Πολλοί Ρεπουμπλικανοί προσπάθησαν να εξωραΐσουν τα γεγονότα
Μια κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου τη Δευτέρα επικύρωσε τη νίκη του εκλεγμένου Προέδρου Ντόναλντ Τζ. Τραμπ στις εκλογές του 2024, η οποία δεν θύμιζε σε τίποτα την προηγούμενη, καθώς αυτή η βασική τελετουργία της δημοκρατίας πραγματοποιήθηκε ειρηνικά αυτή τη φορά και όχι όπως πριν από τέσσερα χρόνια, όταν είχε βίαια διαταραχθεί από το εξαγριωμένο πλήθος υποστηρικτών του Τραμπ.
Θυμωμένοι Αμερικανοί είχαν ξεχυθεί στο Καπιτώλιο με τσεκούρια, με περικεφαλαίες και ενδυμασίες Βίκινγκ έπειτα από προτροπή του ίδιου του Τραμπ, ο οποίος τους έπεισε πως οι Δημοκρατικοί έκαναν νοθεία στις εκλογές και γι’ αυτό έχασε. Αυτή τη φορά δεν υπήρχαν έξαλλοι Ρεπουμπλικανοί με αμερικανικές σημαίες να βγάζουν ιαχές πολέμου. Ο Τραμπ ήταν ο αδιαμφισβήτητος νικητής κι αυτό έπεισε τους οπαδούς του ότι αυτή τη φορά οι εκλογές έγιναν νόμιμα… Βέβαια να σημειώσουμε ότι τα μέτρα ασφαλείας είχαν ενισχυθεί σημαντικά στο Καπιτώλιο.
Σε αντίθεση με τον Τραμπ τότε, η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις δεν αμφισβήτησε την ήττα της τον Νοέμβριο και, σε αντίθεση με τους Ρεπουμπλικανούς μετά τις εκλογές του 2020, οι Δημοκρατικοί δεν προέβαλαν καμία ένσταση κατά τη διάρκεια της καταμέτρησης των ψήφων του Εκλεκτορικού Κολεγίου.
Αντίθετα η Χάρις προήδρευσε στωικά στην επικύρωση της δικής της ήττας χωρίς να διακόψει καθόλου ούτε να κάνει κάποια σκηνή. Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων εξελίχθηκε γρήγορα και χωρίς δράματα, καθώς τα μέλη της Βουλής και της Γερουσίας που είχαν επιλεγεί εκ των προτέρων διάβαζαν τον αριθμό των εκλεκτορικών ψήφων από κάθε πολιτεία με αλφαβητική σειρά και ποιος τις κέρδισε.
Ένας – ένας οι νομοθέτες, Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί, σηκώνονταν για να δηλώσουν ότι οι εκλεκτορικές ψήφοι κάθε πολιτείας ήταν «κανονικές ως προς τη μορφή και αυθεντικές» και κανείς δεν προέβαλε καμία ένσταση.
Το μόνο σημάδι κομματικής διάθεσης στη Βουλή ήταν το χειροκρότημα: μόνο οι Ρεπουμπλικανοί χειροκροτούσαν μετά την καταμέτρηση κάθε πολιτείας που κέρδισε ο Τραμπ και σηκώθηκαν στο τέλος για να δώσουν θερμά συγχαρητήρια όταν ανακοινώθηκε ότι εξασφάλισε την πλειοψηφία, ενώ μόνο οι Δημοκρατικοί χειροκρότησαν για τις πολιτείες που κέρδισε η Χάρις και σηκώθηκαν για να χειροκροτήσουν όταν ανακοινώθηκε ο συνολικός αριθμός των εκλεκτορικών της ψήφων.
Αξιοπρεπής αποχώρηση
Το απόγευμα της Δευτέρας τo Καπιτώλιο ήταν καλυμμένο από χιόνι ύστερα από μια μεγάλη χειμερινή καταιγίδα τη νύχτα και η αίθουσα της Βουλής ήταν σχετικά άδεια, καθώς η Χάρις εισερχόταν επικεφαλής των μελών της Γερουσίας για να προεδρεύσει στην κοινή συνεδρίαση.
Νωρίτερα, την ίδια ημέρα, είχε δημοσιεύσει ένα βίντεο στο διαδίκτυο, στο οποίο περιέγραφε τον τελετουργικό ρόλο της ως «μια ιερή υποχρέωση, την οποία θα τηρήσω με αγάπη για τη χώρα, πίστη στο Σύνταγμά μας και ακλόνητη εμπιστοσύνη στον αμερικανικό λαό».
Μιλώντας στους δημοσιογράφους καθώς περνούσε από τη Ροτόντα, είπε ότι το σημαντικό μήνυμα από τη διαδικασία είναι ότι «η δημοκρατία πρέπει να υποστηρίζεται από τον λαό». Οι συνεργάτες της είπαν ότι η προεδρία μιας ειρηνικής μεταβίβασης της εξουσίας ήταν μία από τις πιο σημαντικές τελευταίες πράξεις της στο αξίωμα.
Στην έδρα μπροστά από την αίθουσα της Βουλής η Χάρις είχε μια ευγενική συζήτηση με τον πρόεδρο της Βουλής Μάικ Τζόνσον, ο οποίος πριν από τέσσερα χρόνια έπαιξε ηγετικό ρόλο στην προσπάθεια ανατροπής των αποτελεσμάτων των εκλογών του 2020.
Καθώς οι νομοθέτες διάβαζαν το σενάριο παρουσίασης των εκλεκτορικών ψήφων, απευθύνονταν κάθε φορά στη Χάρις ως «Madam President» αναφερόμενοι στην ιδιότητά της ως προέδρου της Γερουσίας, ακόμη κι όταν έκαναν επίσημο ότι δεν θα κρατούσε αυτόν τον τίτλο για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Αποστάσεις εκ των υστέρων
Μέσα στην ήρεμη ατμόσφαιρα, ωστόσο, υπήρχαν στοιχεία τα οποία υπενθύμιζαν τη βία που είχε εκτυλιχθεί. Το Καπιτώλιο βρισκόταν υπό αυστηρούς περιορισμούς, με δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, με ψηλούς μαύρους μεταλλικούς φράχτες γύρω από το κτήριο και αυξημένο αριθμό ομοσπονδιακών, πολιτειακών και τοπικών πόρων ασφαλείας. Για πρώτη φορά η ημέρα είχε χαρακτηριστεί από το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας ως «εθνικό ειδικό γεγονός ασφαλείας».
Οι νομοθέτες και οι υπεύθυνοι ασφαλείας ήταν αποφασισμένοι να προετοιμαστούν για κάθε ενδεχόμενο, ώστε να αποφευχθούν τα επεισόδια της 6ης Ιανουαρίου 2021, όταν διαδηλωτές, επηρεασμένοι από τον ψευδή ισχυρισμό του Τραμπ ότι είχε κερδίσει τις εκλογές αλλά του τις «έκλεψαν», εισέβαλαν στο Καπιτώλιο προκαλώντας χάος σε μια εξέγερση που συνδέθηκε με τους θανάτους επτά ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων τριών αστυνομικών.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν έχει επικεντρωθεί στη διασφάλιση μιας ομαλής και τακτικής μεταβίβασης της εξουσίας, αλλά το βράδυ της Κυριακής έκανε μια υπενθύμιση στους Αμερικανούς να μην ξεχάσουν τη βίαιη επίθεση στο Καπιτώλιο. Γράφοντας στην εφημερίδα «The Washington Post» κατηγόρησε τον Τραμπ και τους υποστηρικτές του ότι προσπαθούν «να ξαναγράψουν – ακόμη και να διαγράψουν – την ιστορία εκείνης της ημέρας».
Τέσσερα χρόνια μετά την προτροπή του Τραμπ στους υποστηρικτές του «να πολεμήσουν σαν διάβολοι» («Fight like hell» ήταν η ακριβής έκφρασή του) και να κατευθυνθούν προς το Καπιτώλιο κατά τη διάρκεια μιας συγκέντρωσης στο Ellipse, μερικοί πιστοί του νυν Προέδρου κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να πάρουν απόσταση από το συμβάν και κυρίως από τους ταραχοποιούς.
Πολλοί Ρεπουμπλικανοί έχουν προσπαθήσει να εξωραΐσουν τα γεγονότα εκείνης της ημέρας και να τα υποβιβάσουν. Και ο εκλεγμένος Πρόεδρος έχει δηλώσει ότι θα δώσει χάρη σε άτομα που έχουν καταδικαστεί για κατηγορίες που απορρέουν από τις ενέργειές τους στις 6 Ιανουαρίου 2021. Διότι έτσι λειτουργεί η δημοκρατία για τον κύριο Τραμπ.
Ακόμη και όταν το κόμμα τους εδώ και χρόνια αποκαλούσε τον Τραμπ απειλή για τις θεμελιώδεις αρχές της χώρας, οι Δημοκρατικοί απέφυγαν να αμφισβητήσουν τη νίκη του.
«Η πίστη μας βρίσκεται στο Σύνταγμα και στο κράτος δικαίου» δήλωσε προ ημερών ο γερουσιαστής Τσακ Σούμερ, Δημοκρατικός από τη Νέα Υόρκη και ηγέτης της μειοψηφίας. Και προειδοποίησε τον Τραμπ να μην δώσει χάρη στους εγκληματίες που επιτέθηκαν στους αστυνομικούς εκείνη την ημέρα, κάτι που είπε ότι «θα ήταν μια επικίνδυνη έγκριση της πολιτικής βίας. Είναι λάθος, είναι απερίσκεπτο και θα ήταν προσβολή στη μνήμη αυτών που έχασαν τις ζωές τους εκείνη την ημέρα».
Το χρονικό των γεγονότων
Στις 6 Ιανουαρίου 2021 οι Ηνωμένες Πολιτείες βίωσαν μία από τις πιο σκοτεινές στιγμές στην πρόσφατη πολιτική τους ιστορία, όταν το Καπιτώλιο στην Ουάσιγκτον έγινε το επίκεντρο μιας βίαιης εξέγερσης. Η ημέρα αυτή, που κανονικά θα έπρεπε να είναι μια απλή διαδικαστική επιβεβαίωση των εκλογικών αποτελεσμάτων, σημαδεύτηκε από χάος, βία και θάνατο.
Η ημέρα ξεκίνησε με μια μεγάλη συγκέντρωση υποστηρικτών του Τραμπ κοντά στον Λευκό Οίκο, με τίτλο «Save America Rally». Σε ομιλία του ο τότε Πρόεδρος Τραμπ κάλεσε το πλήθος «να πολεμήσει σαν να εξαρτάται από αυτό η χώρα» επαναλαμβάνοντας αβάσιμους ισχυρισμούς για νοθεία στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2020.
Μετά την ομιλία χιλιάδες διαδηλωτές κατευθύνθηκαν προς το Καπιτώλιο, όπου τα μέλη του Κογκρέσου συνεδρίαζαν για να επικυρώσουν τη νίκη του Τζο Μπάιντεν. Γύρω στη 1.00 μ.μ. η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο, όταν το πλήθος διέσπασε τα οδοφράγματα της αστυνομίας και εισέβαλε στο κτήριο.
Η εισβολή στο Καπιτώλιο ήταν πρωτοφανής. Οι ταραξίες έσπασαν πόρτες και παράθυρα, κατέστρεψαν δημόσια περιουσία και εισέβαλαν σε αίθουσες συνεδριάσεων. Ορισμένοι από αυτούς κουβαλούσαν σημαίες της Συνομοσπονδίας, ενώ άλλοι ήταν οπλισμένοι. Στην αίθουσα της Βουλής και τη Γερουσία οι βουλευτές και οι γερουσιαστές απομακρύνθηκαν εσπευσμένα ή κρύφτηκαν πίσω από έδρανα, ενώ η ασφάλεια του Καπιτωλίου έκανε χρήση όπλων για να προστατεύσει το κτήριο.
Η εισβολή προκάλεσε χάος. Υπήρξαν συγκρούσεις μεταξύ ταραξιών και δυνάμεων ασφαλείας, που είχαν αποτέλεσμα τον θάνατο επτά ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων τριών αστυνομικών. Πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν, ενώ η καταστροφή στο εσωτερικό του Καπιτωλίου ήταν εκτεταμένη.
Η αστυνομία του Καπιτωλίου, αρχικά υποστελεχωμένη, κατάφερε τελικά να ελέγξει την κατάσταση με τη βοήθεια της Εθνικής Φρουράς και άλλων δυνάμεων ασφαλείας. Γύρω στις 6.00 μ.μ. ο τότε Πρόεδρος Τραμπ έκανε δήλωση μέσω βίντεο, καλώντας τους διαδηλωτές να αποχωρήσουν, αλλά συνέχισε να επαναλαμβάνει τους ισχυρισμούς για νοθεία.
Παρά τις πρωτοφανείς συνθήκες, το Κογκρέσο επανέλαβε τη συνεδρίασή του το ίδιο βράδυ. Μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της 7ης Ιανουαρίου, επικύρωσε τη νίκη του Τζο Μπάιντεν ολοκληρώνοντας την εκλογική διαδικασία.
Οι συνέπειες
Η επίθεση στο Καπιτώλιο είχε σοβαρές συνέπειες τόσο για την αμερικανική δημοκρατία όσο και για τους υπεύθυνους. Περισσότερα από 1.000 άτομα συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για τη συμμετοχή τους στην εισβολή, ενώ αρκετοί αντιμετώπισαν βαριές ποινές φυλάκισης.
Ο Τραμπ κατηγορήθηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων για «υποκίνηση εξέγερσης», αν και αθωώθηκε στη Γερουσία. Ωστόσο η φήμη του υπέστη σημαντικό πλήγμα και πολλοί πολιτικοί αναλυτές θεωρούν την 6η Ιανουαρίου καθοριστική για την πολιτική του καριέρα. Αυτοί οι αναλυτές έπεσαν έξω, καθώς στις 6 Ιανουαρίου 2025 ο Τραμπ επικυρώθηκε ως Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και ξεκινάει κανονικά τη θητεία του.
Η 6η Ιανουαρίου άφησε ανεξίτηλο σημάδι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έθεσε ερωτήματα για την αντοχή της αμερικανικής δημοκρατίας, την εξάπλωση της παραπληροφόρησης και την άνοδο της πολιτικής βίας. Η εικόνα των διαδηλωτών που εισβάλλουν στο Καπιτώλιο έγινε σύμβολο των κινδύνων που απειλούν τη δημοκρατική διακυβέρνηση.
Παράλληλα οι αντιδράσεις από τον πολιτικό κόσμο και την κοινωνία τόνισαν την ανάγκη για εθνική ενότητα και την προστασία των δημοκρατικών θεσμών. Η 6η Ιανουαρίου αποτέλεσε υπενθύμιση ότι η δημοκρατία απαιτεί συνεχή προσοχή και συμμετοχή από όλους τους πολίτες και, κυρίως, ότι δεν είναι δεδομένη.
