Στον υπερτουρισμό που πλήττει χώρες της νότιας Ευρώπης και προκαλεί την αντίδραση των ντόπιων αναφέρεται σε άρθρο του το Politico.
Η Ρώμη, η Βαρκελώνη και η Αθήνα σιχάθηκαν τους παραθεριστές, αναφέρει το Politico στο άρθρο του.
Ενώ η πανδημία του Covid-19 παρείχε μια ευπρόσδεκτη ανάπαυλα σε πολλούς ντόπιους από τις ορδές των ταξιδιωτών που έφταναν στις χώρες τους, οι ενοχλητικοί τουρίστες για άλλη μια φορά ξεσηκώνουν τα νεύρα τους.
Τόσο πολύ, που ντόπιοι και ακτιβιστές βγαίνουν στους δρόμους σε διάφορες πόλεις σε όλη την Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα, ορισμένοι οπλισμένοι με νεροπίστολα και αυτοκόλλητα που λένε στους θορυβώδεις επισκέπτες να πάνε σπίτι τους.
Οι διαδηλωτές λένε ότι ο υπερβολικός τουρισμός ανεβάζει τις τιμές των κατοικιών, επιταχύνει το gentrification και κάνει πιο σπάνια τα ήδη μειωμένα αποθέματα νερού. Σε αστικά κέντρα που πλήττονται από την ξηρασία, όπως η Βαρκελώνη, οι τουρίστες καταναλώνουν πολύ περισσότερο νερό από τον μέσο κάτοικο. Στην ξεραμένη Σικελία, πολλές πόλεις έχουν αρχίσει να απομακρύνουν τους τουρίστες λόγω της λειψυδρίας.
Οι κυβερνήσεις, από την πλευρά τους, είναι λιγότερο διατεθειμένες να εφαρμόσουν διαρκή μέτρα. Για πολλές χώρες της ΕΕ, ειδικά εκείνες της νότιας Ευρώπης, ο τουρισμός είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας τους: 11,3 τοις εκατό για την Κροατία και μεταξύ 6 και 8 τοις εκατό για την Πορτογαλία, την Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία, σύμφωνα με ανάλυση της Allianz.
Αφού η πανδημία διέκοψε τον τουρισμό για δύο χρόνια, οι άνθρωποι που ήθελαν να ταξιδέψουν ξεκίνησαν τον λεγόμενο «τουρισμό εκδίκησης» — καρπώνοντας τα ταξίδια που είχαν χάσει.
Εν μέρει λόγω του τουρισμού, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα – που ήταν οι ουραγοί μεταξύ των μεγάλων οικονομιών της Ευρώπης – ξεπέρασαν την υπόλοιπη ΕΕ το 2023. Ενώ το ΑΕΠ σε ολόκληρο το μπλοκ αυξήθηκε στο 0,5%, οι οικονομίες της Πορτογαλίας, της Ελλάδας και της Ισπανίας σημείωσαν ποσοστά άνω του 2 τοις εκατό.
«Αυτό που βλέπουμε στα μέσα ενημέρωσης είναι αυτό που αρχίσαμε να βλέπουμε ακόμη και πριν από την πανδημία», δήλωσε στο POLITICO η Sandra Carvão, διευθύντρια της αγοράς πληροφοριών, πολιτικών και ανταγωνιστικότητας στην υπηρεσία τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών.
«Ήδη τότε, είδαμε ένα κίνημα και διαμαρτυρίες κατά του τουρισμού σε προορισμούς και τους βλέπουμε να επιστρέφουν», είπε.
Αύξηση της θερμοκρασίας… απώλεια της ψυχραιμίας
Προς τα τέλη Ιουλίου, περίπου 20.000 ακτιβιστές κατά του τουρισμού συγκεντρώθηκαν στην Πάλμα ντε Μαγιόρκα, απαιτώντας αλλαγή σε ένα τουριστικό μοντέλο που λένε ότι βλάπτει τις Βαλεαρίδες Νήσους, των οποίων τα τρία κύρια νησιά είναι η Μαγιόρκα, η Μενόρκα και η Ίμπιζα.
Το 2023, ο συνολικός αριθμός τουριστών στα νησιά ανήλθε σε 14,4 εκατομμύρια — ένα συντριπτικό ποσό για τα νησιά που έχουν συνολικό πληθυσμό περίπου 1,2 εκατομμύρια κατοίκους όλο το χρόνο.
Στη Βαρκελώνη, ακτιβιστές ψέκασαν ξένους επισκέπτες με νεροπίστολα σε μια διαμαρτυρία μικρότερης κλίμακας. Ο υπουργός Τουρισμού της Ισπανίας καταδίκασε την ενέργεια, λέγοντας ότι δεν αντιπροσωπεύουν την κουλτούρα της φιλοξενίας της χώρας. Σε δρόμους και δημόσιους χώρους σε όλη την Ισπανία, αυτοκόλλητα και γκράφιτι που αναφέρονται στο “guiris”, ένας ήπια υποτιμητικός όρος της καθομιλουμένης για τους τουρίστες που δυσκολεύονται να σεβαστούν τους τοπικούς νόμους και τον πολιτισμό.
Παρόμοιες διαδηλώσεις κατά του τουρισμού πραγματοποιήθηκαν αυτό το καλοκαίρι σε πόλεις σε όλη την Ισπανία, όπως στη Μαδρίτη, τη Μάλαγα, τη Γρανάδα και το Αλικάντε. Έξω από την Ισπανία, τουριστικά hotspots όπως η Πορτογαλία, η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν βιώσει διαμαρτυρίες διαφόρων βαθμών.
Ένα πρόβλημα μεγαλύτερο από τις απαγορεύσεις selfie
Οι πόλεις πολεμούν τον υπερτουρισμό με πρόστιμα, τέλη και απαγορεύσεις — σε διάφορους βαθμούς επιτυχίας.
Κάποιοι έχουν εφαρμόσει μικρότερους κανόνες για να αποτρέψουν τους τουρίστες: όχι selfie σε περιοχές της ιταλικής πόλης Portofino, όχι στα ισπανικά σκαλιά στη Ρώμη, όχι μεγάλα κρουαζιερόπλοια στο Ντουμπρόβνικ της Κροατίας ή στη Σαντορίνη της Ελλάδας και χωρίς σαγιονάρες στο Cinque Terre.
Στη Βενετία, οι αρχές εισήγαγαν ένα συμβολικό τέλος εισόδου 5 ευρώ για να περιορίσουν τον αριθμό των τουριστών. Το μέτρο, ωστόσο, απέτυχε, προκαλώντας αντίθετα περαιτέρω διαμαρτυρίες από τους ντόπιους που ισχυρίστηκαν ότι η πόλη έχει μετατραπεί σε θεματικό πάρκο.
Κάποιοι ποντάρουν σε μεγαλύτερα μέτρα: ο δήμαρχος της Βαρκελώνης ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι η πόλη θα κλείσει τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις διαμερισμάτων σε τουρίστες έως το 2028, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η χειρότερη από τις αυξανόμενες ελλείψεις κατοικιών στην Ευρώπη. Την τελευταία δεκαετία, τα Κανάρια Νησιά, μαζί με τις πόλεις του Βερολίνου και της Λισαβόνας έχουν εγκρίνει παρόμοια μέτρα.
Σύμφωνα με την Carvão, μια επιτυχημένη τουριστική στρατηγική πρέπει να επικεντρώνεται στην ισορροπία των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων και πρέπει να λαμβάνει υπόψη το επίπεδο ζήτησης καθώς και τη φέρουσα ικανότητα του προορισμού (όσον αφορά το μέγεθος της πόλης, υποδομές ή πόρους).
Η Carvão ανέφερε το Άμστερνταμ ως παράδειγμα πόλης που βρίσκεται σε καλό δρόμο για να θέσει υπό έλεγχο τον τουρισμό.
Η πόλη, η οποία έχει αποκτήσει φήμη ως πρωτεύουσα των πάρτι της Ευρώπης, απαγόρευσε το κάπνισμα χόρτου στην περιοχή με τα κόκκινα φανάρια και ξεκίνησε μια εκστρατεία αποφυγής που στοχεύει νέους, θορυβώδεις Βρετανούς που επισκέπτονται μόνο για πάρτι. Πρόσφατα, ανακοίνωσε και την απαγόρευση κατασκευής νέων ξενοδοχείων.
Σε αντίθεση με άλλους προορισμούς που περιορίζουν τους ταξιδιώτες, ορισμένοι έχουν επιλέξει μια πιο ανοιχτή προσέγγιση: η Κοπεγχάγη προσφέρει ανταμοιβές για να ενθαρρύνει τη φιλική προς το κλίμα συμπεριφορά τουριστών. Όσοι κάνουν ποδήλατο, χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή μαζεύουν σκουπίδια στην πόλη μπορεί να κερδίσουν οτιδήποτε, από ένα δωρεάν φλιτζάνι καφέ έως μια δωρεάν είσοδο σε ένα μουσείο.
«Η στρατηγική πρέπει να αποτελείται από τρεις πτυχές. Χρειάζεστε δεδομένα για την κίνηση, τη διακυβέρνηση της ενεργητικής ακρόασης των κατοίκων και το τρίτο είναι ένας συνδυασμός διαφορετικών πολιτικών», είπε η Carvão.
