Το τι ακριβώς συμβαίνει στη Μέση Ανατολή, ποια είναι η ιστορία και ποιοι καθόρισαν όσα διαδραματίζονται σήμερα, πραγματεύεται το βιβλίο των εκδόσεων Πατάκη που διαβάζω τώρα και λύνω πολλές απορίες μου.
Ο τίτλος εύγλωττος: «Μια γραμμή στην άμμο, 1915-1949. Η Βρετανία, η Γαλλία και η διαμάχη που διαμόρφωσε τη Μέση Ανατολή». Όλα ξεκίνησαν το 1916, όταν δύο άνδρες συμφώνησαν να διαιρέσουν τη Μέση Ανατολή. Ο σερ Μαρκ Σάικς ήταν οραματιστής πολιτικός, ο Φρανσουά Ζορζ-Πικό ήταν διπλωμάτης με συσσωρευμένη πικρία. Χάραξαν μια γραμμή στην άμμο από τη Μεσόγειο μέχρι τα σύνορα της Περσίας και μαζί αναδιαμόρφωσαν τον χάρτη της Μέσης Ανατολής, στη βάση των δύο «Εντολών»: της Βρετανίας για την Παλαιστίνη, την Υπεριορδανία και το Ιράκ, και της Γαλλίας για τον Λίβανο και τη Συρία. Τα επόμενα τριάντα χρόνια εκτυλίχθηκε μια εξωφρενική ιστορία βίας και μυστικών πολιτικών ελιγμών, με πρωταγωνιστές έναν αστερισμό πολιτικών, διπλωματών, κατασκόπων και στρατιωτικών.
Αξιοποιώντας έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν πρόσφατα σε βρετανικά και γαλλικά αρχεία, ο James Barr ξεδιπλώνει βήμα βήμα τον μυστικό, φονικό πόλεμο μηχανορραφιών και κατασκοπείας μεταξύ Βρετανίας και Γαλλίας για την εξουσία στη Μέση Ανατολή.
Οι κριτικές. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι κριτικές για το βιβλίο σε σημαντικά μέσα ενημέρωσης του κόσμου. «Στηριγμένος σε εκτεταμένη έρευνα και παραθέτοντας αποκαλυπτικές πηγές, ο Barr εκθέτει όλες τις πτυχές αυτής της απαράδεκτης ιστορίας» σχολιάζουν οι «Times», ενώ ο «Spectator» αναφέρει ότι «ένα από τα πράγματα που δεν περιμένει κανείς ξεκινώντας την ανάγνωση αυτής της αριστοτεχνικής μελέτης, και που συνειδητοποιεί με τεράστια έκπληξη, είναι ο τεράστιος ζήλος με τον οποίο Βρετανοί και Γάλλοι προσπαθούσαν να υπονομεύσουν ο ένας τον άλλον».
Ο «Independent» σχολιάζει «το πολύ βρόμικο πρόσωπο της εξωτερικής πολιτικής… Το βιβλίο αυτό κυριολεκτικά δεν το αφήνεις από τα χέρια σου…» και, τέλος, οι «Financial Times» υπογραμμίζουν ότι «ο Barr έκανε μια μεγάλη έρευνα σε διπλωματικά αρχεία και ανέσυρε πλούσιο υλικό, που ζωντανεύει την αφήγησή του!».
Ο συγγραφέας. Ο James Barr γεννήθηκε το 1976. Σπούδασε Σύγχρονη Ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και διετέλεσε επισκέπτης ερευνητής στο King’s College του Λονδίνου. Έχει εργαστεί στην «Daily Telegraph», στη βρετανική πρεσβεία στο Παρίσι, καθώς και σε επιχειρήσεις. Είναι συγγραφέας των βιβλίων «Setting the Desert on Fire: T. E. Lawrence and Britain’s Secret War in Arabia, 1916-1918» (2006) και «Lords of the Desert: Britain’s Struggle with America to Dominate the Middle East» (2018).
