Πώς να επιβιώσετε από ένα τηλεφώνημα με τον Ντόναλντ Τραμπ – Η «κουμπωμένη» και ο «δουλοπρεπής κόλακας»

Λίγα πράγματα στην πολιτική είναι τόσο δύσκολα, όσο η συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ένα τηλεφώνημα μισής ώρας είναι ένα από αυτά, σημειώνει το Politico.

Ακριβώς όπως και άλλοι παγκόσμιοι ηγέτες, ο Κιρ Στάρμερ περιμένει -ακόμα- στην ουρά για την πρώτη του κλήση με τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Στον βρετανό πρωθυπουργό αρέσει να λέει ότι εξασφάλισε ένα δίωρο δείπνο με τον Τραμπ τον Σεπτέμβριο και δύο τηλεφωνήματα μαζί του πριν από την ορκωμοσία. Αλλά καλύτερα να είναι σε επιφυλακή.

Είτε πρόκειται για τη λεπτολόγο και «κουμπωμένη» Τερέζα Μέι, είτε για τον «ασεβή» Μπόρις Τζόνσον -οι δύο βρετανοί πρωθυπουργοί κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ- οι συνομιλίες με τον πρόεδρο ήταν θέαμα που «έκοβε εισιτήρια» στο Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ.

Δημόσιοι αξιωματούχοι και ειδικοί σύμβουλοι συνωθούνταν για να ακούσουν τη συζήτηση που εκτυλίσσονταν στο γραφείο του «αφεντικού» τους, είτε από το ασφαλές από υποκλοπές υπόγειο του Νο. 10 είτε από το ιδιωτικό γραφείο του πρωθυπουργού μια πόρτα πιο πέρα.

«Οι κλήσεις ήταν εξαιρετικές… καταπληκτικές», θυμάται ένας πρώην αξιωματούχος της Ντάουνινγκ Στριτ, ο οποίος -όπως και πέντε άλλοι με τους οποίους μίλησε το Politico- μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας. «Όλοι ήταν εκεί μέσα με δάκρυα στα μάτια από τα γέλια, γιατί ήταν ξεκαρδιστικές».

«Η ατζέντα έμπαινε πολύ γρήγορα στο περιθώριο», παραδέχτηκε ένας δεύτερος πρώην αξιωματούχος στο Νο. 10. Ένας τρίτος πρόσθεσε: «Δεν ήταν ποτέ αυτό που ήθελες να είναι, σε γενικές γραμμές. Αν τηλεφωνούσες για εμπόριο ή για το Ισραήλ ή κάτι τέτοιο, (το θέμα) πάντα θα έμενε στην άκρη».

Πρώην αξιωματούχοι της Ντάουνινγκ Στριτ περιγράφουν τον Τραμπ ότι νοιαζόταν για αγαπημένα του θέματα όπως το γκολφ, τη Σκωτία (όπου βρίσκεται ένα από τα γήπεδα γκολφ που διαθέτει) και τις ανεμογεννήτριες – τις τελευταίες εκ των οποίων τις έθεσε ξανά στον Στάρμερ πριν από τα Χριστούγεννα, σύμφωνα με τους Times. Περιστασιακά μπορεί να στρεφόταν σε μια από τις ιστορίες του ενώπιον των δικαστηρίων, μια παραδοσιακή απαγορευμένη ζώνη για τους Βρετανούς υπουργούς.

Ο Τραμπ θα ρωτούσε ακόμη για την υγεία της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ είπε τρίτος αξιωματούχος. 

Οποιοσδήποτε ηγέτης συνομιλεί με τον Τραμπ πρέπει να μπαίνει «κατευθείαν στην ουσία, να είναι σε επιφυλακή και ανοιχτά “συναλλακτικός”», πρόσθεσε αυτό το άτομο. «Νομίζω ότι θα δοκίμαζα μόνο με ένα ή το πολύ δύο ερωτήματα και θα θεωρούσα τον εαυτό μου τυχερό αν κατάφερνα να αναφέρω και τα δύο με οποιονδήποτε ουσιαστικό τρόπο».

Ο κύριος «Κανόνες»

Όλα αυτά αποτελούν μια πρόκληση για τον Κιρ Στάρμερ – έναν ευθύ πρώην εισαγγελέα τον οποίο ένας συνάδελφος του Εργατικού Κόμματος αποκάλεσε «Mr. Rules» («Κύριος Κανόνες») το 2022, χαρακτηρισμός που δεν ξεχάστηκε.

Ο Στάρμερ επέμεινε ότι είχε μια «πολύ καλή συνάντηση» με τον Τραμπ τον Σεπτέμβριο, και υποσχέθηκε ότι «θα πάει η συνεργασία μας στο επόμενο επίπεδο». Η Ντάουνινγκ Στριτ μίλησε δημόσια για άλλη μια πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση «το συντομότερο δυνατό», με τους βρετανούς αξιωματούχους να ευελπιστούν ότι ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι θα μπορούσαν να επισκεφθούν από κοινού την Ουάσινγκτον τις πρώτες εβδομάδες του Τραμπ.

Ωστόσο, ο Στάρμερ θα διαγκωνίζεται για μια θέση με δεξιούς ηγέτες πιο εναρμονισμένους με την πολιτική του Τραμπ -η Ιταλίδα Τζόρτζια Μελόνι και ο Αργεντινός Χαβιέρ Μιλέι παρευρέθηκαν και οι δύο στα εγκαίνια- και εκείνους που δεν επιβαρύνονται από διαφωνίες με τη νέα κυβέρνηση. Η ομάδα του Τραμπ επιτέθηκε σε μέλη του Εργατικού Κόμματος του Στάρμερ επειδή βοήθησαν τους Δημοκρατικούς στις εκλογές του 2024, ενώ ο σύμμαχός του Έλον Μασκ ζήτησε από τις ΗΠΑ να «απελευθερώσουν» το Ηνωμένο Βασίλειο από τον Στάρμερ λόγω «συμμοριών σάτυρων» που υποτίθεται ότι προστατεύει.

Στη συνέχεια, υπάρχει η σύγκρουση των χαρακτήρων.

Ο Στάρμερ τάχθηκε κατά του λαϊκισμού και είπε το 2023 ότι «σιχαίνονταν» τον προκάτοχό του Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος «δεν είχε αρχές… καμία ακεραιότητα». Ωστόσο, ο Τζόνσον ήταν αυτός που πέτυχε καλύτερες σχέσεις με τον Τραμπ παρά η Μέι, σύμφωνα με τέσσερις πρώην αξιωματούχους του Νο. 10, συμπεριλαμβανομένων των τριών που αναφέρθηκαν παραπάνω από το Politico.

Ο Τραμπ «την ισοπέδωσε» στις επικοινωνίες τους, παρατήρησε ο πρώτος πρώην αξιωματούχος. «Δεν είχε απολύτως καμία ιδέα πώς να αντιμετωπίσει κάποιον σαν τον Τραμπ. Ήταν η κόρη ενός εφημέριου που στέλναμε για να αντιμετωπίσει έναν πολύ, πολύ σκληροτράχηλο, αδίστακτο επιχειρηματία έτοιμο να πετύχει την καλύτερη συμφωνία για τους Αμερικανούς… υπήρχε κάτι περισσότερο από μια μυρωδιά μισογυνισμού».

Ο Τραμπ χρησιμοποιούσε τηλεφωνήματα για να εκφράσει ελεύθερα τις απόψεις του για άλλους παγκόσμιους ηγέτες – ακόμη και υποτιμώντας τη Μέι ενώ μιλούσε με τον Τζόνσον, σχολίασε ένας τέταρτος πρώην αξιωματούχος της Ντάουνινγκ Στριτ: «Σε επόμενες συνομιλίες, όταν αυτή δεν ήταν πλέον πρωθυπουργός δεν την σεβόταν ιδιαίτερα». 

Αντίθετα, ο Τζόνσον, πρόσθεσε ο πρώτος πρώην αξιωματούχος, θα «κολάκευε δουλοπρεπώς τον Τραμπ», λέγοντάς του να αγνοήσει «αρνητικά άτομα» όπως ο δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Καν. Ο Τζόνσον έκανε απευθείας κλήση WhatsApp με μέλη της ομάδας του Τραμπ και βοήθησε να πειστεί ο πρόεδρος να αποχωρήσει από μια συνέντευξη με τον τηλεοπτικό παρουσιαστή Πιρς Μόργκαν, πρόσθεσε ο πρώην αξιωματούχος. «Ήταν ενδιαφέρον, γιατί στον Μπόρις ποτέ δεν άρεσε ο Τραμπ. Νομίζω ότι πίστευε ότι ήταν άξεστος και λίγο ηλίθιος. Αλλά σίγουρα τον χειριζόταν απίστευτα καλά».

Όμως ακόμη και η κολακεία του Τζόνσον δεν λειτουργούσε πάντα. Δεν κατάφερε να πείσει τον Τραμπ για τα πλεονεκτήματα του να αφήσει την κινεζική εταιρεία Huawei να βοηθήσει στην κατασκευή τηλεφωνικού δικτύου 5G στη Βρετανία. Το Λονδίνο τελικά έκανε στροφή 180 μοιρών και απαγόρευσε την εμπλοκή της.

«Η τέχνη της συμφωνίας»

Μια συμβουλή για τους συνεργάτες πρωθυπουργών – διαβάστε το βιβλίο του Τραμπ, «Η Τέχνη της Συμφωνίας».

Με τον Τραμπ, η κανονική διαδικασία «σέρπα» (μεταφορικά οι εξ απορρήτων συνεργάτες) -στην οποία οι αξιωματούχοι επεξεργάζονται επακριβώς τι θα πει κάθε ηγέτης και η ίδια η συνάντηση είναι ως επί το πλείστον τυπική- δεν ισχύει. Ούτε οι συνήθεις κανόνες γραφείων Τύπου ηγετών όπως της Ντάουνινγκ Στριτ, η οποία μερικές φορές έχει ήδη έτοιμα αποσπάσματα της επίσημης σύνοψης μιας τηλεφωνικής κλήσης μεταξύ των ηγετών πριν καν συμβεί. Με τον Τραμπ αυτό δεν είχε νόημα.

«Βλέπει τον εαυτό του ως τον άνθρωπο που κλείνει συμφωνίες, και αυτό, κατά κάποιο τρόπο, περιορίζει την πολιτική χρησιμότητα ορισμένων από τα άλλα άτομα του επιτελείου του», ανέφερε ο δεύτερος πρώην αξιωματούχος. Ο πρώην αξιωματούχος ενθαρρύνει τον χρόνο που έχει κανείς με τον Τραμπ για να γίνουν πράγματα – ειδικά αν οι βοηθοί του προέδρου δεν ξέρουν τι έχει στο μυαλό του.

Οι «τεράστιες αλλαγές σημαντικού προσωπικού» στον Λευκό Οίκο ήταν πρόβλημα στην πρώτη θητεία του Τραμπ, πρόσθεσε ο δεύτερος πρώην αξιωματούχος – συμπεριλαμβανομένου του πρώην συμβούλου εθνικής ασφάλειας Τζον Μπόλτον.

«Η διμερής σχέση μεταξύ του συμβούλου μας εθνικής ασφάλειας και του Τραμπ γινόταν ολοένα και λιγότερο πολύτιμη, επειδή δεν συμφωνούσε πάντα με αυτά που δήλωνε ο πρόεδρος, ιδιαίτερα σε θέματα όπως το Ιράν», είπε ο πρώην αξιωματούχος. «Ο Μπόλτον έλεγε: “Δεν μπορώ να σας πω με σιγουριά τι περιμένω να κάνει”».

Εάν όλα τα άλλα αποτύχουν, υπάρχουν ορισμένες βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθήσετε.

«Να αντιμετωπίζετε πάντα τον Τραμπ με σεβασμό», συμβούλευσε ο πέμπτος πρώην αξιωματούχος. «Ναι, θα πει κάποια τρελά ή απρόβλεπτα πράγματα, αλλά σχεδόν πάντα ενυπάρχει ένα επιχείρημα ή βάση για μια διαπραγμάτευση».

Και αν αυτό δεν λειτουργήσει, υπάρχει μια ακόμη πιο απλή εναλλακτική, τουλάχιστον για τους βρετανούς πολιτικούς: «(Μάθετε για) τα γήπεδα γκολφ που έχει στη Βρετανία. Θα μιλήσει γι’ αυτά, οπότε κάντε μερικά λεπτά “φροντιστήριο” για το πώς πάνε. Η συζήτηση θα πάει μακριά».