Αν υπάρχει μια φράση από τη συγχαρητήρια δήλωση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, για την ορκωμοσία του 47ου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, που συμπυκνώνει τις ελπίδες και προσδοκίες της Αθήνας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια είναι αυτή: «Η Ελλάδα είναι δεσμευμένη στην ισχυρή στρατηγική μας συνεργασία και προσβλέπει στο να δουλέψει με την κυβέρνησή σας για την προώθηση της ανάπτυξη της ασφάλειας, της σταθερότητας και της κοινής ευημερίας».
Όταν κατά την προηγούμενη θητεία του στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ είχε συναντηθεί με τον Κ. Μητσοτάκη, ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε περιγράψει την Ελλάδα ως έναν «προβλέψιμο σύμμαχο», ενδεχομένως και για να στείλει ένα μήνυμα σταθερότητας σε έναν, κατά τεκμήριο, απρόβλεπτο πρόεδρο της υπερδύναμης. Ωστόσο, από τότε ως σήμερα πολλά έχουν αλλάξει: ιδίως όσον αφορά στην προσέγγιση του Τραμπ στην άσκηση της πολιτικής, καθώς, σε αντίθεση με την πρώτη θητεία του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ πλέον περιτριγυρίζεται από ανθρώπους που το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η πίστη στον ίδιο.
Για παράδειγμα, η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ, ανήκει στον στενό κύκλο του Τραμπ, έστω κι αν η ίδια δεν δείχνει να έχει εμπειρία από διπλωματία ή να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας και των σχέσεών της, τόσο με τις ΗΠΑ όσο και, ας πούμε, με την Τουρκία. Από τη μία αυτό φαντάζει με μειονέκτημα, από την άλλη, όμως, σύμφωνα με εκτιμήσεις κυβερνητικών πηγών, το γεγονός ότι μπορεί να έχει απευθείας πρόσβαση στον πρόεδρο των ΗΠΑ ίσως να είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας και τις σχέσεις της με την Ουάσινγκτον.
Επίσης, στα θετικά προσμετράται και το γεγονός ότι κοντά στον Τραμπ και σε στελέχη της κυβέρνησής του βρίσκονται και εκπρόσωποι της ομογένειας, όπως, για παράδειγμα, ο επιχειρηματίας Τζον Κατσιματίδης, ο οποίος έχει μακροχρόνια και προσωπική φιλία με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, καθώς θεωρείται ότι οι άνθρωποι αυτοί, ακριβώς επειδή έχουν προσωπική σχέση μαζί του, ενδεχομένως θα μπορούσαν να προωθήσουν κάποια ελληνικά συμφέροντα μέσω της νέας κυβέρνησης ή να λειτουργήσουν ως «μοχλοί» για περισσότερες αμερικάνικές επενδύσεις στην Ελλάδα.
Γενικά, ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του Τραμπ βάζει την Αθήνα σε στάση αναμονής και θέτει σειρά ερωτημάτων: ποιες θα είναι οι σχέσεις του προέδρου των ΗΠΑ με τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (κατά την προηγούμενη θητεία του ήταν καλές, με διάφορες διαβαθμίσεις, πάντως); Ποια θα είναι η στάση του απέναντι στην ΕΕ; Πότε θα επιβάλλει δασμούς, πόσο υψηλοί θα είναι και πόσο θα επηρεάσουν τις μεγάλες εξαγωγικές οικονομίες της Ένωσης; Τι θα κάνει με τον πόλεμο στην Ουκρανία (το θέμα αφορά στην Ελλάδα, καθώς – εκτός των άλλων – μπορεί να έχει «αντανακλάσεις» και στο Κυπριακό);
Αν η Αθήνα έχει μια σχετική βεβαιότητα, αυτή είναι ότι τα βασικά διμερή ζητήματα – κυρίως, δε, όσα άπτονται της άμυνας – έχουν ήδη πάρει το δρόμο τους και πολύ δύσκολα μπορούν να υπάρξουν ανατροπές. Επίσης, η κυβέρνηση δηλώνει ότι είναι έτοιμη για τις αναμενόμενες απαιτήσεις του Τραμπ για αύξηση των αμυντικών δαπανών των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ – οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα ζητήσει να ανέλθουν στο 5% του ΑΕΠ, ωστόσο, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, εκτιμάται ότι θα… συμβιβαστεί με ένα 3,5% του ΑΕΠ, ποσοστό που η Ελλάδα μοιάζει να «πιάνει» ήδη – ενώ αναμένεται και η υλοποίηση της αγοράς 20 μαχητικών 5ης γενιάς F-35, που αναμένεται να αρχίσει από το 2027 και εντεύθεν.
Σε γενικές γραμμές, πάντως, τουλάχιστον για το πρώτο διάστημα, οι εκτιμήσεις στην Αθήνα συγκλίνουν στο ότι το Τραμπ θα ασχοληθεί κυρίως με τα του οίκου του, αλλά και με τον μεγάλο ανταγωνιστή των ΗΠΑ, δηλαδή, την Κίνα. Οπότε, φαίνεται ότι υπάρχει κάποιος χρόνος ώστε να διαφανούν οι ευρύτερες προθέσεις του νέου προέδρου των ΗΠΑ και, αναλόγως, να προσαρμοστεί και η στρατηγική της Ελλάδας, λαμβάνοντας, βέβαια, υπόψη και τη συνολικότερη στάση της ΕΕ, η οποία, σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές, δεν είναι ιδιαιτέρως έτοιμη για το Τραμπ.
