δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς καταγγέλλουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πιέσεις και απειλές από την διεύθυνση για να μην συμμετάσχουν στην απεργία. Απειλές για απόλυση καταγγέλλονται και από εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.
Για σήμερα έχουν προγραμματιστεί διάφορες δράσεις για να «παραλύσει η χώρα».
Στο Βελιγράδι οι φοιτητές θα πραγματοποιήσουν συγκεντρώσεις έξω από τις σχολές τους, ενώ όσοι το επιθυμούν θα μεταβούν οργανωμένα στον Ερυθρό Σταυρό για εθελοντική αιμοδοσία.
Οι μαθητές σχολείων Μέσης εκπαίδευσης που βρίσκονται εδώ και ένα μήνα υπό κατάληψη, μαζί με καθηγητές, θα πραγματοποιήσουν πορεία και θα αποκλείσουν για μία ώρα την γέφυρα που συνδέει την παλιά με την νέα πόλη.
Κόμματα της αντιπολίτευσης ανακοίνωσαν επίσης ότι θα πραγματοποιήσουν αποκλεισμούς δρόμων στην πρωτεύουσα. Ανάλογες δράσεις έχουν προγραμματιστεί και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Σερβίας.
Αντιδρά ο Βούτσιτς, κάνει συγκεντρώσεις υποστηρικτών του
Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, βλέπει «δάκτυλο της δύσης» για τις αντιδράσεις και οργανώνει συγκεντρώσεις υποστηρικτών του σε διάφορες πόλεις της Σερβίας με το σύνθημα «Προβολή της τίμιας και κανονικής Σερβίας».
Η πρώτη συγκέντρωση θα πραγματοποιηθεί σήμερα στην πόλη Γιαγκοντίνα, στην κεντρική Σερβία. Ο Βούτσιτς στην ομιλία του θα παρουσιάσει, όπως ανακοινώθηκε, την πρόταση του για την ίδρυση «ενός κινήματος για το κράτος και τον λαό, το οποίο θα συσπειρώνει όλες τις πατριωτικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις».
Οι διαδηλώσεις κατά τις διαφθοράς και της αδιαφάνειας στην Σερβία ξεκίνησαν μετά την κατάρρευση, την 1η Νοεμβρίου του 2024, του γείσου στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ που στοίχισε την ζωή σε 15 ανθρώπους. Οι φοιτητές πρωτοστατούν στις κινητοποιήσεις ζητώντας να αποδοθούν ποινικές και πολιτικές ευθύνες για την τραγωδία και να αποκαλυφθούν όλα τα στοιχεία για την ανακαίνιση του σταθμού που είχε ολοκληρωθεί τρεις μήνες πριν καταρρεύσει το τσιμεντένιο γείσο.
Στο πλευρό τους έχουν πολλούς επώνυμους Σέρβους, με πρώτο τον Νόβακ Τζόκοβιτς, που από την Αυστραλία δήλωσε πως είναι στο πλευρό τους.
Οδηγία να αποφεύγουν ταξίδια στη Σερβία
Την ίδια ώρα, η κατάσταση έχει ανησυχήσει γειτονικές χώρες, με την Κροατία να βγάζει ταξιδιωτική εντολή, συστήνοντας στους υπηκόους της να μην ταξιδεύουν στη Σερβία.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κροατίας κατήγγειλε «ανάρμοστες και αβάσιμες ενέργειες των σερβικών αρχών έναντι Κροατών υπηκόων» και συνιστά «αναβολή όλων των μη αναγκαίων ταξιδιών», καθώς και «προσοχή, παρακολούθηση της τρέχουσας κατάστασης και λήψη λεπτομερών πληροφοριών πριν από ενδεχόμενο ταξίδι στην Σερβία, εφόσον είναι απαραίτητο να γίνει».
Η οδηγία αυτή ακολούθησε μετά την απέλαση από τις σερβικές αρχές, στις 22 Δεκεμβρίου, 13 εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών, πέντε εκ των οποίων ήταν από την Κροατία.
Οι ακτιβιστές των ΜΚΟ που απελάθηκαν προέρχονταν από εννέα χώρες και συμμετείχαν σε εργαστήριο που διοργάνωσε η αυστριακή Erste Bank με θέματα που δεν έχουν καμία σχέση με την πολιτική.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Κροατίας Γκόρνταν Γκρλιτς Ράντμαν κατήγγειλε ότι οι πέντε ακτιβίστριες «τέθηκαν υπό κράτηση χωρίς καμία εξήγηση και τους επιδόθηκε η απόφαση απέλασης». Ανακοίνωσε ότι η Κροατία θα επιδώσει διακοίνωση διαμαρτυρίας στην Σερβία και θα ενημερώσει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Το σερβικό υπουργείο Εξωτερικών θεωρεί «ανάρμοστη» την αντίδραση της Κροατίας και υποστηρίζει ότι «οι υπήκοοι της αντιμετωπίστηκαν από τις αρμόδιες κρατικές αρχές στο Βελιγράδι σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες και την εθιμική διεθνή πρακτική».
Εξηγήσεις από το υπουργείο Εξωτερικών της Σερβίας ζήτησαν επίσης η Ρουμανία και η Αλβανία, μιας και πολίτες των χωρών αυτών βρίσκονται μεταξύ των δεκατριών απελαθέντων.
Την ανησυχία της για τις απελάσεις εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Εκφράζουμε την ανησυχία μας για το γεγονός ότι ειρηνικοί ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών, από τα κράτη μέλη της ΕΕ και την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, έχουν συλληφθεί και αργότερα τους ζητήθηκε από τις αρχές να εγκαταλείψουν τη Σερβία επειδή αποτελούν “κίνδυνο για την ασφάλεια”», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (EC) Γκιγιόμ Μερσιέ.
