Φανταστείτε να έχετε ένα δικό σας άνθρωπο στο χειρουργείο και αφού ολοκληρωθεί η επέμβαση και βγει, να χρειάζεται ένα φάρμακο που είναι σε έλλειψη στην ελληνική αγορά και την ίδια ώρα, να μην υπάρχει άλλο σκεύασμα, με την ίδια δραστική ουσία, που να μπορεί να αντικαταστήσει το πρωτότυπο. Τρέλα.
Αυτή είναι μια καθημερινή εφιαλτική κατάσταση για χιλιάδες ασθενείς που δεν βρίσκουν τα φάρμακά τους, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Οι αιτίες είναι πολλές και μια από τις σοβαρότερες είναι η έλλειψη πρώτων υλών αυτών των φαρμάκων σε εργοστάσια της Ευρωπαϊκή Ένωσης.
Όταν χτύπησε η πανδημία το 2019, οι πολιτικές αλλά και επιχειρηματικές επιλογές της Ε.Ε, που οδήγησαν στην πλήρη εξάρτηση της Ευρώπης από τις φαρμακευτικές αγορές της Κίνας και της Ινδίας ( λόγω φθηνών εργατικών χεριών και κόστους) αποκαλύφθηκαν, -σε όλο τους το μεγαλείο- πόσο τεράστιο λάθος ήταν. Η Ευρώπη, εκείνα τα σκληρά χρόνια που σάρωνε ο κορωνοϊός, δεν παρήγαγε ούτε παρακεταμόλη (αντιπυρετικό αναλγητικό)!
Τότε η «μαύρη βιομηχανία» με τα πλαστά φάρμακα μέσω διαδικτύου -που ανέκαθεν αποτελούσαν ένα σοβαρό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία-, βρήκε… κενό και γιγαντώθηκε.
Σήμερα, συχνά πυκνά ο ΕΟΦ, βγάζει ανακοινώσεις που εφιστά την προσοχή στους καταναλωτές και προειδοποιεί να μην προμηθεύονται φάρμακα εκτός των νόμιμων καναλιών διακίνησης (φαρμακεία). Την ίδια ώρα η αξία των πλαστών προϊόντων έφτασε στα 120 δισ. ευρώ, όπως αναφέρεται στην τελευταία έκθεση των τελωνειακών αρχών της Ευρώπης.
«Η πανδημία γιγάντωσε το πρόβλημα με τα πλαστά φάρμακα. Ωστόσο είναι πρώτα από όλα θέμα παιδείας. Αυτή τη στιγμή ένας απελπισμένος ασθενής ή ο φροντιστής του που δεν βρίσκει για παράδειγμα τη Τ3 ορμόνη του θυρεοειδούς, που λείπει εδώ και τρία χρόνια από την ελληνική αγορά χωρίς να υπάρχει άλλο σκεύασμα που να την αντικαθιστά, είναι πιθανό -μέσα στην απόγνωση του- να το παραγγέλλει από το διαδίκτυο ριψοκινδυνεύοντας ακόμα και τη ζωή του ασθενούς, γιατί δεν γνωρίζει τι είναι αυτό που θα έρθει στο σπίτι του και από που θα έρθει» είπε στο topontiki.gr ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αθηνών Κωνσταντίνος Λουράντος, με αφορμή τις ελλείψεις φαρμάκων στην ελληνική αγορά.
Πλαστά …παντού
Δυστυχώς, τα πλαστά φάρμακα αφορούν ένα ευρύτατο φάσμα ασθενειών όπως επιβεβαιώνουν οι κατασχέσεις που πραγματοποιούνται κατά καιρούς. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι έχουν εντοπιστεί «μαϊμού»- αναλγητικά, αντι-οιστρογόνα, αντι-ιικά, αντιισταμινικά, αγχολυτικά, ψυχιατρικά σκευάσματα, φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία, αναβολικές ουσίες, ρυθμιστές μεταβολισμού, καθώς και αυτοδιαγνωστικούς ελέγχους για HIV κλπ.
« Πριν από λίγα χρόνια με είχαν φωνάξει στη ΓΑΔΑ γιατί κάποιος πουλούσε Viagra μέσα από μια ιστοσελίδα σε εξαιρετικά χαμηλή τιμή. Το φάρμακο αποδείχθηκε ότι ήταν απλά αλεύρι βαμμένο με γαλάζιο χρώμα» μας είπε ο κ. Λουράντος και συνέχισε: «Εκείνα τα «χάπια» μαϊμού, ευτυχώς δεν είχαν παρενέργειες γιατί ήταν αλεύρι. Υπάρχουν όμως σκευάσματα που περιέχουν επικίνδυνες για τη ζωή ουσίες. Γι΄αυτο και είναι εξαιρετικά ριψοκίνδυνο, να αγοράζει κάποιος από ένα site που δεν γνωρίζει από ποια εταιρία και σε ποια εργαστήρια ανα τον κόσμο, έχουν κατασκευαστεί τα φάρμακα που θα πάρει» μας λέει πρόεδρος του ΦΣΑ.
Οι πρώτες χώρες που παράγουν φάρμακα-μαϊμού
Σύμφωνα με στοιχεία από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, η Κίνα, η Ινδία και η Σιγκαπούρη ήταν οι βασικότερες χώρες προέλευσης των επικίνδυνων αυτών σκευασμάτων το 2019, ενώ το 2020 η Σιγκαπούρη και η Ινδία αντικαταστάθηκαν από την Τουρκία και σε μικρότερο βαθμό από το Βιετνάμ.
Το Ιράν, η Ελβετία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, χαρακτηρίζονται ως σημεία διέλευσης για τα πλαστά φαρμακευτικά προϊόντα που προωθούνται στην ΕΕ.
«Μονό τα φάρμακα που διακινούνται μέσω των φαρμακείων και τα συνταγογραφεί ο γιατρός, είναι ελεγμένα από τον ΕΟΦ. Μάλιστα ακόμα και σε εμάς, -που γνωρίζει τόσο ο καταναλωτής όσο και οι ελεγκτικές αρχές που θα μας βρουν-, γίνονται δειγματοληπτικοί έλεγχοι από κλιμάκια του ΕΟΦ, ώστε όλοι να είμαστε σίγουροι για το τι διακινείται στην αγορά. Θα έπρεπε το υπουργείο Υγείας να κάνει συχνά διαφημιστικές καμπάνιες για τους κινδύνους του διαδικτύου αναφορικά με τα φάρμακα», όπως τονίζει ο κ. Λουράντος
ΠΟΥ και Europol
Για να αντιληφτεί κανείς το μέγεθος του προβλήματος με τα φάρμακα –μαϊμού που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, θυμίζουμε την πρόσφατη προειδοποίηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) σχετικά με τα πλαστά φάρμακα Ozempic (για τον διαβήτη και την παχυσαρκία) και το Wegovy ( για το βάρος) που σχετίζεται με τη δραστική ουσία σεμαγλουτίδη όπως είχε γράψει πρόσφατα το topontiki.gr.
Επίσης η Europol, το 2020, είχε πραγματοποιήσει την επιχείρηση «Ασπίδα» με στόχο τον εντοπισμό και τη σύλληψη κυκλωμάτων που διακινούσαν φάρμακα μαϊμού και ντόπινγκ.
Η επιχείρηση διεξήχθη από τη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Ελλάδα και την Ιταλία και συμμετείχαν 27 χώρες (19 κράτη μέλη και 8 τρίτες χώρες).
Η επιχείρηση αποκάλυψε 25 εγκληματικές οργανώσεις και δίκτυα και οι αρχές προχώρησαν σε 700 συλλήψεις και κατασχέσεις περισσότερων από 25 εκατ. αντικαρκινικών φαρμάκων, σκευασμάτων για τη στυτική δυσλειτουργία, ψευδοεφεδρίνη, διάφορες ουσίες ντόπινγκ, αναλγητικά, αντιοιστρογόνα, αντιιικά, υπνωτικά, αντιισταμινικά και αγχολυτικά.
Οι κατασχέσεις άγγιξαν τα 73 εκατομμύρια τεμάχια. Επιπλέον, κατασχέθηκαν 10 εργαστήρια, έκλεισαν 453 site και παρακολουθήθηκαν άλλοι 4.009 . Επίσης πραγματοποιήθηκαν 536 επιθεωρήσεις ντόπινγκ σε 650 αθλητές.
Παράλληλα, κατασχέθηκαν σχεδόν 33 εκατομμύρια ιατρικές συσκευές, 8 τόνοι πρώτων υλών, χημικών και αντιικών και 70.000 λίτρα απολυμαντικά για προσωπική υγιεινή.
Σημειώνεται ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Επαλήθευσης Φαρμάκων (EMVO) αναμένεται να ανοίξει παράρτημα και στη χώρα μας σε συνεργασία με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας.
