Κάθε χρόνο οι φορολογούμενοι έχουν να αντιμετωπίσουν ένα σκόπελο που έχει να κάνει με τα τεκμήρια διαβίωσης και ειδικά στην περίπτωση που κάποιος μέσα στην χρονιά αποκτήσει ένα περιουσιακό στοιχείο, είτε αυτό είναι ακίνητο, είτε αυτοκίνητο.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εκείνες, όπου ο φορολογούμενος ενδεχομένως να αναγκαστεί να πληρώσει επιπλέον φόρο, στην περίπτωση εκείνη που δεν μπορεί να τεκμηριώσει την επάρκεια των χρημάτων ώστε να αποκτήσει το εν λόγω περιουσιακό στοιχεί.
Στην περίπτωση αυτή, επιβαρύνεται με φόρο βάσει τεκμαρτού εισοδήματος, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την πιθανότητα αυξημένης φορολόγησης, εφόσον το τεκμαρτό εισόδημα κριθεί υψηλότερο από το δηλωθέν.
Πάντως υπάρχουν τρόποι, τους οποίους εάν κάνει χρήση ο φορολογούμενος θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τα τεκμήρια και να φορολογηθεί βάσει του πραγματικού του εισοδήματος.
Ένας εξ αυτών είναι η χρήση της γονικής παροχής ή δωρεάς χρηματικών ποσών. Οι γονικές παροχές σε χρήμα μπορούν να φτάσουν έως τα 800.000 ευρώ χωρίς φόρο, όμως η μεταβίβαση των χρημάτων πρέπει να ολοκληρωθεί εντός του ίδιου έτους με την απόκτηση του περιουσιακού στοιχείου. Για παράδειγμα, για την κάλυψη τεκμηρίων το 2024, η δήλωση της χρηματικής γονικής παροχής πρέπει να υποβληθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 μέσω της πλατφόρμας myProperty.
Απόκτηση ακινήτου και προσοχή στα τεκμήρια διαβίωσης
Οι φορολογούμενοι που αγοράζουν ακίνητα οφείλουν να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα τεκμήρια, καθώς το τεκμήριο απόκτησης ακινήτου συνδυάζεται με το τεκμήριο διαβίωσης, το οποίο καθορίζεται ανάλογα με τα τετραγωνικά μέτρα και τους βοηθητικούς χώρους (όπως αποθήκες και γκαράζ).
Ορισμένα στοιχεία είναι κρίσιμα:
- Ποσό τεκμαρτής δαπάνης: Για την αγορά ακινήτου, ως τεκμήριο λαμβάνεται το ποσό της συνολικής δαπάνης, όπως αποτυπώνεται στο πωλητήριο συμβόλαιο. Αν ο έλεγχος αποκαλύψει υψηλότερο ποσό, αυτό λαμβάνεται υπόψη ως βάση.
- Χρόνος υπολογισμού δαπάνης: Το ποσό της τεκμαρτής δαπάνης προσδιορίζεται κατά την υπογραφή του συμβολαίου μεταβίβασης του ακινήτου. Αν η καταβολή της αξίας του ακινήτου γίνεται σε δόσεις, η δαπάνη κατανέμεται αναλογικά στα φορολογικά έτη καταβολής, σύμφωνα με τα αποδεικτικά πληρωμής. Το ίδιο ισχύει και για προσύμφωνα αγοράς.
- Δαπάνη για ανέγερση οικοδομής: Σε περίπτωση ανέγερσης οικοδομής, αν η διαδικασία ξεπερνά τον ένα χρόνο, η δαπάνη κάθε έτους υπολογίζεται ανάλογα με το κόστος ανέγερσης που πραγματοποιήθηκε μέσα στο συγκεκριμένο έτος, εκτός αν ορίζεται διαφορετικός χρόνος καταβολής.
- Επισκευές και συντηρήσεις κατοικίας: Οι δαπάνες που αφορούν επισκευές και συντηρήσεις δεν υπολογίζονται ως δαπάνες απόκτησης, όμως αν γίνονται προσθήκες ή επεκτάσεις στην κατοικία, θεωρούνται δαπάνες απόκτησης περιουσιακού στοιχείου.
- Συνιδιοκτησία: Σε περιπτώσεις κοινής ιδιοκτησίας ή συνιδιοκτησίας σε ανέγερση οικοδομής, το ποσό της δαπάνης κατανέμεται ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής κάθε ιδιοκτήτη.
Τα παραπάνω στοιχεία αποδεικνύουν την ανάγκη προσεκτικού σχεδιασμού και έγκαιρης δήλωσης των χρηματικών παροχών και των δαπανών για αποφυγή των τεκμηρίων. Με σωστή προετοιμασία, ο φορολογούμενος μπορεί να αποφύγει τις παγίδες των τεκμηρίων και να διασφαλίσει μια φορολόγηση που αντανακλά το πραγματικό του εισόδημα.
