Την ανάγκη για άμεση αποκλιμάκωση και έναρξη σοβαρών πολιτικών διαπραγματεύσεων υπογράμμισε ο Ειδικός Απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Γκάιρ Πέντερσεν, που ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας για την κατάσταση στην περιοχή, όπου ο πόλεμος αναζωπυρώθηκε από την περασμένη εβδομάδα.
Ραγδαίες αλλαγές στις γραμμές του μετώπου
Σύμφωνα με την αναφορά του κ. Πέντερσεν, περιοχές της Συρίας, όπως το Χαλέπι, με πληθυσμό πάνω από 2 εκατομμύρια, και η Ιντλίμπ, έχουν πλέον τεθεί υπό έλεγχο μη κρατικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS), που έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση και του Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA) που αγωνίζεται να διατηρήσει τη θέση του. Η προέλαση συνεχίζεται προς τη Χάμα, μια πόλη με πληθυσμό περίπου 1 εκατ. ανθρώπων.
Εντάσεις και δευτερεύουσες συγκρούσεις
Ο κ. Πέντερσεν ανέφερε ότι οι συγκρούσεις επεκτάθηκαν και σε άλλους άξονες. Την 30ή Νοεμβρίου, ο SNA εξαπέλυσε επίθεση κατά δυνάμεων που συνδέονται με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) στην Ταλ Ριφάατ. Αυτό οδήγησε στην εσπευσμένη απομάκρυνση δεκάδων χιλιάδων αμάχων και μαχητών. Παράλληλα, αυξάνονται οι εντάσεις μεταξύ SDF και κυβερνητικών δυνάμεων στη βορειοανατολική Συρία, ενώ ισραηλινές επιδρομές χτύπησαν τη Δαμασκό και τα σύνορα Συρίας-Λιβάνου.
Περιφερειακές και διεθνείς αντιδράσεις
Η συριακή κυβέρνηση καταδικάζει τις επιθέσεις ως σοβαρή απειλή για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, με τη Ρωσία και το Ιράν να υποστηρίζουν αυτή τη θέση. Ο SNA ισχυρίζεται ότι οι επιχειρήσεις αποσκοπούν στην πίεση της κυβέρνησης να εμπλακεί σε πολιτικό διάλογο. Η Τουρκία δηλώνει μη συμμετοχή στις συγκρούσεις, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες ζητούν αποκλιμάκωση και επαναλαμβάνουν την ανάγκη για πολιτική λύση υπό την ηγεσία του ΟΗΕ.
«Η Τουρκία χαρακτήρισε τα γεγονότα ως απάντηση στις επανειλημμένες παραβιάσεις της συμφωνίας της Αστάνας, δηλώνοντας ότι δεν εμπλέκεται στις τρέχουσες συγκρούσεις. Η Τουρκία ανέφερε ότι τα γεγονότα αυτά δείχνουν πως η Δαμασκός πρέπει να συμφιλιωθεί τόσο με το λαό της όσο και με την αντιπολίτευση της Συρίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες διαθέτουν δυνάμεις στο έδαφος της ανατολικής Συρίας, δήλωσαν ότι δεν έχουν τίποτα σχέση με την επίθεση, ζητώντας αποκλιμάκωση και μια αξιόπιστη πολιτική διαδικασία υπό την ηγεσία του ΟΗΕ», ανέφερε ο κ. Πέντερσεν.
Συνέπειες για τους αμάχους
Σύμφωνα με τον κ. Πέντερσεν οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν προκαλέσει μικτές αντιδράσεις μεταξύ των Σύρων. Κάποιοι βλέπουν ελπίδα για αλλαγή, άλλοι εκφράζουν φόβους για τις συνέπειες του ελέγχου των περιοχών από τρομοκρατικές και ένοπλες ομάδες. Πολλοί εκτοπίστηκαν, ενώ άλλοι επιστρέφουν σε περιοχές που ήταν απρόσιτες για χρόνια. Υπάρχουν αναφορές για αποκατάσταση κάποιων υπηρεσιών στο Χαλέπι, αλλά και ανησυχίες για το πώς θα λειτουργήσουν οι δομές υπό τον έλεγχο μη κρατικών παραγόντων.
«Υπάρχουν ενδείξεις ότι πολλοί εκτοπισμένοι, εντός και εκτός Συρίας, επιστρέφουν στα σπίτια τους για πρώτη φορά μετά από χρόνια, ή ακόμη και μια δεκαετία. Αλλά εξίσου δεκάδες χιλιάδες έχουν ήδη εκτοπιστεί – κάποιοι από αεροπορικές επιδρομές, κάποιοι από αυξημένες εχθροπραξίες και κάποιοι από αλλαγές στον έλεγχο. Πίσω από όλα αυτά κρύβεται μια τεράστια αβεβαιότητα για το άμεσο μέλλον και ο κίνδυνος ότι μπορεί να ακολουθήσει περισσότερη αιματοχυσία» ανέφερε ο κ. Πέντερσεν.
Έκκληση του ΟΗΕ
Ο Γκάιρ Πέντερσεν απεύθυνε έκκληση για
- αποκλιμάκωση: Τερματισμό των εχθροπραξιών, προστασία των αμάχων και διασφάλιση ασφαλούς διέλευσης για όσους φεύγουν για να σωθούν από τη βία.
- πολιτική λύση: Επανεκκίνηση ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για την επίλυση της συριακής κρίσης, σύμφωνα με την Απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας.
- διεθνή συνεργασία: Ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ συριακών και διεθνών παραγόντων
Κίνδυνοι σε περίπτωση επιδείνωσης
Ο κ. Πέντερσεν προειδοποίησε ότι χωρίς αποκλιμάκωση και σοβαρή πολιτική διαδικασία, η Συρία κινδυνεύει να βυθιστεί σε περαιτέρω διαίρεση και καταστροφή, με σοβαρές συνέπειες για τη σταθερότητα της περιοχής και την ευημερία του συριακού λαού.
«Δεν υπάρχει στρατιωτική λύση σε αυτή τη σύγκρουση. Αν δεν δούμε αποκλιμάκωση και ταχεία μετακίνηση σε σοβαρή πολιτική διαδικασία, με τη συμμετοχή όλων των πλευρών και των βασικών διεθνών παικτών, τότε φοβάμαι ότι θα δούμε εμβάθυνση της κρίσης. Η Συρία θα διατρέξει σοβαρό κίνδυνο για περαιτέρω διαίρεση, επιδείνωση και καταστροφή. Οι συνέπειες για την (εθνική) κυριαρχία, την ενότητα, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, καθώς και για την ευημερία και την προσδοκίες του συριακού λαού, θα μπορούσαν να είναι πράγματι σοβαρές» πρόσθεσε ο κ. Πέντερσεν.
