Από καιρό ήθελα με αφορμή τα πενήντα χρόνια της αποκατάστασης της Δημοκρατίας να διατυπώσω μερικές σκέψεις και ιδέες, όμως όλο το ανέβαλα. Μια αναβλητικότητα ασυνήθιστη , αλλά τελικά ερμηνεύσιμη, πενήντα χρόνια ιστορίας , δύσκολα χωρούν σε ένα άρθρο… Είναι όμως η αφορμή, για μια δική μου ενδοσκόπηση, για ένα «ταξίδι» στο χρόνο και την ιστορία και από τη θέση του συνοδοιπόρου στα μικρά και μεγάλα γεγονότα, γυρνάω το βλέμμα μου πίσω…. μελαγχολικά και νοσταλγικά.
Για μένα ο χρόνος στην όποια εκδοχή του, ημερολογιακός, ιστορικός, πολιτικός, είναι και οφείλει να είναι μετρήσιμος και κυρίως να υπάρχει η αίσθηση των γεγονότων μέσα σ΄αυτόν!
Από το 1974 διανύουμε για πενήντα χρόνια στη χώρα μας, σταθερή και αδιάκοπη κοινοβουλευτική δημοκρατία. Μία περίοδο με πολλές πρωτιές, πενήντα χρόνια χωρίς πόλεμο, πενήντα χρόνια χωρίς δικτατορίες. Μια περίοδος κοσμογονικών αλλαγών που άλλαξαν τον παγκόσμιο γεωπολιτικό και γεωοικονομικό χάρτη. Έπαυσε να υπάρχει ο παγκόσμιος διπολισμός με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την διάλυση της ΚΟΜΕΚΟΝ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Σε αυτά τα πενήντα χρόνια συμπυκνώνονται ασυνήθιστα γεγονότα και εξελίξεις πολλών «αιώνων». Στη θέση του οικονομικού διπολισμού, ζούμε την οικονομική παγκοσμιοποίηση με τεράστιες ανατροπές στην παγκόσμια γεωπολιτική αρχιτεκτονική, την αποδυνάμωση του Έθνους Κράτους και στην κορυφή της πυραμίδας εξουσιών βρίσκεται ο οικονομικός παράγων σε βάρος του πολιτικού υποκειμένου.
Σε αυτό το παγκόσμιο περιβάλλον κινηθήκαμε ως χώρα, με πολλά άλυτα προβλήματα στο εσωτερικό, αλλά με σταθερή και ασφαλή πορεία στις γεωστρατηγικές μας επιλογές.
Ο απολογισμός για την πατρίδα μας είναι θετικός και συγκριτικά αν δούμε τι γίνεται γύρω μας τα τελευταία 30 χρόνια, σε Βαλκάνια και την Νότιανατολική Ευρώπη, θα έλεγα ότι είμαστε οι τυχεροί, ότι βρεθήκαμε με τη σωστή πλευρά της ιστορίας.
Η αποτίμηση, οφείλει να γίνει σε απόσταση από την τρέχουσα πολιτική κατάσταση στη χώρα μας, χωρίς σκοπιμότητες , ωραιοποιήσεις ή μίζερες μυωπικές προσεγγίσεις. Ο γιορτασμός των πενήντα χρόνων μακριά από φιέστες εντυπωσιασμού, μπορεί να γίνει χρόνος εθνικής αυτοσυνείδησης, σταθμός για οραματικό στοχασμό για την πατρίδα και τη δημοκρατία που δικαιούνται οι μελλοντικές γενιές.
Πενήντα χρόνια Ελλάδας, που αντιστοιχούν στο ένα τέταρτο του χρόνου, από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους το1821. Αν αναδιπλώσουμε τον χρόνο από το 1974 και πάμε πέντε δεκαετίες πίσω φτάνουμε στο 1924 , ένας ολόκληρος αιώνας, δυο πεντηκονταετίες, με εντελώς διαφορετικό απολογισμό.
Στην πρώτη ζούμε πυκνά και δραματικά γεγονότα, το δράμα της Μικρασιατικής Καταστροφής, τη δικτατορία του Μεταξά 1936, τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο 1940-44, τον ελληνικό εμφύλιο 1944-48 και το 1967 την επιβολή της χούντας.
Πενήντα χρόνια με ελάχιστες νησίδες κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και με παρακολούθημα τη βία και τις εκτροπές!
Αν εξαιρέσουμε, την μεγάλη ανοιχτή πληγή μέχρι και σήμερα της Κύπρου, με την Τουρκική εισβολή και κατοχή και τις τουρκικές αμφισβητήσεις σε βάρος κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας, τα πενήντα αυτά χρόνια μας εδραιώνουν ως Έθνος και «Επικράτεια Ελληνισμού» και η διάρκεια στο γεωπολιτικό συνοριακό μας status, γίνεται παράμετρος θεμέλιο.
Η πεντηκονταετία 1974 -2024 σε πολιτική μακροκλίματα, είναι η καλή πεντηκονταετία, αγκαλιάζει τρεις γενιές που δεν γνώρισαν πόλεμο, εμφύλιο και δικτατορίες, πενήντα χρόνια σταθερότητας, που μας ολοκληρώνουν με ολιστικό τρόπο θεσμικά και πολιτειακά ως Χώρα και ως Έθνος.
Η σταθερή προσήλωση μας και το πέρασμα, από την ΕΟΚ στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η ένταξη μας στην ΟΝΕ, καθώς και η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. με όσες επιφυλάξεις σε παρεκκλίσεις και ελλείψεις των πολιτικών που κατά καιρούς εφαρμόζονται, αποτελεί για τη χώρα μας και τον Ελληνισμό τεράστιο γεωπολιτικό κεκτημένο!
Στην εσωτερική πολιτική δομική λειτουργία σημειώθηκαν σημαντικές θεσμικές αλλαγές. Η χώρα μας από τη Βασιλευόμενη Δημοκρατία πέρασε «αναίμακτα» στην Προεδρευόμενη, λειτουργεί νόμιμα το Κομμουνιστικό Κόμμα και δύο κόμματα που ιδρύθηκαν με την πτώση της χούντας ΝΔ και ΠΑΣΟΚ αποτέλεσαν για σαράντα χρόνια το δίπολο κυβερνητικής μονοπωλιακής εναλλαγής με 9 εκλεγμένους πρωθυπουργούς 5 από ΝΔ και 3 από το ΠΑΣΟΚ.
Ο ένατος πρωθυπουργός με λαϊκή εντολή, είναι ο Αλέξης Τσίπρας από τον ΣΥΡΙΖΑ με βασικό κορμό την Αριστερά. Με την εκλογή του, τον Ιανουάριο 2015 ολοκληρώνεται ένας πολιτικός κύκλος, δοκιμάζονται οι ιδεολογικές αντοχές και η ευρύτητα της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας.
Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, αν δεν τη δει κανείς με πολιτική μικροψυχία, οφείλει να την ερμηνεύσει ως νίκη της δημοκρατίας και επιβεβαίωση της ενηλικίωσης της.
Αυτή η ιστορική πλέον αποτίμηση, μέρα τη μέρα αποκτά ισχυρή θέση στη συλλογική συνείδηση.
Αναμφίβολα έχουμε μπει σε μια νέα εποχή, το ιωβηλαίο των πενήντα χρόνων από την αποκατάσταση της δημοκρατίας, που προσφέρεται για αναστοχασμό, χωρίς πολιτική αυταρέσκεια. Οι όποιοι Εθνικοί στόχοι για τις επόμενες δεκαετίες, θα πρέπει να υλοποιηθούν σε ένα πρωτόγνωρο περιβάλλον στην οικονομία, την εργασία, την επιστήμη και τις νέες τεχνολογίες. Θα είναι μια άλλη εποχή, που δεν μπορεί να την αναλύσεις και να την κατανοήσεις, με πολικά στερεότυπα και εργαλεία του χθες. Πενήντα χρόνια συνεχούς κοινοβουλευτικής δημοκρατίας δεν προσφέρονται για εφησυχασμό, από το πολιτικό μας κοινοβουλευτικό σύστημα και τους πολίτες.
Στα πενήντα χρόνια που πέρασαν, η κοινοβουλευτική δημοκρατία είχε ως βασικό χαρακτηριστικό της, την διακυβέρνηση της χώρας από μονοκομματικούς κυβερνητικούς πόλους. Αυτό έχει πλέον τελειώσει και όσο δεν συνειδητοποιείται, θα ανατροφοδοτεί την εσωτερική κρίση των κομμάτων και θα καθιστά την δημοκρατία μας αδύναμη και ανεμική.
Οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που κινούνται στον αστερισμό του Κέντρου, της Σοσιαλδημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, πολλές φορές στην προσπάθεια της καθημερινής πολιτικής δράσης τους, για να κερδίσουν πόντους, εγκαταλείπουν το προνομιακό πεδίο της προσέγγισης και της συνεργασίας, μετατρέπουν τον ανταγωνισμό σε πολεμική , επικεντρώνονται στο δένδρο και χάνουν το δάσος.
Χωρίς ευρύτητα πολιτικής σκέψης και με το να καλλιεργείς κυρίως τον κομματικό πατριωτισμό, δεν δημιουργείς προϋποθέσεις εναλλακτικής κυβερνητικής λύσης. Η εναλλακτική κυβερνητική προοδευτική λύση, δεν πρόκειται να προκύψει από μανιχαϊστικές πολιτικές, του άσπρου μαύρου, από το εμείς ή εσείς. Η επιδίωξη ενός αντιδεξιού μετώπου, με ρεβανσιστικά χαρακτηριστικά , που στοχεύει σε αντιδεξιά αντανακλαστικά χωρίς να προτάσσει εναλλακτικό προγραμματικό λόγο, δεν δουλεύει.
Η δημοκρατία μας δεν πάσχει από μεσσίες, αλλά από ένα οραματικό προοδευτικό Στρατηγικό Σχέδιο συνολικής Εθνικής Ανάταξης, με ορίζοντα δεκαετία τουλάχιστον.
Μπαίνοντας στον πολιτικό κύκλο της νέας πεντηκονταετίας, η ευθύνη και το διακύβευμα υπερβαίνει κατά πολύ τις πολιτικές και κομματικές μιζέριες και αγωνίες της τρέχουσας περιόδου.
Το μέλλον και οι νέες γενιές, μας καλούν για φυγή προς τα εμπρός.
Το άσπρο-μαύρο συνομιλεί με το παρελθόν.
Τα χρώματα της ίριδας είναι το αύριο .
Το δικομματικό κυβερνητικό σύστημα έχει τελειώσει όπως και οι μεσσίες!
Η περισσότερη δημοκρατία βρίσκεται στον πολιτικό κυβερνητικό πλουραλισμό.
Οι κομματικές, πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, με όποια έκφραση, που κινούνται στον προοδευτικό χώρο και που ιστορικά αποτελούν μια άτυπη πλειοψηφική μεγάλη παράταξη, οφείλουν να αναλάβουν ευθύνη και πρωτοβουλίες.
Πρωτοβουλίες μικρές και μεγάλες, κοινωνικές και πολιτικές, που δεν θα εξαντλούνται μόνο σε εκλογικό αντιπολιτευτικό μπλόκο προς την συντηρητική παράταξη, αλλά συγχρόνως και κυρίως, πρωτοβουλίες διαλόγου και οράματος για την Ελλάδα των επόμενων δεκαετιών. Ένα αξιόπιστο οραματικό σχέδιο, που θα δημιουργεί ελπίδα για ανάταξη και πίστη κυρίως στους νέους ανθρώπους, ότι θα ζήσουν στις επόμενες δεκαετίες σε μια Πατρίδα που θα τους αγκαλιάζει και αυτή θα την υπηρετούν με αφοσίωση και υπερηφάνεια.
Μια τέτοια προοπτική πατριωτικής δημοκρατικής συνοδοιπορίας , θα ήταν το καλύτερο απαύγασμα που θα προκύπτει με τον αναστοχασμό όλων μας, με αφορμή τα πενήντα χρόνια της Αέναης Δημοκρατικής πορείας μας.
*Ο Παρασκευάς Ν Παρασκευόπουλος είναι Οικονομολόγος –Σύμβουλος Ανάπτυξης, Πρώην Βουλευτής Επικρατείας.
