«Πάρτε τα δεδομένα μου!». Οργισμένοι από την ενδεχόμενη απαγόρευση του TikTok στις ΗΠΑ από την Κυριακή, Αμερικανοί χρήστες της εφαρμογής σπεύδουν σε ένα άλλο κινεζικό μέσο κοινωνικής δικτύωσης, το Xiaohongshu, λέγοντας ότι δεν ανησυχούν για τα προσωπικά τους δεδομένα.
Η κυβέρνηση του απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν κατηγορεί το TikTok και τη μητρική ByteDance ότι επιτρέπουν στο Πεκίνο να συγκεντρώνει τα στοιχεία των χρηστών της εφαρμογής και να τους κατασκοπεύει, κάτι που διαψεύδει η Κίνα.
Νόμος που υιοθετήθηκε το 2024 απαιτεί από τη ByteDance να πουλήσει τα περιουσιακά της στοιχεία στις ΗΠΑ ως τις 19 Ιανουαρίου 2025 ή διαφορετικά να αναστείλει τις δραστηριότητές της στη χώρα. Το TikTok έχει προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ζητώντας του να μπλοκάρει τον νόμο, όμως αυτό δεν μοιάζει πολύ πιθανό.
Καθώς πλησιάζει η καταληκτική ημερομηνία, οι Αμερικανοί φαίνεται να στρέφονται σε μια άλλη κινεζική εφαρμογή, το Xiaohongshu (που σημαίνει «μικρό κόκκινο βιβλίο» στα μανδαρινικά), που μοιάζει με έναν συνδυασμό του Instagram και Pinterest, ενώ περιέχει και βίντεο όπως το TikTok.
To hashgtag #tiktokrefugee (πρόσφυγας του TikTok) είχε χρησιμοποιηθεί ως χθες, Τρίτη, το βράδυ περισσότερες από 100 εκατομμύρια φορές.
«Προσπαθούν να απαγορεύσουν το TikTok διότι λένε ότι η Κίνα κλέβει δεδομένα. Δεν απαγορεύουν σε καμία αμερικανική εταιρεία να κλέβει τα δεδομένα μας», κατήγγειλε ο χρήστης penguinpepperpia.
Αυτός έχει 264.000 ακόλουθους και δηλώνει ότι επέλεξε να κατεβάσει την εφαρμογή Xiaohongshu, αντί να στραφεί σε αμερικανικές πλατφόρμες, όπως το Instagram και το Facebook της Meta, καθώς τις θεωρεί εφαρμογές για «ηλικιωμένους», οι οποίες επίσης «κλέβουν τα προσωπικά δεδομένα και τα πωλούν σε άλλες εταιρείες».
«Γι’ αυτό τον λόγο έχουν εξοργιστεί πολλοί Αμερικανοί τώρα, προτιμάμε να έχει η Κίνα τα δεδομένα μας», τόνισε.
Και άλλοι χρήστες συμμερίζονται αυτή την άποψη.
«Γνωρίζω ότι η κυβέρνησή μας είναι λίγο ρατσιστική, αλλά εσάς, τους Κινέζους, σας αγαπώ. Δεν με νοιάζει αν συγκεντρώνετε τα δεδομένα μου. Πάρτε τα», εξήγησε ο Άντχαμ, νέος χρήσης του Xiaohongshu σε βίντεο που ανήρτησε τη Δευτέρα.
«Μικρός κήπος, ψηλός φράκτης»
Η τάση αυτή δείχνει σε ποιο βαθμό είναι «ανόητη» η απαγόρευση του TikTok, εκτίμησε ο Μίλτον Μούλερ καθηγητής στο Georgia Tech στις ΗΠΑ, ο οποίος κατέθεσε στο Ανώτατο Δικαστήριο φάκελο με τον οποίο εξηγεί την αντίθεσή του στο μέτρο.
«Είναι καταπληκτικά ειρωνικό ότι η απειλή της απαγόρευσης είχε ένα τόσο αντίθετο αποτέλεσμα τόσο γρήγορα, πριν καν εφαρμοστεί», πρόσθεσε.
«Είναι σαν η απαγόρευση του TikTok να ώθησε τους χρήστες σε άλλες εφαρμογές που διαχωρίζονται ακόμη λιγότερο από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα», παρατήρησε η Ρόμπιν Κάπλαν του πανεπιστημίου Duke.
Για τη Μενγκ Μπίνγκτσαν, καθηγήτρια στο London School of Economics, το φαινόμενο αποδεικνύει την αναποτελεσματικότητα της αμερικανικής στρατηγικής έναντι του κινεζικού τεχνολογικού τομέα, την οποία συνοψίζει η φράση «μικρός κήπος, ψηλός φράκτης». Η Ουάσινγκτον δηλαδή προσπαθεί να περιορίσει έναν μικρό αριθμό τεχνολογικών εφαρμογών που θεωρούνται ευαίσθητες για την αμερικανική εθνική ασφάλεια.
«Ο κήπος δεν σταματά να μεγαλώνει και ο φράκτης είναι διάτρητος», εκτίμησε η Μενγκ. «Ακόμη χειρότερο, σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση, όσοι ζουν στο εσωτερικό του φράκτη μπορούν να μετακινηθούν στον ψηφιακό χώρο».
Lifestyle και μόδα
Μέχρι τη Δευτέρα το Xiaohongshu (που ονομάζεται RedNote στα αγγλικά) ήταν κυρίως δημοφιλές μεταξύ των ομιλούντων την κινεζική χρηστών. Στα τέλη του 2023 είχε περίπου 300 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες μηνιαίως.
Αντίθετα με τη δίδυμη εφαρμογή του TikTok, τη Douyin, το περιεχόμενο του αφορά κυρίως θέματα lifestyle.
Στην Κίνα το Xiaohongshu είναι η εφαρμογή την οποία προτιμούν όσοι αναζητούν συστάσεις για δημοφιλή θέματα ομορφιάς, μόδας, ταξιδιών και γαστριμαργίας. Οι χρήστες του είναι κυρίως νέες γυναίκες.
Εξάλλου η πλατφόρμα υπόκειται σε λιγότερη λογοκρισία σε σχέση με άλλες: χρήστες αναρτούν σε αυτή περιεχόμενο της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας ή συζητούν τα θετικά της εργένικης ζωής για τις γυναίκες, ζητήματα που θεωρούνται ιδιαίτερα ευαίσθητα στην Κίνα.
Η εισροή Αμερικανών προσφέρει τώρα στους κυρίως Κινέζους χρήστες του Xiaohongshu την ευκαιρία να ζητήσουν βοήθεια για τα μαθήματα του σχολείου ή συμβουλές για τη μετάφραση αγγλικών όρων, ενώ τους δίνει και την ευκαιρία να γνωρίσουν ο ένας πολιτισμικά στοιχεία του άλλου.
«Είναι διασκεδαστικό και ειρωνικό το γεγονός ότι οι Αμερικανοί και οι Κινέζοι συναντώνται διαδικτυακά εξαιτίας της απαγόρευσης του TikTok από την αμερικανική κυβέρνηση», εκτίμησε η 26χρονη Αμάντα Ζανγκ.
Αυτή η δημιουργός περιεχομένου και φοιτήτρια στις ΗΠΑ εξέφρασε την ανησυχία της για ενδεχόμενη απαγόρευση και του Xiaohongshu από τις αμερικανικές αρχές, αν η πλατφόρμα εξακολουθήσει να προσελκύει Αμερικανούς χρήστες.
Η Μενγκ Μπίνγκτσαν από την πλευρά της θεωρεί «αυτό που βλέπουμε σήμερα μάλλον μια βραχυπρόθεσμη αντίδραση, παρά μια μακροπρόθεσμη τάση». Το ζήτημα είναι αν «το Xiaohongshu θα αντιδράσει αρκετά γρήγορα για να διατηρήσει τους νέους χρήστες».
