Μόλις πριν από λίγους μήνες, το Κίεβο φοβόταν πως μια δεύτερη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ θα ανάγκαζε την Ουκρανία να συνθηκολογήσει με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Σήμερα, εναποθέτει τις ελπίδες της στον Τραμπ που θα τερματίσει επιτέλους τα τρία χρόνια πολέμου.
Οι Ουκρανοί και οι υποστηρικτές τους που συγκεντρώνονται στο Νταβός για το ετήσιο Παγκόσμιο Φόρουμ, βλέπουν τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών ως διακόπτη που θα μπορούσε να αναγκάσει τον Πούτιν να κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να προσφέρει στον Ουκρανό Πρόεδρο μια διέξοδο.
«Υπάρχει πραγματική αισιοδοξία», δήλωσε στο POLITICO ο Kurt Volker, ο οποίος υπηρέτησε κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ ως ειδικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ για την Ουκρανία. «Το 2024 έμοιαζε με ένα έτος αναμονής. Είχαμε εκλογές, είχαμε περισπασμούς, η κυβέρνηση Μπάιντεν έλεγε όχι, μετά έλεγε ναι… Το 2025 μοιάζει με έτος δράσης. Επιτέλους κινούμαστε».
Το Κίεβο δεν έχει αυταπάτες: Ξέρει πως το εμπόδιο στην ειρήνη δεν είναι ο ένοικος του Λευκού Οίκου, αλλά αυτός στο Κρεμλίνο, σύμφωνα με το Politico.
Ο ίδιος ο Ζελένσκι αναγνώρισε ότι ο Τραμπ μπορεί επιτέλους να φέρει τη Μόσχα και το Κίεβο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Ο Τραμπ είναι επιχειρηματίας. Ξέρει πώς να ασκεί πίεση», είπε ο Ζελένσκι σε συγκέντρωση δημοσιογράφων την Τρίτη, αφού απηύθυνε την ομιλία του στο πλήθος του Νταβός, προσθέτοντας ότι είναι «αισιόδοξος» για τη νέα κυβέρνηση.
«Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι βεβαιότητα», δήλωσε ο Maksym Timchenko, διευθύνων σύμβουλος της DTEK, του κορυφαίου ιδιώτη επενδυτή στην ενεργειακή βιομηχανία της Ουκρανίας. «Και νομίζω ότι η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να φέρει περισσότερη βεβαιότητα. Σίγουρα, αυτή η βεβαιότητα δεν πρέπει να θέτει σε κίνδυνο μια δίκαιη ειρήνη στην Ουκρανία. Αλλά αυτό πρέπει να είναι έτος δράσης».
Ποιο είναι το πρόβλημα; Αυτή η «δράση» μπορεί να μην είναι… όμορφη.
Ο Ζελένσκι μπορεί να ωθηθεί να κάνει παραχωρήσεις που μέχρι πρόσφατα φαινόταν αδιανόητες — πιθανότατα θα πρέπει να αποδεχθεί ότι η Ουκρανία δεν θα μπορέσει να επιστρέψει στα προπολεμικά της σύνορα (αν και δεν θα αναγνωρίσει ποτέ τα κατακτημένα εδάφη της ως ρωσικό έδαφος) και ότι η προσπάθειά της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ είναι μια τρύπα στο νερό. Αυτό ήταν ξεκάθαρο τόσο από τις παρατηρήσεις του ίδιου του προέδρου στο Νταβός όσο και από τους Ουκρανούς που ταξίδεψαν εκεί για να εστιάσουν ξανά την προσοχή στον πόλεμο στην πατρίδα τους (και να κάνουν συμφωνίες).
Ωστόσο, μιλώντας στο POLITICO στο περιθώριο ενός πάρτι για την ορκωμοσία Τραμπ, ο πρόεδρος της Σχολής Οικονομικών Επιστημών του Κιέβου Τιμοφί Μυλοβάνοφ ανυπομονούσε να ξεκινήσει η εποχή του Τραμπ.
Μπορεί να μην είναι καλό – αλλά θα είναι πολύ καλύτερο από ό,τι επί Μπάιντεν», είπε ο Μιλόβανοφ, πρώην υπουργός της Ουκρανίας, αναφερόμενος στην τύχη της χώρας του υπό τον Τραμπ. «Ο Μπάιντεν διαχειρίστηκε τον πόλεμο ως κρίση – σκέφτηκε ότι αν αντέξει αρκετά, η καταιγίδα θα περάσει. Αλλά δεν περνάει. Ο Τραμπ έχει την προοπτική ότι πρέπει να σταματήσουμε την καταιγίδα. Δεν ανησυχεί για το πώς θα σταματήσει».
Ο Ζελένσκι στο πλευρό του Τραμπ
Η απρόβλεπτη ρητορική του Τραμπ και η τάση του για δυναμική ρητορική θα μπορούσαν να δώσουν στον Ζελένσκι την ώθηση που χρειάζεται για να συμμετάσχουν οι εξουθενωμένοι Ουκρανοί σε μια ειρηνευτική συμφωνία που θα αναγνωρίζει την πραγματικότητα: οι δυνάμεις του Κιέβου δεν έχουν το ανθρώπινο δυναμικό για να ανακαταλάβουν την Κριμαία ή το ανατολικό Ντονμπάς περιοχή.
Αλλά αν ο Ζελένσκι παίξει σωστά τα χαρτιά του, ο Πούτιν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τον δικό του απολογισμό.
Ο πληθωρισμός στη Ρωσία είναι εκτός ελέγχου, τα επιτόκια έχουν παγώσει τεχνητά στο ήδη υψηλό 21%, υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού και μαζικές απώλειες πολέμου — «αυτό δεν είναι βιώσιμο ως κοινωνία», είπε ο Volker, ο κάποτε ειδικός του Τραμπ στην Ουκρανία. εκπρόσωπος.
Σε γραμμή Τραμπ, κουνάει το δάκτυλο στην Ευρώπη
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην ομιλία του χθες από το Νταβός αηύθυνε έκκληση για την “ενότητα” της Ευρώπης στο θέμα της ασφάλειας και της άμυνας κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
“Χρειαζόμαστε μια ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και άμυνας”, δήλωσε ο Ζελένσκι τονίζοντας ότι η “η Ευρώπη πρέπει να ξέρει να αμύνεται μόνη της”, ενώ δεν παρέλειψε να κουνήσει το δάχτυλο, λέγοντας πως τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες έως και στο 5% του ΑΕΠ, αν χρειαστεί, πλήρως ευθυγραμμισμένος με τις απόψεις Τραμπ.
Στις αρχές Ιανουαρίου, ο Αμερικανός πρόεδρος επέκρινε τα μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, ζητώντας τους να αυξήσουν την οικονομική τους συμμετοχή στην άμυνα στο 5% του ΑΕΠ τους.
Ο Ζελένσκι διερωτήθηκε επίσης για τις προθέσεις του νέου προέδρου των ΗΠΑ όσον αφορά την υποστήριξή του στο ΝΑΤΟ, το οποίο έχει επικρίνει επανειλημμένα, καθώς και για την ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου.
“Ο πρόεδρος Τραμπ θα δώσει προσοχή στην Ευρώπη; Θεωρεί το ΝΑΤΟ απαραίτητο; Και θα σεβαστεί τους ευρωπαϊκούς θεσμούς;” διερωτήθηκε ο Ζελένσκι στην ομιλία του αυτή, χαρακτηρίζοντας παράλληλα τις ΗΠΑ “απαραίτητο σύμμαχο”.
Δήλωσε επίσης ότι η Ουάσινγκτον είχε αναφέρει ανοιχτά ότι οι προτεραιότητές της στον τομέα της ασφάλειας εστιάζουν στη Μέση Ανατολή και στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.
“Η Ευρώπη αξίζει να είναι περισσότερο από ένας απλός παρατηρητής, με τους ηγέτες της να περιορίζονται να αναρτούν στην πλατφόρμα Χ αφότου μια συμφωνία έχει ήδη συναφθεί”, κατηγόρησε επίσης ο Ζελένσκι.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας κάλεσε επίσης την Ευρώπη να επενδύσει στα ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Παράλληλα, αναφερόμενος στις εγγυήσεις ασφαλείας των συμμάχων προς την Ουκρανία τόνισε ότι ο αριθμός των στρατευμάτων της ειρηνευτικής δύναμης θα πρέπει να είναι το λιγότερο 200.000, «διαφορετικά δεν είναι τίποτα».
Μιλώντας για τη δέσμευση του Ντόναλντ Τραμπ να επεκτείνει τις εξαγωγές ενέργειας των ΗΠΑ, τόνισε πως είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν εξαρτάται από έναν μόνο προμηθευτή ενέργειας – ειδικά όχι από τη Ρωσία», δήλωσε.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι το Κίεβο εργάζεται για να κανονίσει μια συνάντηση μεταξύ του ιδίου και του Ντόναλντ Τραμπ. “Οι ομάδες εργάζονται για (να οριστεί) μια συνάντηση, αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε αυτή τη διαδικασία”, τόνισε αναφερόμενος στις προσπάθειες για να οριστεί η συνάντηση αυτή.
«Ο πρόεδρος Ζελένσκι το έπαιξε εξαιρετικά καλά», παρατήρησε ο Βόλκερ.
«Ευθυγραμμιζόμενος με αυτό που θέλει ο πρόεδρος Τραμπ, κατέστησε σαφές ότι το πρόβλημα δεν είναι η Ουκρανία. Το πρόβλημα είναι ο Πούτιν», σημείωσε.
Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες για το Κίεβο και τη Μόσχα. «Νομίζω ότι ο Τραμπ θα τηλεφωνήσει στον Πούτιν και θα του πει να τερματίσει τον πόλεμο. Νομίζω ότι ο Πούτιν δεν θα συμφωνήσει … και νομίζω ότι η ομάδα του Τραμπ θα καταλάβει ότι πρέπει να δείξει δύναμη. Να δείξουν μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Και βάλτε τα όλα στο τραπέζι», σχολίασε ο Βόλκερ.
Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει αυστηρότερες κυρώσεις, ουσιαστική αύξηση των αμερικανικών ενεργειακών εξαγωγών για να λιμοκτονήσει ο πολεμικός προϋπολογισμός του Πούτιν και συνεχή στρατιωτική υποστήριξη για την Ουκρανία.
«Όχι με χρήματα των φορολογουμένων, αλλά υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να γίνει αυτό, συμπεριλαμβανομένου ενός προγράμματος δανεισμού, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης από την Ευρώπη των 300 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και της χρήσης αυτών των χρημάτων για την αγορά αμερικανικού αμυντικού εξοπλισμού», δήλωσε ο Βόλκερ. «Αυτό θα στείλει ένα μήνυμα στον Πούτιν: Τα πράγματα δεν θα γίνουν καλύτερα».
Οι δύο φούσκες της Ουκρανίας
Η Zoya Lytvyn, επικεφαλής του Παγκόσμιου Κέντρου Τεχνολογίας της Κυβέρνησης στο Κίεβο, είπε ότι η ουκρανική κοινή γνώμη για τον Τραμπ χωρίζεται σε δύο «φούσκες». Η πρώτη περιέχει εκείνους που εκφράζουν τις δυτικές αξίες, ευθυγραμμίζονται με το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ — και «φοβούνται τον Τραμπ και τον (αντιπρόεδρο) JD Vance».
Εν τω μεταξύ, «αυτοί που βρίσκονται στη δεύτερη φούσκα λένε ότι έχουμε ήδη δει όλα όσα μπορούσε να κάνει ο Μπάιντεν και το επίπεδο υποστήριξης που μπορούσε να παράσχει, και δεν ήταν αρκετά». Ο Τραμπ, τουλάχιστον, «έχει αρκετή δύναμη για να φέρει σταθεροποίηση».
Ο ιδρυτής του Προγράμματος Ελευθερίας της Ουκρανίας, Στίβεν Μουρ, ο οποίος πέρασε επτά χρόνια στο Καπιτώλιο, ως επί το πλείστον ως επιτελάρχης του πρώην γενικού αναπληρωτή αντιπροέδρου του GOP Whip Peter Roskam, είπε: «Οι Ουκρανοί δεν ξέρουν τι θα κάνει ο Τραμπ. Αλλά ξέρουν τι έκανε ο Μπάιντεν».
«Η κυβέρνηση Μπάιντεν καθυστερούσε, αργοπορούσε τα όπλα. Κάτι έπρεπε να αλλάξει».
«Οι Ουκρανοί με τους οποίους μιλάω αισθάνονται ότι ο Τραμπ είναι ένας ισχυρός ηγέτης, ενώ ο Μπάιντεν δεν μπορούσε να συντάξει μια πρόταση μερικές φορές», είπε.
Η Μόσχα βλέπει παράθυρο ευκαιρίας για διαπραγμάτευση
Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ δήλωσε σήμερα ότι η Μόσχα βλέπει ένα μικρό παράθυρο ευκαιρίας για συμφωνίες με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, όπως μετέδωσε σήμερα το πρακτορείο ειδήσεων Interfax.
«Δεν μπορούμε να πούμε τίποτα σήμερα για τον βαθμό της ικανότητας της εισερχόμενης κυβέρνησης να διαπραγματευτεί, αλλά και πάλι συγκριτικά με την ανικανότητα, από κάθε άποψη, του προηγούμενου επικεφαλής του Λευκού Οίκου (Τζο Μπάιντεν), υπάρχει σήμερα ένα παράθυρο ευκαιρίας, αν και μικρό», δήλωσε ο Ριαμπκόφ, σύμφωνα με το Interfax.
«Είναι άρα σημαντικό να καταλαβαίνουμε τι και ποιον θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε, πώς να οικοδομήσουμε με τον καλύτερο τρόπο σχέσεις με την Ουάσινγκτον, πώς να μεγιστοποιήσουμε με τον καλύτερο τρόπο τις ευκαιρίες και να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους», δήλωσε, μιλώντας στο Ινστιτούτο για Αμερικανικές και Καναδικές Μελέτες, στη Μόσχα.
Ο Τραμπ, που ανέλαβε τα καθήκοντά του τη Δευτέρα, έχει δηλώσει ότι θα τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο στην Ουκρανία, χωρίς να διευκρινίζει τον τρόπο.
Χθες προειδοποίησε ότι πιθανόν να επιβάλει περισσότερες κυρώσεις στη Ρωσία εάν ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αρνηθεί να διαπραγματευθεί τον τερματισμό της σχεδόν τριετούς σύγκρουσης.
