Χαμηλότερο των προσδοκιών ήταν τελικά το ενδιαφέρον των πολιτών για τη διαδικασία εξαγοράς καταπατημένων ακινήτων του δημοσίου, η οποία υλοποιείται μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας.
Παρά την αρχική αισιοδοξία και τις εντυπωσιακές προβλέψεις, μετά από 3,5 μήνες λειτουργίας της πλατφόρμας, μόλις 100 πολίτες έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία υποβολής των αιτήσεών τους, με αποτέλεσμα να αποκτήσουν τίτλους ιδιοκτησίας για τα καταπατημένα ακίνητα. Αντίστοιχα, στο σύστημα καταγράφονται περίπου 4.500 αιτήσεις εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων, ωστόσο οι αιτούντες δεν έχουν προχωρήσει στην οριστική υποβολή των αιτήσεων τους, κάτι που αποδεικνύει ότι η διαδικασία αναπτύσσεται με ιδιαίτερα αργούς ρυθμούς.
Παρ’ όλα αυτά, οι αρμόδιοι παράγοντες εκτιμούν ότι το ενδιαφέρον θα αυξηθεί σημαντικά στο άμεσο μέλλον, καθώς οι καταπατημένες εκτάσεις του δημοσίου υπολογίζονται σε περίπου 90.000, με το περιθώριο υποβολής αιτήσεων να παραμένει ανοιχτό μέχρι το φθινόπωρο του 2025. Πιο συγκεκριμένα, για τις περιφερειακές ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Έβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων και Χίου, η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2025. Για τις υπόλοιπες περιφέρειες, οι οποίες εντάχθηκαν ένα μήνα αργότερα, η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων είναι η 31η Οκτωβρίου 2025.
Η διαδικασία εξαγοράς των καταπατημένων ακινήτων είναι απλή και διεκπεραιώνεται μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) που φιλοξενείται στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://aeda.apps.gov.gr του gov.gr. Η είσοδος στην πλατφόρμα πραγματοποιείται με κωδικούς taxisnet. Εναλλακτικά, υπάρχει η δυνατότητα να υποβληθεί η αίτηση εξαγοράς μέσω εξουσιοδοτημένου προσώπου, το οποίο θα χρειαστεί να καταχωρίσει τον Α.Φ.Μ. του και να επισυνάψει υπεύθυνη δήλωση εξουσιοδότησης από το gov.gr ή βεβαίωση γνησίου υπογραφής. Τα απαραίτητα διαλειτουργικά χαρακτηριστικά του συστήματος υλοποιούνται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Η τιμή εξαγοράς κάθε ακινήτου υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες που ισχύουν στην περιοχή του ακινήτου. Εντούτοις, η τιμή αυτή ενδέχεται να μειωθεί με την εφαρμογή κοινωνικών κριτηρίων, τα οποία προσδιορίζουν εκπτώσεις για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως πολύτεκνοι ή άτομα με αναπηρία. Αξιοσημείωτο είναι ότι για ορισμένες ειδικές περιπτώσεις αμφισβήτησης της κυριότητας του δημοσίου ακινήτου, το τίμημα διαμορφώνεται με σημαντική έκπτωση επί της αντικειμενικής αξίας. Ειδικότερα, οι εκπτώσεις διαμορφώνονται ως εξής:
- 50% για αιτούντες που έχουν αναγνωριστεί από δικαστήριο ως κύριοι του ακινήτου ή που έχουν αναγραφεί ως κύριοι στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής.
- 70% για αιτούντες που έχουν ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
- Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για ακίνητα που καλύπτουν τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν το 1964. Στην περίπτωση αυτή, το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Η εξόφληση του τιμήματος μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ, με έκπτωση 10%, είτε τμηματικά σε 60 ισόποσες, άτοκες μηνιαίες δόσεις, με το ποσό της κάθε δόσης να μην μπορεί να είναι μικρότερο των 100 ευρώ.
Βασική προϋπόθεση για να υποβάλει κάποιος αίτηση εξαγοράς είναι η αδιάλειπτη κατοχή του ακινήτου από τον ίδιο ή τους δικαιοπαρόχους. Οι προϋποθέσεις κατοχής έχουν ως εξής:
- Α) Για τουλάχιστον 30 χρόνια με τίτλο, ή
- Β) Για τουλάχιστον 40 χρόνια χωρίς τίτλο, εφόσον το ακίνητο χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία του αιτούντα ή για άλλες δραστηριότητες, όπως τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική, ή
- Γ) Να έχει δηλωθεί το ακίνητο στο έντυπο «Ε9» για τουλάχιστον 5 χρόνια πριν την υποβολή της αίτησης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αιτούντες θεωρούν το ακίνητο ως ιδιοκτησία τους.
Η διαδικασία της εξαγοράς καταπατημένων ακινήτων του δημοσίου φαίνεται ότι χρειάζεται περισσότερη προώθηση και ενημέρωση για να κινητοποιήσει τους πολίτες και να επιτύχει τους στόχους της. Παρ’ όλα αυτά, η πολιτεία εξακολουθεί να ελπίζει ότι με τη διεύρυνση της χρονικής περιόδου για την υποβολή των αιτήσεων και την αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού, ο αριθμός των αιτούντων θα αυξηθεί σημαντικά το επόμενο διάστημα.
Διαβάστε επίσης
ΔΥΠΑ: «Ανοίγει» η 4η συμπληρωματική πρόσκληση για το Μητρώο Εκπαιδευτικών
Έρχονται «πράσινες» αυξήσεις έως 20 % στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια τον Μάιο
