Δεκαοκτώ χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα, που ο πρώην πρόεδρος του Ιράκ, Σαντάμ Χουσεΐν, εκτελέστηκε με απαγχονισμό, μετά την καταδίκη του από ιρακινό δικαστήριο για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».
Νωρίτερα ο Σαντάμ είχε καθαιρεθεί από την εξουσία που είχε αναλάβει το 1979, έπειτα από στρατιωτική επιχείρηση των Η.Π.Α. στο Ιράκ, με την κωδική ονομασία «Σοκ και δέος».
Πιο συγκεκριμένα, τον Μάρτιο του 2003, οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο συνασπισμός των συμμάχων τους εισέβαλαν στο Ιράκ, με τη «δικαιολογία» ότι ο Σαντάμ ότι είχε αναπτύξει όπλα μαζικής καταστροφής και διατηρούσε δεσμούς με την Αλ Κάιντα, κατηγορίες που αποδείχθηκαν ψευδείς.
Μετά τη σαρωτική επικράτηση του συνασπισμού στον πόλεμο μέσα σε μόλις τρεις εβδομάδες, ο Σαντάμ διέφυγε και κρύφτηκε.
Από την ημέρα της ανατροπής του έως και τις 13 Δεκεμβρίου του 2003, είχε βρει καταφύγιο σε μια «τρύπα» κάτω από τη γη, στην πόλη Τικρίτ, όπου τελικά εντοπίστηκε από αμερικανικές δυνάμεις.
Στις 5 Νοεμβρίου 2005, οδηγήθηκε σε δίκη, όπου του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Έναν χρόνο μετά, το δικαστήριο έκρινε ένοχο τον πρώην ηγέτη του Ιράκ και τον καταδίκασε σε θάνατο δια απαγχονισμού.
Η ποινή εκτελέστηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2006, περίπου στις 6 π.μ. τοπική ώρα.
Η εκτέλεση που καταγράφηκε από κάμερα σόκαρε τον πλανήτη για την τύχη του άλλοτε ισχυρού ηγέτη του Ιράκ.
Οι εικόνες με τον εμφανώς καταβεβλημένο Σαντάμ Χουσεΐν να οδηγείται στην αγχόνη έκαναν τον γύρο του κόσμου.
Οι τελευταίες στιγμές
Ο Μουαφάκ αλ Ρουμπαΐ, σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του τότε πρωθυπουργού του Ιράκ, Νούρι αλ Μαλίκι, ήταν παρών στις τελευταίες στιγμές του Σαντάμ Χουσεΐν.
Στο κελί του Σαντάμ μπήκε ο δικαστής και του διάβασε την απόφαση της θανατικής ποινής, μαζί του μπήκαν οι δεσμοφύλακες που θα συνόδευαν τον Σαντάμ σιδηροδέσμιο στην αγχόνη.
Ο άλλοτε πανίσχυρος ηγέτης του Ιράκ άκουγε τον δικαστή «εντελώς παραιτημένος».
«Δεν ζήτησε τίποτε. Κρατούσε ένα Κοράνι και μας είπε: “Θέλω να δώσετε αυτό το Κοράνι σε αυτόν τον άνθρωπο”, κάποιον που ονόμασε Μπαντέρ», ανέφερε ο Ρουμπαΐ, προσθέτοντας πως ο ίδιος δεν είχε ιδέα ποιος ήταν ο Μπαντέρ.
Λίγο πριν από την εκτέλεση, έβγαλαν από τον Σαντάμ το μαύρο καπέλο που φορούσε και τον ρώτησαν αν ήθελε να πει κάτι.
«Όχι, δεν θέλω» ήταν η απάντησή του και άρχισε να επαναλαμβάνει τα λόγια της προσευχής που τη στιγμή εκείνη έλεγε ο σουνίτης μουσουλμάνος ιερέας που βρισκόταν εκεί, στον χώρο της εκτέλεσης.
«Τον οδηγήσαμε στη συνέχεια στην αγχόνη και αρνήθηκε να του καλύψουν το κεφάλι με κουκούλα. Προτού του περάσουν το σχοινί γύρω από τον λαιμό φώναξε: “O Θεός είναι μεγάλος, το έθνος θα νικήσει, η Παλαιστίνη είναι αραβική”».
Σε αποχαιρετιστήριο μήνυμά του προς τον ιρακινό λαό, που είχε μεταδοθεί λίγες ημέρες πριν, μέσω διαδικτύου, ο Σαντάμ δήλωνε ότι προσφέρει τη ζωή του για τη χώρα του, συμβολή στον αγώνα κατά των Αμερικανών.
«Ιδού, προσφέρω την ψυχή μου στον Θεό ως θυσία και αν Εκείνος θέλει θα με στείλει στον Παράδεισο με τους μάρτυρες».
Το μήνυμα είχε γραφτεί από τον Σαντάμ Χουσεΐν στις 5 Νοεμβρίου, την ημέρα της καταδίκης του σε θάνατο.
1. Saddam Hussein listens to his death sentence being handed down. November 5th, 2006 (subtitled) pic.twitter.com/7wQGtLv6MK
— The Adventurous Soul (@TAdventurousoul) December 8, 2024
Ο τότε πρωθυπουργός του Ιράκ Νούρι Αλ Μαλίκι είχε δηλώσει ικανοποιημένος που η δικαιοσύνη είχε επιτελέσει το καθήκον της στο όνομα του ιρακινού λαού.
Από την πλευρά του ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους είχε κάνει λόγο για «ορόσημο προς την πορεία για τον εκδημοκρατισμό».
Η σορός του Σαντάμ Χουσεϊν ετάφη κοντά στην πόλη Τικρίτ, στο χωριό Άουτζα, απ’ όπου καταγόταν. Εκεί είχαν επίσης ταφεί η γιοί του, Ουντάι και Κουσάι, που είχαν σκοτωθεί το 2003…
Μια άκρως πολωτική και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ο Σαντάμ κυριάρχησε στην πολιτική του Ιράκ για 35 χρόνια και αποτέλεσε αντικείμενο λατρείας αλλά και μίσους.
Πολλοί Άραβες τον θεωρούν έναν αποφασιστικό ηγέτη που αμφισβήτησε τον δυτικό ιμπεριαλισμό, αντιτάχθηκε στην ισραηλινή κατοχή της Παλαιστίνης και στην ξένη επέμβαση στην περιοχή.
Αντίθετα, από πολλούς Ιρακινούς, ιδιαίτερα Σιίτες και Κούρδους, θεωρείται δικτάτορας, υπεύθυνος για σοβαρό αυταρχισμό, καταστολή και πολυάριθμες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.