Κάποτε επικρατούσε η αντίληψη ότι ο χρυσός είναι ένα ασφαλές καταφύγιο για τους επενδυτές, ειδικά σε περιόδους κρίσης ή όταν άλλες επενδυτικές μορφές δείχνουν σημάδια εξάντλησης. Ωστόσο, αυτή η αντίληψη φαίνεται να έχει αλλάξει, αν δει κανείς τις αποδόσεις που προσφέρει μια επένδυση σε χρυσό τα τελευταία χρόνια.
Μέσα στο 2024, η τιμή του χρυσού σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, με τη σωρευτική του αύξηση να ξεπερνά το 35%, ποσοστό που θα θεωρούνταν αδιανόητο για τον χρυσό πριν από μερικά χρόνια. Τα ποσοστά γίνονται ακόμη πιο εντυπωσιακά αν εξετάσουμε την τελευταία πενταετία, όπου η άνοδος φτάνει το 90%, ενώ από το 2000 μέχρι σήμερα η αύξηση υπερβαίνει το 900%. Στο όχι και τόσο μακρινό 2000, η τιμή του χρυσού ήταν στα 268 δολάρια η ουγκιά, ενώ την Παρασκευή έκλεισε στα 2.737 δολάρια η ουγκιά.
Ποιες είναι οι αιτίες αυτής της θεαματικής ανόδου που διακρίνουν οι επενδυτές, ενώ πολλοί δεν το παρατηρούν; Η απάντηση είναι μάλλον πολυσύνθετη και οι απόψεις ποικίλλουν. Ορισμένοι αναφέρουν ότι η συνεχής γεωπολιτική αστάθεια σπρώχνει όλο και περισσότερους επενδυτές προς το παραδοσιακό καταφύγιο του χρυσού. Από την άλλη, άλλοι τονίζουν ότι η προσφορά του χρυσού είναι περιορισμένη. Αυτό, σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση, οδηγεί σε εκτόξευση των τιμών. Ο χρυσός παραμένει ένα πολύτιμο μέταλλο, με την τιμή του να ξεπερνά τα 2.730 δολάρια ανά ουγγιά, φτάνοντας σε ιστορικό ρεκόρ. Μια ράβδος χρυσού από την αγορά του Λονδίνου, που ζυγίζει 400 ουγκιές, κοστίζει πλέον πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια. Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η άνοδος θα συνεχιστεί και το 2025, αν και οι προοπτικές παραμένουν αβέβαιες.
Η ζήτηση για χρυσό αυξάνεται συνεχώς, καθώς εκτός από την επενδυτική του ασφάλεια, οι εφαρμογές του επεκτείνονται, κυρίως λόγω της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, τα κοιτάσματα φαίνεται να στερεύουν, καθιστώντας τον χρυσό ολοένα πιο σπάνιο.
Επιστροφή στην εποχή του χρυσού;
Φέτος, η τιμή του χρυσού έχει σημειώσει αύξηση πάνω από 30%, δηλαδή 570 δολάρια ανά ουγγιά. Από το 2000, η απόδοση του χρυσού φτάνει το 900%, υπερβαίνοντας τη συνολική απόδοση του S&P, που είναι κοντά στο 300%. Κάποιος που αγόρασε χρυσό το 2008 θα είχε κέρδη κοντά στο 200%, δηλαδή 12% ετησίως, καθιστώντας τον μία από τις πιο αμυντικές επενδύσεις. Η αξία της χρυσής λίρας έχει επίσης αυξηθεί κατά 700% από το 1999, με την τρέχουσα τιμή να κυμαίνεται γύρω από 550 – 600 ευρώ. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι η τιμή του χρυσού θα ξεπεράσει τα 3.000 δολάρια ανά ουγγιά έως το 2025, με τους αναλυτές να συμφωνούν σε αυτό.
Οι αιτίες της αύξησης τιμών
Η αύξηση της ζήτησης για χρυσό προέρχεται κυρίως από τις κεντρικές τράπεζες, οι οποίες έχουν τριπλασιάσει τις αγορές τους από την αρχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022. Αυτή η κρίση έχει οδηγήσει σε υψηλότερες πληθωριστικές πιέσεις, με πολλές χώρες να προσπαθούν να αυξήσουν τα αποθέματα χρυσού τους. Ταυτόχρονα, οι χώρες που συνδέονται με τις BRICS προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από το δολάριο. Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και οι αυξανόμενες πολιτικές αβεβαιότητες, όπως οι αμερικανικές εκλογές, εντείνουν την αναζήτηση ασφαλών επενδύσεων, όπως ο χρυσός.
Αυξημένη χρήση και περιορισμένη παραγωγή
Επιπλέον, οι αυξανόμενες χρήσεις του χρυσού, κυρίως στην ιατρική και την τεχνολογία, σε συνδυασμό με την περιορισμένη δυνατότητα παραγωγής του, καθιστούν το μέταλλο πιο σπάνιο και ακριβό. Ο χρυσός χρησιμοποιείται σε διαγνωστικά συστήματα, φάρμακα και ηλεκτρονικά, με τις βιομηχανικές του εφαρμογές να διευρύνονται συνεχώς. Αν και η παραγωγή χρυσού έχει σημειώσει ρεκόρ, η πραγματική παραγωγή δεν έχει αυξηθεί ουσιαστικά από το 2016. Υπολογίζεται ότι τα αποθέματα χρυσού που μπορούν να εξορυχθούν φτάνουν μόλις τους 57.000 τόνους, με τα περισσότερα κοιτάσματα ήδη εξερευνημένα.
Παγκόσμια και ελληνικά αποθέματα
Η πλειονότητα του χρυσού παγκοσμίως ανήκει σε κεντρικές τράπεζες, οι οποίες τον διατηρούν λόγω της ασφάλειας και της ρευστότητάς του. Η Τουρκία, η Ινδία και η Κίνα είναι οι κύριοι αγοραστές χρυσού. Η Τράπεζα της Ελλάδος κατέχει 151 τόνους χρυσού, με τη συνολική του αξία να έχει αυξηθεί σε 13 δισεκατομμύρια ευρώ λόγω της ανόδου των τιμών.
Συνοψίζοντας, ο χρυσός παραμένει μια ασφαλής επένδυση που συνεχώς αυξάνει την αξία της, αποδεικνύοντας ότι η σιωπή — όπως και ο χρυσός — είναι πράγματι πολύτιμη σε στιγμές κρίσης.
