Αν και έχει συνυπάρξει σε κυβερνητικό συνασπισμό, το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας (FPO) αναδείχθηκε για πρώτη φορά, πρώτη δύναμη στη χώρα.
Είναι η πρώτη φορά από το 1945 που ακροδεξιοί εξτρεμιστές έρχονται στην εξουσία, έστω κι αν πρέπει να σχηματίσουν κυβερνητικό συνασπισμό, αφού δεν εξασφάλισαν την πλειοψηφία στη Βουλή.
Η εκλογή του Χέρμπερτ Κικλ ανησυχεί έντονα την Ευρώπη, περισσότερο απ΄ότι είχε τρομάξει η εκλογή της Μελόνι, καθώς η Ιταλίδα πρωθυπουργός αποδείχθηκε πιο ρεαλιστική και κυβερνά σε μία πιο κεντροδεξιά λογική την χώρα.
Με τον Κικλ, αναφέρουν οι αναλυτές, αυτό δείχνει εξαιρετικά δύσκολο, αν κρίνουν από τις δηλώσεις που κάνει κατά καιρούς. Δηλώσεις που δείχνουν εξτρεμιστική λογική, στο «πνεύμα» των ιδρυτών του κόμματος.
Πρώην αξιωματούχος των SS o ιδρυτής του FPO
Το FPO ιδρύθηκε το 1956 από τον Αντον Ραϊντχάλερ, αυστριακό πρώην υπουργό αγροτισμού των Ναζί και αξιωματούχο των SS, μαζί με άλλα στελέχη των ναζιστών.
Το κόμμα ιδρύθηκε το 1956 ως εξέλιξη της Ομοσπονδίας Ανεξαρτήτων (Verband der Unabhängigen, VdU), η οποία ιδρύθηκε επτά χρόνια νωρίτερα. Το 1983 κατάφερε να ανεβάσει τα νούμερά του και συμμετείχε για πρώτη φορά σε κυβέρνηση συνεργασίας μαζί με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα.
Όταν ο Γεργκ Χάιντερ εξελέγη αρχηγός του κόμματος το 1986, το κόμμα στράφηκε προς μία νέα πολιτική και ιδεολογική πορεία η οποία χαρακτηρίστηκε ως δεξιός λαϊκισμός. Το κόμμα σημείωσε έκτοτε ορισμένες εκλογικές επιτυχίες, αν και καταστράφηκαν οι δεσμοί με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα.
Το 1993, ύστερα από μία αμφιλεγόμενη ψήφιση νόμου σχετικά με την μετανάστευση, τα μέλη του κόμματος που ήταν ιδεολογικά πιο κοντά προς τον κλασικό φιλελευθερισμό αποχώρησαν από το κόμμα, δημιουργώντας το Φιλελεύθερο Φόρουμ (Liberales Forum, LiF). Το τελευταίο έγινε μέλος της Φιλελεύθερης Διεθνούς, αντικαθιστώντας το Κόμμα Ελευθερίας, στο οποίο υπήρχαν σχέδια για αποχώρηση από αυτήν.
Στις εκλογές του 1999, το κόμμα σημείωσε το καλύτερο αποτέλεσμά του, αφού συγκέντρωσε το 26,9% των ψήφων, ξεπερνώντας το Αυστριακό Λαϊκό Κόμμα, για να γίνει δεύτερη δύναμη στην Αυστρία. Αυτό οδήγησε στην δημιουργία κυβέρνησης συνασπισμού με το Κόμμα Ελευθερίας, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή κυρώσεων στην Αυστρία από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θεωρούσε ότι η κυβέρνηση συνεργασίας «νομιμοποιούσε την ακροδεξιά στην Ευρώπη».
Το Κόμμα Ελευθερίας προκάλεσε τριγμούς στην κυβέρνηση συνεργασίας με αποτέλεσμα την κατακόρυφη μείωση του ποσοστού του στο 10%. Τα δύο κόμματα συνέχισαν την κυβέρνηση συνεργασίας και μετά τις εκλογές, το οποίο όμως οδήγησε σε ρήξεις στο εσωτερικό του κόμματος, πράγμα που οδήγησε στην αποχώρηση του Χάιντερ και άλλων από το κόμμα και την δημιουργία της Συμμαχίας για το Μέλλον της Αυστρίας (Bündnis Zukunft Österreich, BZÖ), που αντικατέστησε το Κόμμα Ελευθερίας στην κυβέρνηση συνεργασίας με το Λαϊκό Κόμμα. Από τότε έως τον Μάιο του 2019, αρχηγός του κόμματος ήταν ο Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε και η εκλογική του δύναμη αυξήθηκε, ενώ το BZÖ σχεδόν εξαφανίστηκε.
Το 2016, ο υποψήφιος του κόμματος, Νόρμπερτ Χόφερ, έφτασε πολύ κοντά στην εκλογή του ως ομοσπονδιακού προέδρου, χάνοντας τελικά με 46.2% έναντι 53.8% από τον υποψήφιο των Πρασίνων, Αλεξάντερ Φαν ντερ Μπέλεν.
Στις εκλογές του Οκτωβρίου 2017, το κόμμα έλαβε την τρίτη θέση, σε μικρή απόσταση από τους Σοσιαλδημοκράτες, και συμμετείχε σε συγκυβέρνηση με το Λαϊκό Κόμμα υπό τον Σεμπάστιαν Κουρτς, με τον Στράχε αντικαγκελάριο και αρκετά σημαίνοντα χαρτοφυλάκια, ιδίως το Υπουργείο των Εσωτερικών, στα χέρια στελεχών του Κόμματος Ελευθερίας.
Η συγκυβέρνηση αυτή έγινε αντικείμενο ευρείας κριτικής, ειδικά με τις συνεχείς αποκαλύψεις ακροδεξιών και νεοναζιστικών τάσεων στελεχών του Κόμματος Ελευθερίας και κατηγορίες για προσπάθειες κομματικοποίησης των μηχανισμών ασφαλείας από τον αμφιλεγόμενο Υπουργό Εσωτερικών, Χέρμπερτ Κικλ.
Η αποκάλυψη της λεγόμενης «Υπόθεσης Ίμπιθα» (Ibiza-Affäre) οδήγησε στην παραίτηση του Στράχε και την πτώση της συγκυβέρνησης τον Μάιο του 2019. Η ηγεσία του Κόμματος Ελευθερίας ανελήφθη από κοινού από τον Χόφερ και τον Κικλ. Αποκαλύψεις κατάχρησης κομματικών πόρων για ιδιωτικές ανέσεις από τον Στράχε (Spesen-Affäre) κατά το καλοκαίρι του 2019 συνέβαλαν στην πτώση της εκλογικής απήχησης του κόμματος κατά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2019, οπότε και έλαβε 16% των ψήφων.
Τι ανησυχεί την Ευρώπη
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα την Ευρώπη, είναι πως η νίκη του FPO, θα δημιουργήσει ένα λαϊκιστικό κυβερνητικό μέτωπο, φιλικό προς τη Ρωσία, ενώνοντας το μπλοκ της κεντρικής Ευρώπης (Σλοβακία, Ουγγαρία) που θα συγκρουστεί με την ΕΕ και θα στηρίξει τον Πούτιν.
Ακόμη περισσότερο, η αντι-μεταναστευτική, αντι-ισλαμική λαϊκιστική λογική του, μπορεί να προκαλέσει ντόμινο εξελίξεων στο μεταναστευτικό, καθώς το FPÖ όχι μόνο δεν έχει αποκηρύξει το παρελθόν των Ναζί, αλλά το αγκαλιάζει, έστω και πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, με στελέχη του να δείχνουν με… τρόπο την «νοσταλγία» τους για τις μαύρες ημέρες της Χιτλερικής περιόδου.
