Οι Βρετανοί ψηφοφόροι προσέρχονται στις κάλπες την Πέμπτη για τις πρώτες γενικές εκλογές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά από πολλές απόψεις, το όνειρο του Brexit έχει ήδη πεθάνει, αναφέρει σε δημοσίευμά του το Politico.
Όλοι οι βασικοί χαρακτήρες του Vote Leave έχουν αποχωρήσει από τo πολιτικό προσκήνιο. Πέντε χρόνια μετά τη νίκη στις εκλογές, ο Μπόρις Τζόνσον είναι εκτός κοινοβουλίου, βγάζοντας εκατομμύρια από ομιλίες και κείμενα εφημερίδων. Ο Μάικλ Γκόουβ εγκατέλειψε την πολιτική. Ο Ντόμινικ Κάμινγκς περνά το χρόνο του γράφοντας για τον Ντοστογιέφσκι, το TikTok και τη CIA.
Καθώς οι αρχιτέκτονες του Brexit βρίσκονται εκτός εξουσίας, η χώρα που οραματίστηκαν κατά την εκστρατεία του δημοψηφίσματος του 2016 φαίνεται πιο μακριά από ποτέ.
Τα ριζοσπαστικά σχέδια για να αφαιρέσουν μαζικά τους κανονισμούς της ΕΕ από τα καταστατικά βιβλία της Βρετανίας έχουν ήδη εγκαταλειφθεί. Τα οφέλη από τις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) έχουν αποδειχτεί αναμφισβήτητα. Οι δημόσιες υπηρεσίες της Βρετανίας, πολύ μακριά από το να λάβουν ώθηση, σε πολλές περιπτώσεις έχουν σχεδόν σταματήσει να λειτουργούν. Ο αριθμός των ανθρώπων που μετακομίζουν στη Βρετανία από το εξωτερικό είναι μεγαλύτερος από ποτέ.
Δεν ήταν αυτό που είχαν στο μυαλό τους οι υποστηρικτές του Leave.
Το Εργατικό Κόμμα του Κιρ Στάρμερ – φαινομενικά στα πρόθυρα να κερδίσει μια ιστορική πλειοψηφία στις εκλογές της 4ης Ιουλίου – έχει δεσμευτεί να αφήσει την τρέχουσα συμφωνία για το Brexit σε μεγάλο βαθμό ως έχει. Οι ένθερμοι υποστηρικτές της ΕΕ που ελπίζουν ότι η Βρετανία θα μπορούσε να επανέλθει στο μπλοκ υπό την ηγεσία του είναι πιθανό να απογοητευτούν. Το σύνθημα των Εργατικών είναι «Κάνε το Brexit να λειτουργήσει».
Αλλά οι υπέρμαχοι του Brexit δεν εμπιστεύονται τον Στάρμερ – έναν σοσιαλδημοκράτη που παλαιότερα έκανε εκστρατεία για ένα δεύτερο δημοψήφισμα που ήλπιζε ότι θα αντέστρεφε το Brexit – για να ολοκληρώσει τη δουλειά. Στην πραγματικότητα, δεν τον εμπιστεύονται, τελεία.
«Φοβάμαι ότι το Εργατικό Κόμμα δεν έχει τα σωστά ένστικτα», είπε ο Στιβ Μπέικερ, ο επί μακρόν αρχηγός των ευρωσκεπτικιστών βουλευτών των Τόρις στο κοινοβούλιο και επί του παρόντος υπουργός της κυβέρνησης. «Είναι πιθανό ότι απλώς θα μπερδέψει τα πράγματα».
«Ποιο τίμημα θα πληρώσουν οι Εργατικοί;»
Καθώς οι εκλογές πλησίαζαν, οι Εργατικοί άφησαν να εννοηθεί ότι θα ήταν ανοιχτοί να υπογράψουν συμφωνίες με την ΕΕ σε τομείς όπως η γεωργία, τα τρόφιμα και τα χημικά.
«Δεν νομίζω ότι κανείς ψήφισε υπέρ της αποχώρησης επειδή δεν ήταν ευχαριστημένος που οι κανονισμοί για τα χημικά ήταν οι ίδιοι σε όλη την Ευρώπη», είπε η επικεφαλής των οικονομικών της αντιπολίτευσης, σκιώδης καγκελάριος Ρέιτσελ Ριβς, στους FT τον περασμένο μήνα.
Ο Ντάνιελ Χάναν, ευρωβουλευτής των Τόρις για περισσότερες από δύο δεκαετίες και ένθερμος ευρωσκεπτικιστής, φοβάται ότι οι Εργατικοί θα προχωρήσουν παραπέρα.
«Σημειώστε ότι το σχέδιο των Εργατικών δεν είναι για αμοιβαία αναγνώριση – αλλά μια πρόταση για τη Βρετανία να ακολουθήσει ό,τι κάνει η ΕΕ», είπε ο Χάναν. «Θυμάστε πώς ο Κιρ Στάρμερ συνέχιζε να απαιτεί ένα δεύτερο δημοψήφισμα; Το μόνο ερώτημα είναι ποιο τίμημα θα πληρώσουν οι Εργατικοί για να επιστρέψουν στην αγκαλιά της [προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής] Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν».
Ο Χάναν αναμένει από το Εργατικό Κόμμα να «παραιτηθεί εντελώς από την απορρύθμιση» και να επαναφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο «στην τυποποίηση της ΕΕ». Ως αποτέλεσμα, είπε, οι προσπάθειες για την υπογραφή περισσότερων συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου μετά το Brexit σε όλο τον κόσμο θα σταματήσουν.
Ρεκόρ στα επίπεδα μετανάστευσης
Άλλα οράματα για το Brexit επίσης ματαιώθηκαν.
Η μετανάστευση, ίσως η πιο σημαντική κινητήρια δύναμη της ψηφοφορίας για το Brexit του 2016, είναι αναμφισβήτητα ο ένας τομέας όπου το Ηνωμένο Βασίλειο έχει αναθεωρήσει πραγματικά τους κανόνες του σε μεγάλο βαθμό από τότε που έφυγε από την ΕΕ.
Ωστόσο, παρά τον τερματισμό της ελευθερίας μετακίνησης, η καθαρή μετανάστευση στη Βρετανία έχει αυξηθεί απότομα τα χρόνια μετά την αποχώρηση της Βρετανίας. Στα τέλη του 2019, το Γραφείο Εθνικής Στατιστικής του Ηνωμένου Βασιλείου κατέγραψε καθαρές 332.000 αφίξεις: έως το 2023 είχαν εκτοξευθεί σε υψηλό ρεκόρ των 722.000.
Παρά το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι πολιτικοί στη Βρετανία λένε στους ψηφοφόρους ότι θέλουν λιγότερες αφίξεις, οι ανταγωνιστικές οικονομικές πιέσεις έχουν ωθήσει τους υπουργούς να χρησιμοποιήσουν τον απόλυτο έλεγχο των κανόνων μετανάστευσης για να απελευθερώσουν αθόρυβα.
«Η αύξηση της καθαρής μετανάστευσης από το 2019 έως το 2023 προήλθε κυρίως από πολίτες τρίτων χωρών που έρχονται για βίζα εργασίας και σπουδών», δήλωσε ο Ben Brindle, ερευνητής στο Παρατηρητήριο Μετανάστευσης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
«Τα πανεπιστήμια άρχισαν να προσλαμβάνουν φοιτητές στο εξωτερικό πιο ενεργά, καθώς η οικονομική τους κατάσταση επιδεινώθηκε, ενώ οι πάροχοι κοινωνικής φροντίδας στράφηκαν σε μετανάστες εργαζόμενους στον τομέα της φροντίδας για να καλύψουν κενές θέσεις, καθώς οι κακές αμοιβές και οι κακές συνθήκες εργασίας στον τομέα, λόγω της περιορισμένης κρατικής χρηματοδότησης, καθιστούσαν όλο και πιο δύσκολη τη διατήρηση εργαζομένων».
Αλλού, οι τολμηρές υποσχέσεις κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος της ΕΕ ότι η αγαπημένη Εθνική Υπηρεσία Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου θα μπορούσε να αναζωογονηθεί με χρήματα που θα ανακατευθυνθούν από τις Βρυξέλλες, δεν έχουν επίσης πραγματοποιηθεί. Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ που συγκεντρώθηκαν από τη δεξαμενή σκέψης του Ιδρύματος Υγείας, δείχνουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να ξοδεύει τουλάχιστον ένα τέταρτο λιγότερα στις υπηρεσίες υγείας του το 2022 από τη Γαλλία, την Ολλανδία και τη Γερμανία.
