Μπορεί μια ακραία καταιγίδα στη Μεσόγειο ή μια παρατεταμένη περίοδος ξηρασίας και καύσωνα στα τοπικά χωράφια να προκαλέσει αναταράξεις στις τιμές του ελαιολάδου στις ΗΠΑ; Ή μήπως ασυνήθιστες καιρικές συνθήκες σε μια μικρή περιοχή της Ασίας ή της Αφρικής να οδηγήσουν σε εξωφρενικές αυξήσεις στις τιμές της σοκολάτας στην Αυστραλία; Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: Ναι, μπορεί να συμβεί και ήδη συμβαίνει. Αυτό δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά η σκληρή πραγματικότητα του 21ου αιώνα, όπου οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής διασχίζουν ηπείρους και επηρεάζουν κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας.
Η φράση «φτερνίζεται η Αμερική και κρυολογεί η Ευρώπη» περιγράφει εύστοχα τη σύνδεση μεταξύ των αγορών του κόσμου.
Ωστόσο, η επίδραση της κλιματικής αλλαγής υπερβαίνει τα χρηματιστήρια και επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητά μας, οδηγώντας σε δραματικές αλλαγές στις τιμές των προϊόντων και στις εφοδιαστικές αλυσίδες παγκοσμίως.
Οι συνέπειες είναι ήδη αισθητές
Καύσωνες και λειψυδρίες στην Ισπανία έχουν προκαλέσει απότομη αύξηση των τιμών του ελαιολάδου στις ΗΠΑ. Παράλληλα, οι αντίξοες καιρικές συνθήκες στην Γκάνα και στην Ακτή Ελεφαντοστού έχουν οδηγήσει σε σημαντική άνοδο των τιμών της σοκολάτας στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Οι φυσικές καταστροφές και οι αλλαγές στον καιρό δεν περιορίζονται πια σε τοπικό επίπεδο, αλλά επηρεάζουν τις αγορές και τις τιμές σε κάθε γωνιά του κόσμου.
Σύμφωνα με το περιοδικό TIME, η σοβαρή ξηρασία στη Μεσόγειο έχει μειώσει την παραγωγή ελιάς στην Ισπανία κατά 40%, οδηγώντας σε αύξηση της τιμής του ελαιόλαδου κατά 27% στις ΗΠΑ. Αντίστοιχα, η σοκολάτα Freddo της Cadbury έχει σημειώσει αύξηση 200% στις τιμές της στην Αυστραλία, με παρόμοιες αυξήσεις να αναμένονται και στις ΗΠΑ, εξαιτίας των αντίξοων καιρικών συνθηκών που πλήττουν τους παραγωγούς κακάο στη Δυτική Αφρική.
Οι εφοδιαστικές αλυσίδες τροφίμων, κρίσιμες για την παγκόσμια οικονομία, βιώνουν σοβαρές προκλήσεις. Ακραία καιρικά φαινόμενα, άνοδος της θερμοκρασίας και λειψυδρία επηρεάζουν την απόδοση και την ποιότητα των καλλιεργειών. Για παράδειγμα, οι καταστροφές σε χώρες παραγωγής σιταριού όπως η Αργεντινή επηρεάζουν βασικά προϊόντα όπως δημητριακά, ζυμαρικά και ψωμί, με τις τιμές του σιταριού να παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις από το 2021 και μετά.
Αυτά τα μέτρα ενδέχεται να προκαλέσουν αυξήσεις τιμών που πλήττουν δυσανάλογα τους καταναλωτές με χαμηλότερα και μεσαία εισοδήματα, ενώ οι αγρότες βρίσκονται σε δύσκολη θέση, πληρώνοντας περισσότερο για τρόφιμα από όσα κερδίζουν από την καλλιέργεια.
Η ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία είναι επιτακτική. Οι πολιτικές όπως το nearshoring ή το friendshoring μπορεί να ωφελήσουν άλλες βιομηχανίες, αλλά δεν επαρκούν για την παραγωγή τροφίμων. Πιπεριές Sriracha δεν μπορούν να αναπτυχθούν στη Μινεάπολη και αβοκάντο δεν μπορούν να καλλιεργηθούν στον Καναδά, ανεξαρτήτως της χώρας προέλευσης.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επένδυση της Αιθιοπίας σε καλλιέργειες ανθεκτικές στην ξηρασία, που αύξησε τις αποδόσεις κατά 40% και βελτίωσε την επισιτιστική ασφάλεια, αποδίδοντας 2 έως 4 δολάρια για κάθε 1 δολάριο που δαπανάται.
Η συνεργασία, όπως δείχνει η ανάπτυξη 5 δισεκατομμυρίων εμβολίων κατά του COVID-19 μέσα σε 18 μήνες, μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα και για την επισιτιστική κρίση.
Η παγκόσμια συνεργασία και όχι η απομονωτική νοοτροπία είναι ζωτικής σημασίας για να αντιμετωπίσουμε αυτή την πρόκληση.
