Πέρα από το ζήτημα των δασμών, για το οποίο είχε ήδη δηλώσει τις προθέσεις του προεκλογικά, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, διευρύνει τον οικονομικό πόλεμο, απειλώντας με αντίποινα για την «άδικη» φορολογική μεταχείριση των αμερικανικών κολοσσών. Άλλωστε, τους ιδιοκτήτες τους τους είχε «πρώτο τραπέζι πίστα» στην ορκωμοσία του.
Ο Ντόναλντ Τραμπ με διάταγμά του που υπέγραψε τη Δευτέρα, αμέσως μετά την ορκωμοσία του, απέσυρε τις ΗΠΑ από ένα παγκόσμιο φορολογικό σύμφωνο, που συμφωνήθηκε πέρυσι στον ΟΟΣΑ, που επιτρέπει σε άλλες χώρες να επιβάλλουν πρόσθετους φόρους στις πολυεθνικές των ΗΠΑ.
Όπως γράφουν οι Financial Times, ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε εντολή στους αξιωματούχους να λάβουν αντίποινα εναντίον χωρών που εφαρμόζουν «εξωεδαφικές» εισφορές στις πολυεθνικές των ΗΠΑ, σε μια κίνηση που απειλεί να πυροδοτήσει παγκόσμια αντιπαράθεση για τα φορολογικά καθεστώτα.
Πρόσθεσε ότι ο «κατάλογος των επιλογών για προστατευτικά μέτρα» θα πρέπει να καταρτιστεί «εντός 60 ημερών», ενημερώνοντας τους υπογράφοντες στο σύμφωνο του ΟΟΣΑ — συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της ΕΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Νότιας Κορέας, της Ιαπωνίας και του Καναδά — ότι η Ουάσιγκτον σκοπεύει να αντιμετωπίσει ριζικά τους παγκόσμιους φορολογικούς κανόνες.
Ο Τραμπ συγκρούστηκε με τους Ευρωπαίους ηγέτες κατά την πρώτη του θητεία ως πρόεδρος σχετικά με τους προτεινόμενους ψηφιακούς φόρους που θα επηρέαζαν μεγάλες αμερικανικές τεχνολογικές ομάδες, όπως η Apple και η ιδιοκτήτρια της Google, η Alphabet, απειλώντας κάποια στιγμή τη Γαλλία με δασμούς. Ο Καναδάς εισήγαγε επίσης έναν «φόρο ψηφιακών υπηρεσιών» πέρυσι, στον οποίο οι ΗΠΑ αντιτάχθηκαν ως «μεροληπτική» κατά των αμερικανικών εταιρειών.
Η εντολή του Τραμπ τη Δευτέρα περιλαμβάνει τη διερεύνηση «κατά πόσον κάποια ξένη χώρα δεν συμμορφώνεται με οποιαδήποτε φορολογική συνθήκη με τις ΗΠΑ ή εάν έχει θεσπίσει φορολογικούς κανόνες ή είναι πιθανό να θέσει φορολογικούς κανόνες, που είναι εξωεδαφικοί ή επηρεάζουν δυσανάλογα τις αμερικανικές εταιρείες».
Η πρώην αξιωματούχος του βρετανικού υπουργείου εμπορίου, Άλι Ρένισον, τώρα στην εταιρεία συμβούλων SEC Newgate, είπε ότι η κίνηση δείχνει ότι ο Τραμπ διεύρυνε το δίχτυ του «οικονομικού πολέμου» πολύ πέρα από τους δασμούς ως απάντηση σε αυτό που οι ΗΠΑ θεωρούν ως πρακτικές διακρίσεων από άλλες χώρες. «Το να ακολουθούν τα εσωτερικά φορολογικά τους καθεστώτα από τις μέχρι τώρα παγκόσμιες δεσμεύσεις δείχνει ότι ο Τραμπ γίνεται δημιουργικός στον αγώνα του να βάλει την «Αμερική Πρώτα»», είπε.
«Το δίχτυ του οικονομικού πολέμου διευρύνεται συνεχώς πολύ πέρα από τους δασμούς, και καθώς οι κυβερνήσεις αρχίζουν να εξετάζουν την απάντησή τους, οι ανησυχίες θα στρέφονται τώρα στο τι άλλο μπορεί να παγιδευτεί σε αντίποινα – και στο αναπόφευκτο κόστος που το συνοδεύει».
Η παγκόσμια συμφωνία που συμφωνήθηκε στον ΟΟΣΑ με έδρα το Παρίσι το 2021 και εν μέρει εισήχθη από πολλές χώρες πέρυσι, αναμενόταν να αυξήσει τη φορολογία από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές του κόσμου έως και 192 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Σύμφωνα με τον «δεύτερο πυλώνα» της συμφωνίας του ΟΟΣΑ, εάν τα εταιρικά κέρδη φορολογούνταν κάτω από 15 τοις εκατό στη χώρα όπου είχε την έδρα της η πολυεθνική, οι υπογράφοντες θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρεώσουν συμπληρωματικές εισφορές. Ωστόσο, ένα μέρος των μέτρων, που είναι γνωστό ως ο κανόνας των υποφορολογημένων κερδών, έχει προκαλέσει εδώ και καιρό την οργή των Ρεπουμπλικανών, με το κόμμα να το χαρακτηρίζει «μεροληπτικό».
Ο Grant Wardell-Johnson, επικεφαλής της παγκόσμιας φορολογικής πολιτικής της λογιστικής KPMG, είπε ότι οι απαντήσεις των ΗΠΑ θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την επιβολή πρόσθετων φόρων σε ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ ή την παρακράτηση φόρων για πληρωμές σε αυτές τις δικαιοδοσίες.
«Τελικά, βλέπουμε τη διεθνή φορολογία να μετακινείται από έναν πολυμερή τομέα σε έναν διμερή που βασίζεται σε ισχυρούς μονομερείς ισχυρισμούς. Είναι ένας νέος φορολογικός κόσμος», πρόσθεσε.
Ο Alex Cobham, διευθύνων σύμβουλος του Tax Justice Network, μιας διεθνούς ομάδας εκστρατείας, είπε ότι η κίνηση του Τραμπ στην πραγματικότητα άφησε το σύμφωνο του ΟΟΣΑ «νεκρό στο νερό».
Στο υπόμνημα δύο μερών προς τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, ο Τραμπ διέταξε πρώτα να ακυρωθούν οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν στο σύμφωνο του ΟΟΣΑ – μια κίνηση που ήταν ευρέως αναμενόμενη – αλλά στη συνέχεια διεύρυνε το εύρος της επίθεσης.
Ο Cobham είπε ότι το δυνητικό πεδίο εφαρμογής δεν εκτείνεται μόνο εάν το σύμφωνο του ΟΟΣΑ παραβιάζει φορολογικές συνθήκες, αλλά και το εξωεδαφικό δυναμικό όλων των φορολογικών κανόνων σε όλες τις χώρες.
«Αν λάβετε αυτή τη δήλωση στην ονομαστική αξία, υπάρχει κάθε πιθανότητα να επιστρέψουν σε 60 ημέρες και να πουν ότι οι περισσότερες χώρες του κόσμου και οι περισσότερες χώρες μέλη του ΟΟΣΑ θα πρέπει να υπόκεινται στα αντίμετρα για τα οποία μιλούν», είπε.
Ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι οι δισεκατομμυριούχοι επιχειρηματίες τεχνολογίας του Τραμπ τον πίεζαν να ενεργήσει φορολογικά και όχι εμπορικά. «Η συζήτηση για τους δασμούς θα είναι συναλλακτική, αλλά η πραγματική μάχη θα κινηθεί εκεί που διακυβεύονται οι περιουσίες και η μεγάλη τεχνολογία έχει συμφέρον», πρόσθεσαν.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Mathias Cormann, δήλωσε: «Υπήρξαν ανησυχίες από εκπροσώπους των ΗΠΑ σχετικά με διάφορες πτυχές της διεθνούς φορολογικής μας συμφωνίας».
Πρόσθεσε ότι ο οργανισμός «θα συνεχίσει να εργάζεται με τις ΗΠΑ και όλες τις χώρες στο τραπέζι για να υποστηρίξει τη διεθνή συνεργασία που προάγει τη βεβαιότητα, αποφεύγει τη διπλή φορολογία και προστατεύει τις φορολογικές βάσεις».
Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, Επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ, είπε ότι, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «λυπάται» για τη φορολογική ανακοίνωση, ενδιαφέρεται να «αφιερώσει χρόνο για να συζητήσει αυτό το θέμα με τη νέα φορολογική διοίκηση των ΗΠΑ».
