Ο Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε χθες, Τρίτη, τη φιλοδοξία του να προσαρτήσει τη διώρυγα του Παναμά και τη Γροιλανδία, δια της βίας αν χρειαστεί, σε μια ασυνάρτητη και προκλητική συνέντευξη Τύπου που προκάλεσε αυστηρές απαντήσεις από τις ενδιαφερόμενες χώρες.
Το ραντεβού με τον Τύπο από το Μαρ-α-Λάγκο, την κατοικία του στη Φλόριντα, υποτίθεται ότι θα αφορούσε μια επένδυση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για τη δημιουργία νέων κέντρων δεδομένων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όμως ο μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ ξεμπέρδεψε στα γρήγορα μ’ αυτό το θέμα για να συνεχίσει αναφερόμενος για περισσότερο από μία ώρα σ’ ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων.
Ως συνήθως, είναι δύσκολο στις ηχηρές δηλώσεις του να ξεχωρίσει κανείς πραγματικές ανακοινώσεις από υπερβολές.
Όταν ερωτήθηκε, αν μπορεί να εγγυηθεί πως δεν θα υπάρξει προσφυγή στις ένοπλες δυνάμεις για να προσαρτηθούν η διώρυγα του Παναμά, αρτηρία ζωτικής σημασίας για τις παγκόσμιες θαλάσσιες μεταφορές, και η Γροιλανδία, αυτόνομο έδαφος της Δανίας, ο Ντόναλντ Τραμπ απάντησε: «Δεν μπορώ να σας το διαβεβαιώσω για καμιά από τις δύο».
Ο εκλεγμένος πρόεδρος έχει ήδη ισχυριστεί επανειλημμένα ότι θέλει να πάρει πίσω τη διώρυγα του Παναμά, που κατασκευάσθηκε από τις ΗΠΑ και εγκαινιάσθηκε το 1914, αν δεν μειωθεί η τιμή των διοδίων για τα αμερικανικά πλοία.
Χθες επέκρινε επίσης τη συμφωνία που συνήφθη το 1977 από τον τότε πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, η οποία κατέληξε στη μεταβίβαση του ελέγχου της διώρυγας του Παναμά το 1999.
«Δεν μας φέρονται σωστά. Βάζουν τα πλοία μας να πληρώνουν περισσότερο από τα πλοία άλλων χωρών», ισχυρίστηκε ο Ντόναλντ Τραμπ.
«Μας κοροϊδεύουν γιατί πιστεύουν ότι είμαστε βλάκες. Τώρα όμως δεν είμαστε βλάκες», δήλωσε ακόμα.
Η κυριαρχία του Παναμά επί της διώρυγας «δεν είναι διαπραγματεύσιμη», του απάντησε ωστόσο ο Χαβιέρ Μαρτίνες-Ατσά, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας αυτής της κεντρικής Αμερικής.
Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, ο εκλεγμένος πρόεδρος είχε επίσης εκφράσει την άποψη ότι ο έλεγχος της Γροιλανδίας αποτελεί «απόλυτη αναγκαιότητα» για «την εθνική ασφάλεια και την ελευθερία σε όλο τον κόσμο».
Χθες, Τρίτη, κάλεσε τη Δανία να «παραιτηθεί» απ’ αυτό το αυτόνομο έδαφος.
Ο γιος του, ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, βρισκόταν εκείνη τη στιγμή στη Γροιλανδία για μια ιδιωτική επίσκεψη ως «τουρίστας».
«Η Γροιλανδία ανήκει στους Γροιλανδούς», επέμεινε μιλώντας στην τηλεόραση η δανή πρωθυπουργός Μέτε Φρεντέρικσεν, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ έφθανε στο Νουούκ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε εξάλλου να χρησιμοποιήσει την «οικονομική ισχύ» εναντίον του Καναδά, αυτού του συμμάχου η ασφάλεια του οποίου, σύμφωνα με τον ίδιο, «επιδοτείται» από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Λίγο μετά την ανακοίνωσή της παραίτησης, τη Δευτέρα, του καναδού πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε δηλώσει πως ο Καναδάς θα πρέπει «να συγχωνευθεί» με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια δήλωση που προκάλεσε εκνευρισμό στη βόρεια γείτονα.
Η καναδή υπουργός Εξωτερικών Μέλανι Τζολί του απάντησε πως ο Καναδάς δεν θα υποχωρήσει «ποτέ μπροστά στις απειλές», ενώ ο Τζάστιν Τριντό πρόσθεσε: «Ποτέ, ουδέποτε, ο Καναδάς δεν θα γίνει μέρος των Ηνωμένων Πολιτειών».
Αυτό δεν εμπόδισε τον Ντόναλντ Τραμπ να αναρτήσει μερικές ώρες αργότερα στο Truth Social, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης του οποίου είναι ιδιοκτήτης, ένα χάρτη των ΗΠΑ που περιλαμβάνει ως τμήμα τους τον Καναδά.
Ο ρεπουμπλικανός δισεκατομμυριούχος επανέλαβε επίσης τις κατηγορίες του εναντίον του ΝΑΤΟ, υποστηρίζοντας και πάλι ότι τα μέλη του δεν πληρώνουν αρκετά σε αντάλλαγμα για την προστασία που τους παρέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Για τον Ντόναλντ Τραμπ, τα κράτη μέλη οφείλουν να αυξήσουν τον αμυντικό προϋπολογισμό τους στο 5% του ΑΕΠ τους, από το 2% που απαιτείται τώρα. «Μπορούν όλοι να το κάνουν», πρόσθεσε.
Σε μια άλλη, πιο συμβολική ανακοίνωση που προκάλεσε σοκ, ο Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίσθηκε ότι μόλις επιστρέψει στο Λευκό Οίκο, στις 20 Ιανουαρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αλλάξουν την ονομασία του κόλπου του Μεξικού σε «κόλπο της Αμερικής».
Στη συνέχεια επέκρινε το Μεξικό, το οποίο «οφείλει να σταματήσει να αφήνει εκατομμύρια ανθρώπους να ξεχύνονται στη χώρα μας», αναφερόμενος στο γεγονός ότι χιλιάδες άνθρωποι περνούν λαθραία τα νότια σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Ντόναλντ Τραμπ επιτέθηκε επίσης φύρδην-μίγδην στις αιολικές γεννήτριες στη θάλασσα, «οι οποίες τρελαίνουν τις φάλαινες», ή ακόμα στη θέρμανση με ηλεκτρικό. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ζέστη από τη θέρμανση με αέριο είναι «πολύ καλύτερη» και δεν προκαλεί «φαγούρα».
Το «America First» συναντά τη Γροιλανδία, την Ταϊβάν και τη Διώρυγα του Παναμά
Καθώς η επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ προετοιμάζεται να αναλάβει τα καθήκοντά της στις 20 Ιανουαρίου 2025, μια επαναβαθμονόμηση των προτεραιοτήτων της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και των ευρύτερων στόχων εθνικής στρατηγικής βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Όπως επισημαίνεται σε άρθρο του Responsible Statecraft, «οι υποστηρικτές του ρεαλισμού και της αυτοσυγκράτησης καλωσορίζουν την έμφαση που δίνει ο Τραμπ σε μια εξωτερική πολιτική που δίνει προτεραιότητα στον πραγματισμό και την «ειρήνη μέσω δύναμης» έναντι του ιδεολογικού ηθικισμού, ακόμη και ενώ οι φιλελεύθεροι διεθνιστές φοβούνται τις επιπτώσεις της πολιτικής «Πρώτα η Αμερική» στις πολυμερείς συμμαχίες.
Και οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν, ωστόσο, την ανάγκη για μια συνετή μετάβαση από τις ακρωτηριαστικές ατυχίες της εξωτερικής πολιτικής και την ιδεολογική στασιμότητα σε ένα τολμηρό όραμα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ σε όλα τα θέατρα δυνητικού ανταγωνισμού.
Ανάμεσα στον αστερισμό των φαινομενικών σημείων ασφαλείας, τρεις φαινομενικά ανόμοιες τοποθεσίες — η Ταϊβάν, η Γροιλανδία και η Διώρυγα του Παναμά — έχουν αναδειχθεί ως σοβαροί ανταγωνιστές στη γεωπολιτική αναδιάταξη του διακρατικού ανταγωνισμού για τους πόρους, το εμπόριο και τις ναυτιλιακές διαδρομές και την πολιτική-στρατιωτική κυριαρχία.
Και οι τρεις, αν και γεωγραφικά απομακρυσμένες, μοιράζονται έναν κοινό παρονομαστή – την Κίνα που θεωρείται ότι έχει πρόθεση να εκτοπίσει την ηγεμονία της Αμερικής, να αντικαταστήσει την οικονομική της επιρροή και να αμφισβητήσει τη στρατιωτική της πρωτοκαθεδρία σε έναν όλο και πιο πολυπολικό κόσμο. Όλα αντιπροσωπεύουν δοκιμές για το είδος της εξωτερικής πολιτικής που λέει ο Τραμπ ότι θέλει να ακολουθήσει, ενώ αρνείται τις κινεζικές καταπατήσεις σε βασικούς στρατηγικούς τομείς.
Ταϊβάν
Από το 1979, οι ΗΠΑ τήρησαν τη δέσμευσή τους προς την Ταϊβάν παρέχοντας τα μέσα για να αμυνθεί. Ωστόσο, οι κινήσεις σε μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της υποστήριξης της κυβέρνησης του νησιού, της εξισορρόπησης των συμφερόντων των ΗΠΑ και της διαχείρισης των σχέσεων με την Κίνα αποδεικνύονται όλο και πιο αμφιλεγόμενες.
Επισήμως, η πολιτική της Ουάσιγκτον περί «στρατηγικής ασάφειας» όσον αφορά την άμυνα της Ταϊβάν σε περίπτωση επίθεσης στην Κίνα ενώ ακολουθεί επίσημα την «πολιτική της μίας Κίνας» δημιουργεί σκόπιμη αβεβαιότητα και διπλή αποτροπή.
Λαμβάνοντας υπόψη τις αυξανόμενες εντάσεις με το Πεκίνο για την Ταϊβάν, ένας αυξανόμενος αριθμός Αμερικανών αναλυτών και αξιωματούχων ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να επανεξετάσουν τη «στρατηγική ασάφεια» σε ό,τι αφορά την υπεράσπιση του νησιού σε περίπτωση επίθεσης από την Κίνα, υπέρ της «στρατηγικής σαφήνειας».
Η Ταϊβάν βρίσκεται στην καρδιά του Ινδο-Ειρηνικού, μιας περιοχής που καθορίζει όλο και περισσότερο το παγκόσμιο εμπόριο και τη διεθνή ασφάλεια. Η στρατηγική της σημασία δεν έγκειται μόνο στον ρόλο της ως σημείου ελέγχου κατά του κινεζικού επεκτατισμού αλλά και ως κρίσιμου κόμβου στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού ημιαγωγών που χρησιμοποιείται για την κατασκευή μικροτσίπ που εμφυτεύονται σε προηγμένα στρατιωτικά συστήματα των ΗΠΑ και των συμμάχων.
Για την κυβέρνηση Τραμπ, μια αναζωογονημένη πολιτική της Ταϊβάν που βασίζεται στη διπλωματική δέσμευση και όχι στις αυξημένες πωλήσεις όπλων θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως αποτρεπτικός παράγοντας για πιθανή κινεζική επιθετικότητα και ως απόδειξη της δέσμευσης της κυβέρνησης για έναν ειρηνικό, ελεύθερο και ανοιχτό Ινδο-Ειρηνικό.
Γροιλανδία
Η Γροιλανδία δεν είναι παρά ένα κομμάτι σε ένα πολύπλοκο παζλ που θα καθορίσει την ατζέντα ασφαλείας των ΗΠΑ και της παγκόσμιας ασφάλειας και θα εγγυηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες απεριόριστη πρόσβαση σε τεράστια αναξιοποίητα αποθέματα ορυκτών σπάνιων γαιών και υδρογονανθράκων.
Η στρατηγική γεωγραφική θέση του νησιού έχει τραβήξει τα βλέμματα των υπερδυνάμεων από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προσφέρει απαράμιλλα πλεονεκτήματα για στρατιωτικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις επιτήρησης, καθιστώντας την ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής των ΗΠΑ στην Αρκτική.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Δανίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες αύξησαν την παρουσία τους στη Γροιλανδία για να αποτρέψουν τον έλεγχό της από τον εχθρό, ιδρύοντας στρατιωτικές βάσεις το 1941 και επενδύοντας στην εξόρυξη κρυόλιθου, που είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή αεροσκαφών.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η στρατηγική αξία της Γροιλανδίας αυξήθηκε ακόμη περισσότερο, ωθώντας τις ΗΠΑ να χτίσουν το Camp Century, μια μυστική βάση που στέγαζε πυρηνικά όπλα ικανά να φτάσουν στη Σοβιετική Ένωση. Αν και η στρατιωτική του σημασία μειώθηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, η κλιματική αλλαγή έχει αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον για την περιοχή.
Η στρατηγική αξία και η γεωπολιτική σημασία της Γροιλανδίας -η οποία έχει αυξηθεί καθώς το μεταβαλλόμενο τοπίο ξεκλειδώνει τους τεράστιους φυσικούς πόρους και τις ναυτιλιακές διαδρομές της Αρκτικής- κέντρισε το ενδιαφέρον της κυβέρνησης Τραμπ. Ζήτησε να αγοράσει το νησί το 2019 και ξανά το 2024 -αν και χλευάστηκε.
Ωστόσο, όπως δείχνουν τα ιστορικά αρχεία, η ιδέα δεν είναι ούτε νέα ούτε εντελώς ανορθόδοξη. Από το 1867, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εξερευνήσει και επιδιώξει με πολλαπλές προσπάθειες να αγοράσουν τη Γροιλανδία από τη Δανία και παρόλο που το νησί παραμένει αυτόνομο έδαφος εντός του Βασιλείου της Δανίας, μια συνθήκη του 1951 παρέχει στις Ηνωμένες Πολιτείες σημαντική εξουσία για την άμυνά τους. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να ακολουθήσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για να εμβαθύνει τους δεσμούς με τη Γροιλανδία και τη Δανία, η οποία διατηρεί την κυριαρχία στο νησί.
Ο Τραμπ δεν είναι ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που επικαλείται την ιδέα να αγοράσει τη Γροιλανδία, σημειώνει το CNN. Το 1867, όταν ο πρόεδρος Άντριου Τζόνσον αγόρασε την Αλάσκα, σκέφτηκε επίσης να αγοράσει τη Γροιλανδία. Στο τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, η κυβέρνηση Τρούμαν πρόσφερε στη Δανία 100 εκατομμύρια δολάρια για το νησί, σύμφωνα με έγγραφα που αναφέρθηκαν αρχικά από τα δανικά μέσα ενημέρωσης.
Καμία προσφορά δεν ευοδώθηκε, αλλά βάσει αμυντικής συνθήκης του 1951, οι ΗΠΑ απέκτησαν μια αεροπορική βάση που τώρα ονομάζεται Διαστημική Βάση Pituffik, στη βορειοδυτική Γροιλανδία. Στο μέσον της διαδρομής μεταξύ Μόσχας και Νέας Υόρκης, είναι το βορειότερο φυλάκιο των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ και είναι εξοπλισμένο με σύστημα προειδοποίησης επερχόμενων πυραύλων.
Οι ΗΠΑ επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι «καμία εχθρική μεγάλη δύναμη δεν θα ελέγξει τη Γροιλανδία, γιατί μπορεί να αποτελέσει βάση για να επιτεθούν στις ΗΠΑ», είπε ο Πραμ Γκαντ στο CNN.
Οι κυβερνήσεις τόσο της Δανίας όσο και της Γροιλανδίας έχουν αντιταχθεί σθεναρά στην ιδέα ότι το έθνος της Αρκτικής μπορεί να αγοραστεί. «Δεν είμαστε προς πώληση και δεν θα είμαστε ποτέ προς πώληση. Δεν πρέπει να χάσουμε τον πολυετή αγώνα μας για την ελευθερία», έγραψε ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας Múte Egede σε μια ανάρτηση στο Facebook στα τέλη Δεκεμβρίου.
Ο Kuupik V. Kleist, πρώην πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, είπε ότι ο Τραμπ μιλούσε περισσότερο με πολίτες των ΗΠΑ παρά με Γροιλανδούς. «Δεν βλέπω τίποτα στο μέλλον που θα άνοιγε τον δρόμο για μια πώληση. Δεν αγοράζεις απλώς μια χώρα ή έναν λαό», είπε στο CNN.
Η Ουάσιγκτον έχει εκφράσει ανησυχίες για την αυξανόμενη εστίαση της Κίνας στην Αρκτική και τις κινήσεις της Ρωσίας στην περιοχή. Οι επενδύσεις σε υποδομές, επιστημονική έρευνα και οικονομική ανάπτυξη θα μπορούσαν να ενισχύσουν την επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή.
Ο Παναμάς
Η Διώρυγα του Παναμά αποτελεί εδώ και πολύ καιρό μια κρίσιμη αρτηρία για το παγκόσμιο εμπόριο και τη θαλάσσια στρατηγική των ΗΠΑ και αποτελεί ουσιαστικό πλεονέκτημα για την οικονομική σταθερότητα της περιοχής. Από το 2017, η επιρροή της Κίνας στη Διώρυγα του Παναμά και οι εκτεταμένες επενδύσεις σε έργα υποδομής στο δυτικό ημισφαίριο αυξάνονται σταθερά.
Από την εξαγορά, ύψους 900 εκατομμυρίων δολαρίων του Margarita Island και ένα συμβόλαιο 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την τέταρτη γέφυρα του Καναλιού σε κινεζικές εταιρείες έως τις επενδύσεις σε ενεργειακές εγκαταστάσεις, όπως μονάδες φυσικού αερίου, η Κίνα έχει εμβαθύνει τη θέση της στον Παναμά και έχει τοποθετηθεί ως στρατηγικός οικονομικός εταίρος στην περιοχή.
Η Συνθήκη Ουδετερότητας μεταξύ του Παναμά και των Ηνωμένων Πολιτειών που υπογράφηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1977 εγγυάται τη μόνιμη ουδετερότητα της Διώρυγας του Παναμά, δίκαιη πρόσβαση στη Διώρυγα για όλα τα έθνη ως «διεθνή υδάτινη διέλευση» και απαγορεύει την ξένη στρατιωτική παρουσία στο έδαφος του Παναμά, με τον Παναμά να διατηρεί αποκλειστικό λειτουργικό και διοικητικό έλεγχο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ωστόσο, έχουν επιφυλάξει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν στρατιωτική δύναμη για να υπερασπιστούν την ουδετερότητα της Διώρυγας. Οποιαδήποτε πραγματική ή αντιληπτή κινεζική απειλή για το status quo θα μπορούσε, επομένως, να προκαλέσει εύλογα μια απάντηση των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ δεν χρειάζεται να είναι απροκάλυπτα μιλιταριστική ή επιθετική για να ανακτήσει τη στρατηγική μόχλευση στη Διώρυγα του Παναμά. Η ενίσχυση των δεσμών με την κυβέρνηση του Παναμά, η αύξηση των οικονομικών επενδύσεων και η καταπολέμηση της κινεζικής επιρροής με τη δημιουργία κινήτρων, ευκαιριών και συνεργασιών με στόχο τον εκσυγχρονισμό της υποδομής των καναλιών και την ενίσχυση της ασφάλειας των ναυτιλιακών οδών θα επιβεβαιώσει τον ρόλο των ΗΠΑ ως εγγυητών και ευεργετών της σταθερότητας του ημισφαιρίου».
Ο «αναπληρωτής πλανητάρχης» Μασκ και η χυδαιότητα σε Τριντό
Με μια χυδαία επίθεση στον Τζάστιν Τριντό, ο Έλον Μασκ έβαλε το δικό του «στίγμα» στα περί… προσάρτησης του Καναδά στις ΗΠΑ από τον Τραμπ.
Ως… επιστέγασμα των βλέψεων Τραμπ ήρθε το χυδαίο ποστ του Μακ, ο οποίος, απευθυνόμενος στον Τζάστιν Τριντό έγραψε: «Κορίτσι μου, δεν είσαι πια κυβερνήτης του Καναδά, οπότε δεν έχει σημασία τι λες».
Ο Τριντό βέβαια δεν είναι «κυβερνήτης» καμίας αμερικανικής πολιτείας…
Παραμένει πρωθυπουργός του Καναδά, μέχρι την επιλογή του αντικαταστάτη του, οπότε και θα παραιτηθεί, όπως έχει ανακοινώσει.
Ο δισεκατομμυριούχος Έλον Μασκ δεν σταμάτησε εκεί όμως. Συνέχισε τις επιθέσεις στον Τζάστιν Τριντό, αυτή τη φορά τρολάροντάς τον ανεβάζοντας ένα βίντεο στο οποίο φαίνεται σε πρώτο πλάνο ο Καναδός πρωθυπουργός και από πίσω του ο Ντόναλντ Τραμπ να του παίζει βιολί.
Στο βίντεο που δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, ο Τριντό ανακοινώνει την παραίτησή του και ο εκλεγμένος πρόεδρος Τραμπ παίζει μια θλιβερή μελωδία στο βιολί του, χλευάζοντας ξανά τον ηγέτη του Καναδά.
Το Politico συγκέντρωσε τις 13 φορές που ο δισεκατομμυριούχος τσακώθηκε με πολιτικούς εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών:
Ηνωμένο Βασίλειο
Αυτό που ξεκίνησε ως κορυφαία σχέση μεταξύ Έλον Μασκ και Ρίσι Σούνακ σύντομα πήρε την κάτω βόλτα, όταν ο Κιρ Στάρμερ ανέλαβε την εξουσία ως πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου. Λίγες εβδομάδες μετά τη διακυβέρνηση των Εργατικών, ο Μασκ ισχυρίστηκε ότι «ο εμφύλιος πόλεμος είναι αναπόφευκτος» στη χώρα – και τα πράγματα άρχισαν να ξεφεύγουν από εκεί και πέρα.
Ο Μασκ ισχυρίστηκε ότι η Βρετανία ήταν ένα «τυραννικό αστυνομικό κράτος», χαρακτήρισε τον Στάρμερ άνθρωπο με δύο μέτρα και δύο σταθμά για την αστυνόμευση ακροδεξιών διαδηλώσεων και προειδοποίησε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ασπάζεται πλήρως τον Στάλιν τροποποιώντας τους κανόνες φόρου κληρονομιάς για τους αγρότες. Επίσης ζήτησε να φυλακιστεί ο πρωθυπουργός λόγω της αντίδρασης του κράτους στη σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών και χαρακτήρισε τον υπουργό προστασίας του Στάρμερ «απολογητή της γενοκτονίας για βιασμό».
Ο Στάρμερ θα μπορούσε ίσως να είχε προειδοποιηθεί από τον Σκωτσέζο Χαμζά Γιουσάφ. Ο πρώην πρώτος υπουργός της Σκωτίας, ένας από τους εξέχοντες μουσουλμάνους πολιτικούς της Βρετανίας, χαρακτηρίστηκε «υπερ-σούπερ ρατσιστής» από τον Μασκ ως απάντηση σε μια ομιλία που έκανε για τον δομικό ρατσισμό στη Σκωτία. «Η Σκωτία του έδωσε τα πάντα και όμως απεχθάνεται τους λευκούς», είπε ο Μασκ.
Ο Μασκ βρήκε ακόμη και χρόνο να τσακωθεί με έναν υποτιθέμενο σύμμαχο. Το περασμένο Σαββατοκύριακο ζήτησε να αντικατασταθεί ο ηγέτης του Reform UK Νάιτζελ Φάρατζ – κορυφαίος σύμμαχος του Trump – στην κορυφή του κόμματος επειδή δεν ενδιαφέρεται επαρκώς για τον φυλακισμένο ακροδεξιό ταραξία Τόμι Ρόμπινσον. Ο Φάρατζ επιμένει ότι μπορούν ακόμα να είναι φίλοι.
Γερμανία
Με τους Γερμανούς να ψηφίσουν τον επόμενο μήνα, ο τεχνολογικός μεγιστάνας προκάλεσε μεγάλη αναταραχή υποστηρίζοντας το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία, ισχυριζόμενος ότι μόνο το AfD «μπορεί να σώσει τη Γερμανία». Αυτό οδήγησε σε μια ήπια αντίδραση από τον νυν καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η πολύτιμη ελευθερία του λόγου του Μασκ σημαίνει ότι «μπορείς να πεις πράγματα που δεν είναι σωστά και δεν περιέχουν καλές πολιτικές συμβουλές».
Ο Φρίντριχ Μερτς, επικρατέστερος διάδοχος του Σολτς στις εκλογές, αντέδρασε επίσης στον Μασκ, αποκαλώντας τα σχόλια του ιδιοκτήτη του Χ «παρεμβατικά και αλαζονικά».
Ο Μασκ σχεδιάζει τώρα μια συζήτηση στην πλατφόρμα X του με την Άλις Βάιντελ, την υποψήφια του AfD για καγκελάριο. Η τελευταία προσέγγιση του Σολτς στο Μασκ ήταν, «Μην ταΐζετε το τρολ».
Ουκρανία
Το σίγουρα πλήρως μελετημένο σχέδιο του Μασκ για την επίλυση του πολέμου στην Ουκρανία έτυχε… μικτής υποδοχής. Τον Οκτώβριο του 2022 χρησιμοποίησε την στρατηγική μιας… δημοσκόπησης στο X για να διερευνήσει τυχαίους χρήστες σχετικά με τη βιωσιμότητα της διεξαγωγής εκλογών σε περιοχές της χώρας που κατέχονται από τη Ρωσία.
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι δεν εντυπωσιάστηκε, απαντώντας σαρκαστικά με μια δημοσκόπηση σχετικά με το αν ο κόσμος προτιμά έναν Μασκ που υποστηρίζει τη Ρωσία ή την Ουκρανία.
Καναδάς
Μια πρόβλεψη του Μασκ αποδείχθηκε σωστή. Προέβλεψε τον περασμένο Νοέμβριο ότι ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό «θα φύγει στις επερχόμενες εκλογές». Ο Τριντό, όπως αποδεικνύεται, δεν θα φτάσει καν στην ημέρα των εκλογών, παραιτούμενος από πρωθυπουργός τη Δευτέρα μετά από περισσότερα από εννέα χρόνια στην εξουσία.
Ο Μασκ είπε ότι δεν θα του λείψει, χαρακτηρίζοντας τον απερχόμενο ηγέτη του Φιλελεύθερου Κόμματος «ανυπόφορο εργαλείο» αφού χαρακτήρισε την επανεκλογή του Τραμπ οπισθοδρόμηση για τα δικαιώματα των γυναικών.
Αυστραλία
Ακόμη και οι χαμηλών τόνων πολιτικοί δεν μπορούν να ξεφύγουν από το ραντάρ του Μασκ, αν και τουλάχιστον αυτή τη φορά τα σχόλιά του αφορούσαν τομείς που θα περίμενε κανείς να έχει άποψη ένας επιχειρηματίας τεχνολογίας.
Ο Μασκ επέκρινε τα σχέδια για την απαγόρευση των παιδιών από τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αποκαλώντας το ως «τρόπο ελέγχου – από το παράθυρο – της πρόσβασης στο Διαδίκτυο» και χαρακτηρίζοντας την κυβέρνηση της Αυστραλίας ως «φασίστες» επειδή προωθεί νομοθεσία που στοχεύει στη ρύθμιση της παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η κυβέρνηση απέρριψε την κριτική του, με έναν υπουργό να λέει ότι η δουλειά τους είναι «να μην φτιάξουν μια πολιτική μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να ευχαριστήσουν τον Έλον Μασκ».
Βραζιλία
Η Βραζιλία προχώρησε ένα βήμα πιο πέρα από την Αυστραλία και μπλόκαρε προσωρινά εντελώς το X πέρυσι, αφού αρνήθηκε να απαγορεύσει λογαριασμούς που είχαν διαδώσει παραπληροφόρηση σχετικά με τις προεδρικές εκλογές της Βραζιλίας του 2022. Οι πολέμιοι της απαγόρευσης είπαν ότι οι λογαριασμοί στοχοποιήθηκαν για πολιτικούς λόγους.
Σε αντίποινα, ο Μασκ απέλυσε το βραζιλιάνικο προσωπικό της X και έκλεισε το τοπικό γραφείο της εταιρείας – αν και η απαγόρευση άρθηκε αφού το X κατέβαλε πρόστιμα 3,8 εκατομμυρίων λιρών και μπλόκαρε τελικά τους εν λόγω λογαριασμούς.
Ένας επίσημα εγκεκριμένος λογαριασμός X εξακολουθεί να υπάρχει για να τεκμηριώνει «παράνομες οδηγίες που εκδόθηκαν από τον Alexandre de Moraes», τον δικαστή που διέταξε τον τερματισμό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ο Μασκ έχει δημοσιεύσει μιμίδια του Ντε Μοράες ως Βόλντεμορτ και τον συνέκρινε με τον Νταρθ Βέιντερ.
Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία
Περνώντας σε μια από τις πιο ευαίσθητες συγκρούσεις της σύγχρονης εποχής, ο Μασκ χλεύασε τον Ιρλανδικό Ρεπουμπλικανικό Στρατό (IRA), αποκαλώντας τον «τρομακτικό όσο ένα βελούδινο παιχνίδι» για όλα όσα παλιά ήταν «τόσο σκληροπυρηνικά».
Επαίνεσε επίσης μια διαδήλωση κατά της μετανάστευσης στο Δουβλίνο, υποστηρίζοντας: «Ο λαός της Ιρλανδίας υπερασπίζεται τον εαυτό του!».
Ρουμανία
Οι ακυρωμένες προεδρικές εκλογές στη Ρουμανία καθώς οι αρχές ανέφεραν «επιθετικές» υβριδικές επιθέσεις από τη Ρωσία – προκάλεσαν την οργή του Μασκ. «Πώς μπορεί ένας δικαστής να ακυρώσει εκλογές και να μην θεωρείται δικτάτορας;» ανέφερε.
Δανία/Γροιλανδία
Ο Τραμπ έχει εκφράσει εδώ και χρόνια ενδιαφέρον για την απόκτηση του δανικού υπερπόντιου εδάφους της Γροιλανδίας, το οποίο αποκαλεί «απόλυτη αναγκαιότητα» για την αμερικανική ασφάλεια.
Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν είναι μεγάλη οπαδός αυτής της ιδέας. Την Τρίτη, με τον γιο του Τραμπ, Ντόναλντ Τζούνιορ, να επισκέπτεται το νησί, είπε ότι «η Γροιλανδία ανήκει στους Γροιλανδούς».
Ο Μασκ είπε επίσης στο X : «Αν οι κάτοικοι της Γροιλανδίας θέλουν να είναι μέρος της Αμερικής, όπως ελπίζω, θα ήταν πολύ ευπρόσδεκτοι!»
Ολλανδία
Η προτίμηση του Μασκ στους ακροδεξιούς φάνηκε για άλλη μια φορά κατά τη διάρκεια της συναναστροφής του με τον Γκέερτ Βίλντερς, τον Ολλανδό πολιτικό που εδώ και καιρό έκανε εκστρατεία σε μια πλατφόρμα κατά του Ισλάμ και κατά της μετανάστευσης.
Ο ιδιοκτήτης του X τόνισε το χαμηλό ποσοστό γεννήσεων της χώρας και ισχυρίστηκε ότι «το ολλανδικό έθνος θα πεθάνει από το ίδιο του το χέρι».
Βενεζουέλα
Ο αριστερός Πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο απαγόρευσε το X για 10 ημέρες τον περασμένο Αύγουστο, αφού ήρθε σε σύγκρουση με τον Μασκ. Ο ιδιοκτήτης του X χαρακτήρισε τον Μαδούρο «δικτάτορα» και «κλόουν» και τον κατηγόρησε για «μείζονα εκλογική νοθεία».
Φινλανδία
Στην προ-Χ εποχή του, ο Μασκ κορόιδεψε την τότε Φινλανδή πρωθυπουργό Σάννα Μαρίν επειδή επισκέφτηκε ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης στα τέλη του 2021, αφού είχε εκτεθεί σε κάποιον με Covid-19. Το μιμίδιο του περιελάμβανε μια φωτογραφία δύο νεαρών ενηλίκων σε ένα νυχτερινό κέντρο με τις λεζάντες: «Λοιπόν, τι κάνεις για τα προς το ζην; Είμαι πρωθυπουργός της Φινλανδίας». Ακολούθησε με μια ανάρτηση που έλεγε ότι η Μαρίν «φαίνεται κουλ», ωθώντας την τότε πρωθυπουργό να μιλήσει για το κλίμα της χώρας της.
Η ΕΕ
Ο Μασκ όμως κατάφερε να τσακωθεί με ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τον Οκτώβριο είχε μια διαδικτυακή διαμάχη με την απερχόμενη Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βέρα Γιουρόβα, αποκαλώντας την «την επιτομή του μπανάλ, του γραφειοκρατικού κακού». Αυτό έγινε αφού τον ονόμασε «υποστηρικτή του κακού» εν μέσω πλήθους διαφωνιών για τις ρυθμίσεις της ΕΕ για το X.
Ο Μασκ επιτέθηκε επίσης στη νεοδιορισθείσα Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «αντιδημοκρατική» και είπε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν πρέπει «να της δώσει εξουσία».
Η απόφασή του να φιλοξενήσει τη Γερμανίδα ηγέτη της ακροδεξιάς Βάιντελ σε ζωντανή μετάδοση έχει ήδη προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από ηγέτες και βουλευτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης — και η Επιτροπή δέχεται πιέσεις ώστε να επιστρατεύσει τα νομικά της όπλα και το ψηφιακό εγχειρίδιο κανόνων της.
Και το σήμα που εκπέμπει ο Τραμπ
«Περισσότερο θα τείνουμε προς μία χαοτική κατάσταση στην οποία ο ισχυρός είναι αυτός ο οποίος θα βάζει κανόνες» ανέφερε ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής Άγγελος Συρίγος, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα.
«Είναι σαφές ότι έχει προκαλέσει σοκ αυτό το οποίο έχει πει» επισήμανε, ενώ αναφέρθηκε και στον Έλον Μασκ τονίζοντας πω, «θα είναι υπουργός της αυριανής αμερικανικής κυβέρνησης. Και βλέπουμε μία συνολική αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας της αμερικανικής κυβερνήσεως ως προς τα λεγόμενα fake news. (…) Δεν λέω ότι ήταν σωστό το προηγούμενο σύστημα, αλλά πλέον μπαίνουμε σε μία χαοτική κατάσταση στην οποία δεν θα υπάρχει έλεγχος από πουθενά. Αυτή τη χαοτική κατάσταση βλέπω με τη Γροιλανδία και τον Παναμά, όπου έρχεται η Αμερική και σου λέει, είμαι μεγάλη χώρα, θέλω να ελέγχω αυτές τις περιοχές γιατί έχουν στρατηγική σημασία, μπορεί και να χρησιμοποιήσω και στρατιωτικά μέσα».
Από την πλευρά του, ο Γιώργος Πρεβελάκης, ομότιμος καθηγητής Γεωπολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, εξήγησε πως ο Τραμπ, «στέλνει ένα σήμα για μια καινούργια οργάνωση του κόσμου που θα έλεγα ότι ακολουθεί την παλιά παράδοση των Ηνωμένων Πολιτειών, ότι η Αμερική είναι δική τους σφαίρα επιρροής, δηλαδή απέναντι σε μια λογική παγκοσμιοποίησης που κυριαρχούσε τις περασμένες δεκαετίες, ότι η Αμερική είναι ο ηγεμών όλου του κόσμου. Νομίζω ότι εδώ πάμε λίγο στη λογική του δόγματος Μονρόε. Το δόγμα Μονρόε ήταν η διακήρυξη ότι οι Ευρωπαίοι δεν έχουν δικαίωμα να παρεμβαίνουν στα αμερικανικά θέματα. Τότε ήταν, ας πούμε τρόπον τινά, μια αμυντική στάση και κατά συνέπεια ότι η Αμερική είναι δική τους. Νομίζω ότι αυτό λέει».
Και συμπλήρωσε: «Νομίζω ότι η λογική του Τραμπ είναι να στραφεί περισσότερο προς την Αμερική και λιγότερο προς τον κόσμο. Δηλαδή έχουμε μπει σε μια εποχή μετά από την παγκοσμιοποίηση, δηλαδή την ενοποίηση του κόσμου. Τώρα έχουμε μπει σε μια περίοδο κατά την οποία κλεινόμαστε σε περιφερειακά σύνολα και ο καθένας κοιτάζει την περιοχή του. Η Ρωσία κοιτάζει την περιοχή της που είναι κατά βάση η Ευρώπη, ενδιαφέρεται για την Ευρώπη. Και την Αμερική προφανώς την ενδιαφέρουν οι παγκόσμιες ισορροπίες. Την ενδιαφέρει πάρα πολύ ο ανταγωνισμός με την Κίνα, αλλά νομίζω ότι και εκεί έχουμε μία τάση προς την περιφερειοποίηση, δηλαδή τη δημιουργία μιας περιφέρειας στην οποία να αισθάνεται πιο εστιασμένη, πιο ασφαλής, λιγότερο μπλεγμένη σε παγκόσμιες περιπέτειες, οι οποίες σύμφωνα με την ανάλυση των Ρεπουμπλικάνων, έφθειραν την Αμερική. Είναι αυτό που λένε ότι ανοίχτηκαν πάρα πολύ και τώρα θέλουν να κλειστούν».
