Με τη μείωση των επιτοκίων να συνεχίζεται με σταθερό ρυθμό από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αυξάνονται παράλληλα οι πιθανότητες ότι ο τελικός σταθμός τους θα είναι χαμηλότερος απ’ ό,τι αναμενόταν. Το 2025 θα είναι, με άλλα λόγια, έτος σημαντικής ελάφρυνσης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις που έχουν δάνεια σε ευρώ.
«Η κατεύθυνση του ταξιδιού είναι ξεκάθαρη», δήλωσε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, μετά την τέταρτη μείωση εφέτος του επιτοκίου καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης στο 3%.
Για τα νοικοκυριά με ενήμερα στεγαστικά δάνεια, που έχουν συναφθεί έως το τέλος του 2022, κάθε νέα μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ θα οδηγεί σε μείωση της μηνιαίας δόσης τους. Το Euribor, που αποτελεί τον δείκτη αναφοράς για τα στεγαστικά δάνεια, έχει ήδη υποχωρήσει κοντά στο 2,8% που το είχαν «παγώσει» οι τράπεζες την άνοιξη του 2023 για να μην αυξηθούν περαιτέρω οι δόσεις των δανείων.
Από 30 Ιανουαρίου μέχρι το επόμενο φθινόπωρο
Οι μειώσεις των επιτοκίων θα είναι το 2025 πολλές, με βάση τα σημερινά δεδομένα, αρχής γενομένης από τις 30 Ιανουαρίου που είναι η καθορισμένη επόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ. Νέα μείωση επιτοκίων αναμένεται στη συνεδρίαση της 6ης Μαρτίου, ενώ συνολικά οι αγορές αναμένουν τουλάχιστον τέσσερεις μειώσεις, της τάξης των 25 μονάδων βάσης η κάθε μία, έως τον ερχόμενο Ιούνιο.
Οι αγορές προβλέπουν επίσης ως πολύ πιθανή πλέον και μία πέμπτη μείωση των επιτοκίων το επόμενο φθινόπωρο, με το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ να διαμορφώνεται στο 1,75%, δηλαδή σε ένα επίπεδο που εκτιμάται ότι θα βοηθήσει στην ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης, η οποία κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση που ακολούθησε.
Η προοπτική για πολλές νέες μειώσεις των επιτοκίων δεν είναι μόνο αντίληψη της αγοράς, αλλά αντανακλά και την άποψη πολλών μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, μεταξύ των οποίων του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννη Στουρνάρα.
Σύμφωνα με τη δήλωση που έκανε ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, την Παρασκευή, φαίνεται να αντανακλά την πλειοψηφία του Δ.Σ. της κεντρικής τράπεζας. «Θα υπάρξουν και άλλες μειώσεις επιτοκίων το επόμενο έτος», είπε. Αν και η ΕΚΤ δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων σε μία συγκεκριμένη πορεία (των επιτοκίων), «αισθάνεται μάλλον άνετα με τις προβλέψεις των χρηματοπιστωτικών αγορών», πρόσθεσε ο Βιλερουά,
Χαρακτηριστικό, επίσης, της τάσης που υπάρχει είναι ότι στη συνεδρίαση της Πέμπτης τέθηκε από στελέχη της ΕΚΤ η πρόταση για μεγαλύτερη μείωση των επιτοκίων, κατά 50 μ.β., αλλά η πλειοψηφία τάχθηκε υπέρ των 25 μ.β., η οποία φαίνεται να αποτελεί και τη χρυσή τομή που ικανοποιεί όλες τις απόψεις στο εσωτερικό της κεντρικής τράπεζας.
Εάν, συνεπώς, επιβεβαιωθούν οι τελευταίες τριμηνιαίες προβλέψεις της ΕΚΤ ότι ο πληθωρισμός θα συγκλίνει στον στόχο του 2% το επόμενο έτος – με τον εγχώριο πληθωρισμό να αποκλιμακώνεται καθώς θα περιορίζονται οι μισθολογικές αυξήσεις και θα αυξάνεται η παραγωγικότητα – και η ανάπτυξη θα παραμένει νωχελική, τότε οι μειώσεις των επιτοκίων θα αποτελούν μονόδρομο.
Την ίδια πορεία με την ΕΚΤ ακολουθούν και άλλες κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης, όπως η ελβετική (SNB) που μείωσε την Πέμπτη το βασικό επιτόκιό της κατά 50 μ.β. στο 0,5%, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2022. Η μείωση αυτή θα ελαφρύνει λίγο και τις υπέρογκες δόσεις χιλιάδων νοικοκυριών που έχουν πάρει δάνεια σε ελβετικό φράγκο, αν και η βασική αιτία αύξησης των δόσεων για τα δάνεια αυτά είναι η μεγάλη ανατίμηση του φράγκου σε σχέση με το ευρώ.
Ο νέος πρόεδρος της SNB, Μάρτιν Σλέγκελ, είπε ότι η μεγάλη μείωση του επιτοκίου είχε στόχο να σταματήσει η ανατίμηση του φράγκου που επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη της ελβετικής οικονομίας. Προειδοποίησε, μάλιστα, τους επενδυτές που συρρέουν στο ελβετικό φράγκο, επειδή το θεωρούν ασφαλές καταφύγιο, ότι είναι πιθανό να μειώσει ξανά τα επιτόκια, ακόμη και να τα επαναφέρει σε αρνητικό έδαφος, ενώ δεν απέκλεισε και παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος για τον σκοπό αυτό.
Αναλυτές αναμένουν ότι η SNB, η οποία συνεδριάζει κάθε τρίμηνο, θα μειώσει ξανά το επιτόκιο κατά 25 μ.β. τον Μάρτιο και επιπλέον 25 μ.β. τον Ιούνιο, οπότε αυτό θα φθάσει σε μηδενικό επίπεδο. Σημειώνεται ότι ο πληθωρισμός στην Ελβετία έχει ουσιαστικά αντιμετωπισθεί καθώς διαμορφώθηκε στο 0,7% τον Νοέμβριο.
