Τα ραδιοκύματα από το αυξανόμενο δίκτυο δορυφόρων του επιχειρηματία, Έλον Μασκ, εμποδίζουν την ικανότητα των επιστημόνων να ρίχνουν προσεκτικές ματιές στο σύμπαν, σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν ερευνητές από την Ολλανδία.
Η νέα γενιά δορυφόρων Starlink, οι οποίοι παρέχουν γρήγορο διαδίκτυο σε όλο τον κόσμο, παρεμβαίνει περισσότερο στα ραδιοτηλεσκόπια από ό,τι οι προηγούμενες εκδόσεις. Έτσι, σύμφωνα με το BBC News, οι χιλιάδες δορυφόροι που βρίσκονται σε τροχιά «τυφλώνουν» τα ραδιοτηλεσκόπια και μπορεί να εμποδίζουν την αστρονομική έρευνα, σύμφωνα με το Ολλανδικό Ινστιτούτο Ραδιοαστρονομίας (ASTRON). Η SpaceX, στην οποία ανήκει το Starlink, δεν απάντησε σε αίτημα του BBC News για σχολιασμό σχετικά με το θέμα.
Οι δορυφόροι παρέχουν ευρυζωνικό διαδίκτυο σε όλο τον κόσμο, συχνά σε απομακρυσμένα μέρη, συμπεριλαμβανομένων δύσκολων περιοχών όπως η Ουκρανία και η Υεμένη. Πάντως, το 2022, οι δοκιμές έδειξαν ότι το Starlink θα μπορούσε να παρέχει ταχύτητες διαδικτύου τέσσερις φορές ταχύτερες από τον μέσο όρο, σύμφωνα με το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Πολιτισμού, Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Αθλητισμού του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Βλέπουμε όλο και λιγότερα»
Οι αστρονόμοι υποστηρίζουν ότι αυτό έχει κόστος. «Κάθε φορά που εκτοξεύονται περισσότεροι από αυτούς με τέτοιου είδους επίπεδα εκπομπών, βλέπουμε όλο και λιγότερα στον ουρανό», δήλωσε στο BBC News η καθηγήτρια Τζέσικα Ντέμπσεϊ, διευθύντρια του ASTRON. Επίσης, η ίδια είπε:
«Προσπαθούμε να εξετάσουμε πράγματα όπως οι πίδακες, οι οποίοι εκπέμπονται από τις μαύρες τρύπες στο κέντρο των γαλαξιών. Εξετάζουμε μερικούς από τους αρχαιότερους γαλαξίες, εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, καθώς και εξωπλανήτες». Μάλιστα, η Τζέσικα Ντέμπσεϊ υπογράμμισε τις περιοχές που επηρεάζει η ακτινοβολία των δορυφόρων. Οι παρεμβολές από τους δορυφόρους δεύτερης γενιάς, ή V2, διαπιστώθηκε από το ASTRON ότι είναι 32 φορές ισχυρότερες από την πρώτη γενιά. Η ποσότητα της ακτινοβολίας που εκπέμπεται, υπερβαίνει τους κανονισμούς που έχει θέσει ο οργανισμός του κλάδου, η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών, πρόσθεσε η καθηγήτρια Τζέσικα Ντέμπσεϊ.
Σύμφωνα με μια εκτίμηση, υπάρχουν σήμερα 6.402 δορυφόροι του Starlink σε τροχιά σε ύψος περίπου 550 χιλιομέτρων πάνω από τη Γη. Οι δορυφόροι είναι σχετικά μεγάλοι – με επίπεδους πίνακες 3 μέτρων και μια ηλιακή συστοιχία 8 μέτρων για την παροχή ενέργειας. Ο κύριος ανταγωνιστής της SpaceX, η OneWeb, έχει λιγότερους από 1.000 δορυφόρους. Πρόκειται, όμως, για έναν αναπτυσσόμενο επιχειρηματικό τομέα. Η Amazon αναπτύσσει το δικό της δίκτυο και ελπίζει να εκτοξεύσει τουλάχιστον 3.000 δορυφόρους μέσα στα επόμενα χρόνια.
Μέχρι το 2030, ο αριθμός των δορυφόρων σε τροχιά αναμένεται να ξεπεράσει τους 100.000. Η μελέτη έγινε με τη χρήση του ραδιοτηλεσκοπίου LOFAR στην Ολλανδία σε μία μόνο ημέρα και συγκεκριμένα τον περασμένο Ιούλιο. Πολλά αντικείμενα στο διάστημα, συμπεριλαμβανομένων μακρινών γαλαξιών και πλανητών, εκπέμπουν φως στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα.
Αυτή η ακτινοβολία «ταξιδεύει» σαν κύματα και τα ραδιοτηλεσκόπια μπορούν να πιάσουν αυτά τα κύματα, επιτρέποντάς μας να έχουμε μια εικόνα των πραγμάτων που δεν μπορούμε να δούμε με τα μάτια μας. Ωστόσο, αυτά τα κύματα διαταράσσονται από τους δορυφόρους. Οι επιστήμονες βρήκαν ακούσια ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από σχεδόν όλους τους δορυφόρους V2 Starlink που παρατήρησαν. Ήταν περίπου 10 εκατομμύρια φορές πιο φωτεινή από ό,τι από τις πιο αδύναμες πηγές φωτός που εντοπίστηκαν.
Ανησυχία και για τη φωτορύπανση
Μάλιστα, ο Ρόμπερτ Μέισι, αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε: «Είναι πολύ ξεκάθαρο ότι αν έχεις κάτι τόσο φωτεινό που θέτει σε κίνδυνο ένα μεγάλο ραδιοπαρατηρητήριο τόσο πολύ, τότε πρέπει να κάνουμε κάτι και πρέπει να το κάνουμε γρήγορα».
Ερωτηθείς σχετικά με την αξία της αστρονομικής έρευνας, δήλωσε πως «είναι λάθος να λέμε ότι υπάρχει κάποια επιστήμη την οποία μπορείτε απλώς να απορρίψετε». Επίσης, οι επιστήμονες ανησυχούν για τη φωτορύπανση από τους δορυφόρους και φοβούνται ότι παρεμβαίνει και στα οπτικά τηλεσκόπια. Οι αστρονόμοι λένε ότι μίλησαν στη SpaceX για την ακτινοβολία από την πρώτη γενιά δορυφόρων και ότι η εταιρεία άκουσε τις ανησυχίες τους. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με το ASTRON, οι νέοι δορυφόροι της Starlink τύπου V2 φαίνεται να είναι ακόμη πιο ισχυροί.
Ποια μπορεί να είναι η λύση;
Βέβαια, οι ερευνητές τονίζουν ότι χρειάζεται περισσότερη ρύθμιση του διαστήματος και του τρόπου λειτουργίας των δορυφόρων, ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η επιστημονική εργασία. Ακόμα, είπαν ότι ως ο μεγαλύτερος πάροχος δορυφόρων, η SpaceX θα μπορούσε να θέσει ένα πρότυπο για τον περιορισμό της ρύπανσης. Η καθηγήτρια Τζέσικα Ντέμπσεϊ δήλωσε ότι απλές ενέργειες όπως η θωράκιση της μπαταρίας του δορυφόρου θα μπορούσαν να κάνουν μεγάλη διαφορά και να μειώσουν την εκπεμπόμενη ακτινοβολία. Κάποιες παρεμβολές προέρχονται από ελαττωματικά ηλεκτρονικά συστήματα, οπότε αυτό θα μπορούσε να αποτρέψει κάτι τέτοιο. «Χωρίς άμεση δράση, όμως, πολύ σύντομα οι μόνοι αστερισμοί που θα βλέπουμε θα είναι ανθρώπινης κατασκευής», πρόσθεσε χαρακτηριστικά η ίδια.
Επισημαίνεται ότι τα ευρήματα της σχετικής επιστημονικής μελέτης, τον περασμένο Αύγουστο, δημοσιεύθηκαν στο Astronomy and Astrophysics.
