Σε δυσεπίλυτο παζλ παραπέμπει η εκλογική διαδικασία στις ΗΠΑ σε μια αχανή χώρα που διαθέτει τρεις ζώνες ώρας, διαφορετικά εκλογικά συστήματα ανά πολιτεία και διαφορετικά ωράρια για την ψηφοφορία.
Οι επτά πολιτείες – κλειδιά που θα κρίνουν τον νικητή των εκλογών -Αριζόνα, Βόρεια Καρολίνα, Μίσιγκαν, Νεβάδα, Ουισκόνσιν, Πενσυλβάνια και Τζόρτζια- είναι απλωμένες στην επικράτεια των ΗΠΑ και η διαδικασία τους ολοκληρώνεται σε διαφορετικές ώρες.
Συνυπολογίζοντας και τη διαφορά ώρας, οι κάλπες θα κλείσουν μετά τις 01:00 της Τετάρτης (ώρα Ελλάδας). Ανά μισή και μία ώρα σχεδόν ως τα ξημερώματα (ώρα Ελλάδας) θα ολοκληρώνεται η διαδικασία σε κάθε μία από τις πολιτείες-κλειδιά και η εικόνα για τον επόμενο ένοικο του Λευκού Οίκου θα γίνεται όλο και πιο σαφής.
Η προεδρία θα έχει πλέον κριθεί, όταν θα βγουν τα αποτελέσματα από την μεγαλύτερη πολιτεία που παραδοσιακά είναι υπέρ των Δημοκρατικών.
Οι αναλυτές στρέφουν τα βλέμματά τους στις αμφίρροπες πολιτείες, που θεωρούν ότι θα εκλέξουν νικητή και που θα μπορούσαν να κερδίσουν είτε η υποψήφια των Δημοκρατικών είτε ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων.
Ειδικότερα, ξεχωρίζουν η Αριζόνα, η Τζόρτζια, το Μίσιγκαν, η Νεβάδα, η Βόρεια Καρολίνα, η Πενσυλβάνια και το Ουισκόνσιν, όπου οι υποψήφιοι, σύμφωνα και με τις δημοσκοπήσεις, κινούνται σε κάποιες περιπτώσεις στα όρια του στατιστικού λάθους.
Το χρονοδιάγραμμα για το κλείσιμο της κάλπης
- 17:00 της Τρίτης (Eastern Time) / 00:00 της Τετάρτης (ώρα Ελλάδας) – Οι κάλπες δεν θα έχουν κλείσει, αλλά μετά από αυτήν την ώρα θα αρχίσουν οι πρώτες αναφορές στα exit poll.
- 18:00 ET / 01:00 (Ελλάδα) – Οι κάλπες κλείνουν στο ανατολικό Κεντάκι και σε μεγάλο μέρος της Ιντιάνα. Είναι και οι δύο Ρεπουμπλικανικές πολιτείες και δεν αναμένονται εκπλήξεις
- 19:00 ET / 02:00 (Ελλάδα) – Κλείνουν οι κάλπες σε έξι πολιτείες, μεταξύ τους και στη Τζόρτζια. Είναι μία από τις επτά κρίσιμες. Το 2020 ο Τζο Μπάιντεν κέρδισε με διαφορά μόλις 0,2%. Αν τη κερδίσει η Κάμαλα Χάρις θα έχει μια πρώτη καλή νίκη.
- 19:30 ET / 02:30 (Ελλάδα) – Κλείνουν οι κάλπες σε Βόρεια Καρολίνα, Οχάιο και Δυτική Βιρτζίνια. Στην πρώτη θα δοθεί μάχη: αν την κερδίσει ο Ντόναλντ Τραμπ έχει σοβαρές πιθανότητες να κερδίσει και τις εκλογές ενώ η Χάρις θα δει τις δικές της να συρρικνώνονται.
- 20:00 ET / 03:00 (Ελλάδα) – Κλείνουν οι κάλπες σε 18 πολιτείες, μεταξύ τους και την Πενσιλβανία. Άλλη μία πολιτεία που μπορεί να αποδειχτεί καθοριστική για να σφραγίσει ένας από τους δύο τη νίκη στην εκλογική αναμέτρηση. Περίπου αυτή την ώρα μπορούμε να περιμένουμε ένα δεύτερο κύμα exit poll.
- 20:30 ET / 03:30 (Ελλάδα) – Κλείνουν οι κάλπες στο Άρκανσo. Άλλη μία περίπτωση που εκτός απροόπτου οι Ρεπουμπλικανοί «έχουν στο τσεπάκι».
- 21:00 ET / 04:00 (Ελλάδα) – Κλείνουν οι κάλπες σε 15 πολιτείες, μεταξύ τους το Μίσιγκαν και το Ουισκόνσιν. Εδώ πλέον είναι, όπως σημειώνει ο Guardian, η οριακή στιγμή για την Κάμαλα Χάρις: αν κερδίσει, έχει ελπίδες, αν όχι αποχαιρετά τις ελπίδες της για τον Λευκό Οίκο. Ο Τραμπ τις κέρδισε το 2016 (μαζί με την Πενσιλβάνια) και πήρε τις εκλογές, το ίδιο και ο Μπάιντεν το 2020. Φέτος ο Τραμπ χρειάζεται μόνο μία από τις τρεις.Κλείνουν επίσης και στη Νέα Υόρκη, μία σταθερά δημοκρατική πολιτεία.
- 22:00 ET / 05:00 (Ελλάδα) – Κλείνουν στη Νεβάδα, τη Μοντάνα και τη Γιούτα. Εδώ η Χάρις μπορεί να ελπίζει σε μια νίκη, ανατρέποντας τα γκάλοπ που αρχικά έφερναν τον Τραμπ στη πρώτη θέση.
- 23:00 ET / 06:00 (Ελλάδα) – Κλείνουν οι κάλπες σε τέσσερεις πολιτείες. Η προεδρία θα έχει πλέον κριθεί, όταν θα βγουν τα αποτελέσματα από την μεγαλύτερη πολιτεία που παραδοσιακά είναι υπέρ των Δημοκρατικών.
- 00:00 της Τετάρτης ET / 07:00 στην Ελλάδα – Κλείνουν οι κάλπες στη Χαβάη και στην Αλάσκα. Η προϊστορία δείχνει ότι το 2020 το AP ανακήρυξε τον Μπάιντεν νικητή στις 7 Νοεμβρίου, σχεδόν τέσσερις ημέρες μετά τις εκλογές. Το 2016, πάντως, στις 02:29 της Τετάρτης ο Τραμπ ήταν ήδη ανακηρυγμένος νικητής από το πρακτορείο ειδήσεων.
Το περίπλοκο σύστημα των ΗΠΑ
Η Κάμαλα Χάρις και ο Ντόναλντ Τραμπ, βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής, οπότε μπορεί να υπάρξουν πολύ μικρά περιθώρια νίκης σε πολλά μέρη, γεγονός που μπορεί να απαιτήσει την επανακαταμέτρηση των ψήφων. Αυτό μπορεί να πάρει αρκετές ώρες, ημέρες ή ακόμη και εβδομάδες.
Κάθε πολιτεία διεξάγει τις εκλογές διαφορετικά. Ορισμένες, όπως στην πολιτεία της Ουάσιγκτον, στο Όρεγκον και στη Γιούτα, γίνονται σχεδόν εξ ολοκλήρου μέσω ταχυδρομείου, μια διαδικασία που εκτείνεται για εβδομάδες. Επίσης, όλες οι πολιτείες έχουν κάποια μορφή πρόωρης ψηφοφορίας διαθέσιμη, η οποία ανοίγει τη διαδικασία σε άτομα που δεν μπορούν να προσέλθουν στις κάλπες την ημέρα των εκλογών και διασφαλίζει ότι ψηφίζουν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι.
Είναι επίσης πιθανό ορισμένα αποτελέσματα να ανακοινωθούν πιο αργά φέτος λόγω των αλλαγών στον τρόπο με τον οποίο οι επιμέρους πολιτείες – συμπεριλαμβανομένων και των επτά κρίσιμων πολιτειών (swing states) που θα κρίνουν τελικά το αποτέλεσμα – διαχειρίζονται την εκλογική ψηφοφορία από το 2020 και μετά. Εκτός από την Πενσυλβάνια, οι άλλες πολιτείες που θεωρούνται κρίσιμες – η Αριζόνα, η Τζόρτζια, το Μίσιγκαν, η Νεβάδα και η Βόρεια Καρολίνα – μπορούν να ξεκινήσουν την καταμέτρηση των ψήφων που έχουν σταλεί μέσω ταχυδρομείου πριν από την ημέρα των εκλογών, πράγμα που σημαίνει ότι η διαδικασία αυτή μπορεί να ξεκινήσει σχετικά γρήγορα. Ωστόσο, ο τεράστιος αριθμός των ψηφοδελτίων μπορεί να καθυστερήσει την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
Από την άλλη, η καταμέτρηση των ψήφων έχει επιταχυνθεί σε μέρη όπως το Μίσιγκαν, ενώ πολύ λιγότεροι πολίτες ψήφισαν μέσω ταχυδρομείου φέτος σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού. Το 2020, το CNN ανακοίνωσε τον νικητή τέσσερις ημέρες μετά την ημέρα των εκλογών, καθώς σε πολλές πολιτείες, το αποτέλεσμα κρίθηκε σε μερικές δεκάδες ψήφους. Το 2016, η Χίλαρι Κλίντον παραδέχθηκε την ήττα της επόμενη μέρα των εκλογών, παρόλο που η καταμέτρηση συνεχιζόταν ακόμη σε πολλές πολιτείες. Οι εκλογές του 2020 πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη 3 Νοεμβρίου, αλλά τα αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα ανακήρυξαν νικητή τον Τζο Μπάιντεν αργά το πρωί του Σαββάτου 7 Νοεμβρίου.
Οι ψηφοφόροι έχουν συνηθίσει στην ιδέα ότι θα ξέρουν ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος μέχρι να κοιμηθούν αργά το βράδυ των εκλογών ή τουλάχιστον τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης ημέρας. Το 2016, για παράδειγμα, όταν ο Τραμπ κέρδισε για πρώτη φορά την προεδρία, ανακηρύχθηκε νικητής λίγο πριν τις 10 το πρωί της επομένης μέρας των εκλογών. Το 2012, όταν ο Μπαράκ Ομπάμα εξασφάλισε μια δεύτερη θητεία, η νίκη του ανακοινώθηκε πριν από τα μεσάνυχτα της ημέρας των εκλογών.
Πώς προκύπτει ο αριθμός των εκλεκτόρων
Ο αριθμός συνδέεται με το μέγεθος της αντιπροσωπείας του Κογκρέσου μιας πολιτείας, με μία εκλογική ψήφο για κάθε γερουσιαστή και μέλος του Κογκρέσου. Οι μικρότερες πολιτείες – η Αλάσκα, το Ντέλαγουερ, οι δύο Ντακότα, το Βερμόντ και το Ουαϊόμινγκ – λαμβάνουν από τρεις.
Με κάθε επιπλέον μέλος του Κογκρέσου, μια πολιτεία παίρνει έναν ακόμη εκλέκτορα. Οι πολυπληθέστερες πολιτείες είναι η Καλιφόρνια (54 εκλογικοί ψήφοι), το Τέξας (40 εκλογικοί ψήφοι) και η Φλόριντα (30 εκλογικές ψήφοι). Αυτοί οι αριθμοί μπορούν να αλλάζουν κάθε10 χρόνια, επειδή το Σύνταγμα απαιτεί επίσημη καταμέτρηση πληθυσμού ή απογραφή και ο αριθμός των εδρών του Κογκρέσου στη συνέχεια ανακατανέμεται. Η πιο πρόσφατη απογραφή έγινε το 2020, επομένως ο αριθμός των εκλογικών ψήφων άλλαξε. Οι ψηφοφόροι στην Ουάσιγκτον, DC, λαμβάνουν επίσης τρεις εκλογικές ψήφους χάρη στην 23η Τροποποίηση, αλλά δεν έχουν εκπροσώπηση ψήφου στη Βουλή ή στη Γερουσία.
Πώς επικυρώνεται το εκλογικό αποτέλεσμα και πώς θα μπορούσε να αμφισβητηθεί
Μόλις περιληφθεί κάθε έγκυρη ψήφος στα τελικά αποτελέσματα και αφού ολοκληρωθούν οι διαδικασίες όπως η επανακαταμέτρηση, τα αποτελέσματα των εκλογών πιστοποιούνται – πρώτα σε τοπικές δικαιοδοσίες και μετά σε επίπεδο πολιτείας. Ένα πολιτειακό στέλεχος, συνήθως ο κυβερνήτης, στη συνέχεια πιστοποιεί αυτό που είναι γνωστό ως πίνακας εκλογέων που θα εκπροσωπεί το κράτος τους στο εκλογικό σώμα. Αυτοί οι εκλέκτορες συναντώνται στις αντίστοιχες πολιτείες τους στις 17 Δεκεμβρίου για να ψηφίσουν και να τους στείλουν στην Ουάσιγκτον. Στις 6 Ιανουαρίου, συνέρχεται το Κογκρέσο και «σφραγίζει» επίσημα το αποτέλεσμα με ψηφοφορία στη Βουλή και τη Γερουσία.
Ωστόσο, οι παρατηρητές των εκλογών αναμένουν ότι οι προσπάθειες για καθυστέρηση της πιστοποίησης της ψηφοφορίας του 2024 θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν σε τοπικό και κρατικό επίπεδο. Άλλωστε, ο Τραμπ, ο υποψήφιος για αντιπρόεδρος JD Vance και κορυφαίοι Ρεπουμπλικανοί, έχουν αρνηθεί επανειλημμένα να δηλώσουν ότι θα δεχτούν τα αποτελέσματα των εκλογών εάν χάσουν.
