Οι Ευρωπαίοι ηγέτες που συναντήθηκαν τη Πέμπτη στη Βουδαπέστη προέτρεψαν – έστω και από απόσταση – τον Ντόναλντ Τραμπ να αποφύγει τους εμπορικούς πολέμους, να διατηρήσει την υποστήριξη στην Ουκρανία και να απόσχει από τη διατάραξη της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων μετά τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.
Η νίκη του Τραμπ είναι μια μεγάλη πρόκληση για την Ευρώπη, ανοίγοντας μια εποχή τεράστιας αβεβαιότητας την ώρα που η ήπειρος παλεύει ήδη για ενότητα και οι δύο μεγαλύτερες δυνάμεις της, η Γερμανία –της οποίας η κυβέρνηση μόλις διαλύθηκε– και η Γαλλία, έχουν αποδυναμωθεί.
Η σχέση του Τραμπ με τους Ευρωπαίους ομολόγους του ήταν τεταμένη και δύσκολη για μεγάλο μέρος της πρώτης του θητείας και η επιστροφή του στην εξουσία φέρνει αβεβαιότητα σχετικά με την υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία κατά της εισβολής της Ρωσίας, τη δέσμευση των ΗΠΑ στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ και την προοπτική επιβολής δασμών στις εξαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Εμπιστεύομαι την αμερικανική κοινωνία», είπε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ καθώς ο ίδιος και άλλοι προέτρεψαν τον Τραμπ να συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία, καθώς έφτασαν σε μια συνάντηση σχεδόν 50 Ευρωπαίων ηγετών στη Βουδαπέστη.
«Γνωρίζουν ότι είναι προς το συμφέρον τους να δείξουν σταθερότητα όταν εμπλεκόμαστε με αυταρχικά καθεστώτα. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν αδύναμες με τη Ρωσία, τι θα σήμαινε αυτό για την Κίνα;».
Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι τώρα εναπόκειται στην Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι ενωμένη. Κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν μπορεί να διαχειριστεί μόνο του τις επερχόμενες προκλήσεις, είπε.
Σχετικά με την Ουκρανία, είπε: «Είναι προς το συμφέρον όλων μας οι αυταρχικοί αυτού του κόσμου να λάβουν ένα πολύ σαφές μήνυμα που δεν είναι το δικαίωμα της ισχύος, ότι το κράτος δικαίου είναι σημαντικό».
Ελπίδες για αποφυγή του εμπορικού πολέμου
Πολλοί από τους ηγέτες δήλωσαν ότι ανυπομονούν να συνεργαστούν με τον Τραμπ.
Ο οικοδεσπότης της συνόδου κορυφής, ο δεξιός εθνικιστής πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, είναι ένας από τους λίγους στενούς συμμάχους του Τραμπ μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών και έχει πει ότι θα άνοιγε σαμπάνιες αν νικούσε ο Τραμπ. Διπλωμάτες εικάζουν ότι ο Όρμπαν μπορεί να κανονίσει να απευθυνθεί ο Τραμπ στους Ευρωπαίους ηγέτες μέσω βιντεοσύνδεσης.
Αλλά άλλοι ήταν σχετικά άκομψοι εκφράζοντας ανησυχίες, για το εμπόριο αλλά για την ωμή μεταχείριση του Τραμπ προς τους συμμάχους του ΝΑΤΟ.
«Ο Πρόεδρος Τραμπ είναι γνωστός μερικές φορές για έναν βαθμό απρόβλεπτου, έναν βαθμό αστάθειας, επομένως χρειαζόμαστε διάλογο», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Λικ Φρίντεν. «Θα επιδιώξουμε τον διάλογο, αλλά δεν θα εγκαταλείψουμε τις αρχές μας».
Ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας Πέτρι Όρπο δήλωσε ότι ανησυχεί για την προοπτική ενός εμπορικού πολέμου: «Δεν πρέπει να επιτραπεί να συμβεί», είπε. «Ας προσπαθήσουμε τώρα να επηρεάσουμε τις ΗΠΑ και τη μελλοντική πολιτική του Τραμπ, ώστε να κατανοήσει τους κινδύνους που εμπεριέχονται».
Προσθέτοντας στην αβεβαιότητα που επικρατούσε στη συνάντηση της Βουδαπέστης, η τρικομματική κυβέρνηση της Γερμανίας διαλύθηκε το βράδυ της Τετάρτης καθώς ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς απέλυσε τον υπουργό Οικονομικών του και άνοιξε το δρόμο για γενικές εκλογές.
«Ένα πράγμα είναι σίγουρο, η Ευρώπη δεν είναι ισχυρή χωρίς μια ισχυρή Γερμανία», δήλωσε η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα.
Η σύνοδος κορυφής θα περιλαμβάνει πρώτα μια συνάντηση ηγετών της ευρύτερης Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας που περιλαμβάνει κράτη εκτός ΕΕ όπως η Βρετανία, που αναμένεται να ανανεώσουν τη δέσμευσή τους να στηρίξουν την Ουκρανία, πριν από τις συνόδους για τη μετανάστευση και την οικονομική ασφάλεια.
Ο Μαρκ Ρούτε, επικεφαλής του ΝΑΤΟ, είπε ότι είναι σημαντικό να δούμε την Ουκρανία ως ένα πρόβλημα που εκτείνεται πέρα από την Ευρώπη, περιγράφοντας τη συνεργασία της Ρωσίας με τη Βόρεια Κορέα ως «μια απειλή, όχι μόνο για το ευρωπαϊκό μέρος του ΝΑΤΟ, αλλά και για τις ΗΠΑ».
Το βράδυ οι ηγέτες των 27 της ΕΕ θα σταθμίσουν τις διατλαντικές σχέσεις, καθώς και τη Γεωργία, όπου το κυβερνών κόμμα Γεωργιανό Όνειρο, που θεωρείται φιλορωσικό, κέρδισε στις αμφισβητούμενες εκλογές της 26ης Οκτωβρίου. Η ΕΕ πάγωσε την υποψηφιότητα της Γεωργίας για ένταξη λόγω ανησυχιών για δημοκρατική οπισθοδρόμηση.
