Μείωση της φορολογίας κατά σχεδόν 19 δις ευρώ απέφεραν σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις οι 1.116 φοροαπαλλαγές και εκπτώσεις που εφαρμόζονται σε μια ευρεία γκάμα φορολογικών υποχρεώσεων.
Οι φοροαπαλλαγές καλύπτουν τομείς όπως η φορολογία εισοδήματος, ο ΕΝΦΙΑ, οι μεταβιβάσεις ακινήτων, οι γονικές παροχές, οι κληρονομιές, ο ΦΠΑ και οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης, ενώ το συνολικό τους κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό αυξήθηκε φέτος κατά 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο έτος, φτάνοντας τα 18,82 δισ. ευρώ.
Αυτό το σημαντικό ποσό αναδεικνύεται στον ειδικό τόμο που συνοδεύει τον προϋπολογισμό του 2025, ο οποίος καταγράφει τις λεπτομέρειες και την κατανομή αυτών των φοροαπαλλαγών.
Η κατηγορία της φορολογίας κεφαλαίου, που περιλαμβάνει τον ΕΝΦΙΑ, τους φόρους μεταβίβασης ακινήτων, κληρονομιών και γονικών παροχών, κατέχει τη μερίδα του λέοντος στις απώλειες φορολογικών εσόδων. Συνολικά, 136 φοροαπαλλαγές στη συγκεκριμένη κατηγορία κοστίζουν 9,49 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό. Από αυτές, η απαλλαγή για την πρώτη κατοικία είναι η πιο κοστοβόρα, με απώλειες που φτάνουν τα 3,057 δισ. ευρώ, υποδεικνύοντας την έκρηξη των μεταβιβάσεων ακινήτων τα τελευταία χρόνια.
Στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, οι 249 απαλλαγές και εκπτώσεις κοστίζουν συνολικά 5,098 δισ. ευρώ. Από αυτό το ποσό, 3,96 δισ. ευρώ αφορούν εκπτώσεις για οικογένειες με παιδιά, οι οποίες ωφελήθηκαν από περισσότερους από 6,6 εκατομμύρια φορολογούμενους. Άλλες σημαντικές εκπτώσεις περιλαμβάνουν φοροαπαλλαγές για ναυτικούς, επιδόματα, αποζημιώσεις και ενισχύσεις για φυσικές καταστροφές ή για την πανδημία COVID-19, που ανέρχονται σε 1,017 δισ. ευρώ.
Στη φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων καταγράφονται 233 περιπτώσεις φοροαπαλλαγών, οι οποίες κοστίζουν 1,268 δισ. ευρώ. Οι πιο σημαντικές απαλλαγές σχετίζονται με τα εισοδήματα από μερίσματα ή κέρδη από συμμετοχές σε νομικά πρόσωπα, τα οποία αποφέρουν απώλειες 645,943 εκατ. ευρώ.
Ο ΦΠΑ και οι ειδικοί φόροι
Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) περιλαμβάνει 73 φοροαπαλλαγές και εκπτώσεις, με συνολικό κόστος 968,649 εκατ. ευρώ. Μεγάλες απώλειες εντοπίζονται στις υπηρεσίες εκπαίδευσης (479,661 εκατ. ευρώ), στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (267,433 εκατ. ευρώ) και στη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου, που φτάνει τα 78,663 εκατ. ευρώ.
Στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης, 42 απαλλαγές κοστίζουν στον προϋπολογισμό 1,007 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, 551,126 εκατ. ευρώ αφορούν ενεργειακά προϊόντα, ενώ 453,89 εκατ. ευρώ σχετίζονται με αλκοολούχα ποτά. Η ελάφρυνση στο τέλος ταξινόμησης οχημάτων ανέρχεται σε 247,481 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 208,122 εκατ. ευρώ αφορούν υβριδικά και ηλεκτροκίνητα οχήματα.
Άλλες κατηγορίες περιλαμβάνουν:
• Φόρος ασφαλίστρων: 5 απαλλαγές με κόστος 634,428 εκατ. ευρώ.
• Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων: 30 φοροαπαλλαγές με κόστος 11,884 εκατ. ευρώ.
• Φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου: Κόστος 17,226 εκατ. ευρώ.
• Φόρος πολυτελείας: Συνολικό κόστος 200.000 ευρώ.
Αυξητικές τάσεις και προβληματισμοί
Μέσα σε ένα χρόνο προστέθηκαν 52 νέες φοροαπαλλαγές, αυξάνοντας το συνολικό κόστος κατά 3,3 δισ. ευρώ. Η πολιτική των φοροαπαλλαγών ενισχύει την οικονομική στήριξη συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων και κλάδων, ωστόσο προκαλεί σοβαρές απώλειες εσόδων στον προϋπολογισμό. Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν την ανάγκη για περιοδική επανεξέταση των φοροαπαλλαγών, ώστε να διασφαλίζεται η κοινωνική δικαιοσύνη και η οικονομική αποδοτικότητα.
Αυτές οι φοροαπαλλαγές επηρεάζουν σημαντικά τη διάρθρωση των φορολογικών εσόδων της χώρας, καθιστώντας δύσκολο για το κράτος να διατηρήσει ισορροπημένους προϋπολογισμούς και να επενδύσει σε κρίσιμους τομείς, όπως η υγεία, η εκπαίδευση και οι υποδομές. Ωστόσο, η διατήρησή τους θεωρείται απαραίτητη για την υποστήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης.
Η συζήτηση γύρω από τη φορολογική πολιτική και τις απαλλαγές αναμένεται να ενταθεί, καθώς η κυβέρνηση και οι φορείς θα κληθούν να βρουν μια ισορροπία μεταξύ της οικονομικής ελάφρυνσης των πολιτών και της διασφάλισης σταθερών εσόδων για τον κρατικό προϋπολογισμό.
