Το Ισραήλ λέει ότι εξετάζει το ενδεχόμενο ο ηγέτης της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, εγκέφαλος της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023, να έχει σκοτωθεί σε στρατιωτική επιχείρηση.
Ο θάνατός του, ο οποίος δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί, θα ήταν μια σημαντική στιγμή για τον πόλεμο μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ και θα μπορούσε να περιπλέξει τις προσπάθειες απελευθέρωσης δεκάδων ομήρων που κρατούνται στη Γάζα.
Το Φόρουμ Οικογενειών Ομήρων κάλεσε την κυβέρνηση να αξιοποιήσει την πιθανή δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς για να εξασφαλίσει μια άμεση συμφωνία για την ομηρεία.
Για άλλους, είναι μια ευκαιρία για το Ισραήλ να επαναπροσδιορίσει την τροχιά του πολέμου.
Ο Σινουάρ έγινε επικεφαλής της Χαμάς μετά τη δολοφονία του προηγούμενου ηγέτη, Ισμαήλ Χανίγιε , σε μια επίθεση που σημειώθηκε στο Ιράν τον Ιούλιο για την οποία κατηγορήθηκε ευρέως το Ισραήλ.
Από στρατόπεδο προσφύγων, μαχητής της Χαμάς
Ο Σινουάρ γεννήθηκε το 1962 σε έναν προσφυγικό καταυλισμό στην πόλη Χαν Γιουνίς της Γάζας. Ήταν από τα πρώτα μέλη της Χαμάς, η οποία ιδρύθηκε το 1987. Τελικά ηγήθηκε του βραχίονα ασφαλείας της ομάδας, που εργάστηκε για να εκκαθαρίσει τους πληροφοριοδότες για το Ισραήλ.
Το Ισραήλ τον συνέλαβε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και εκείνος παραδέχτηκε ότι σκότωσε 12 ύποπτους συνεργάτες του, ρόλος που του χάρισε το παρατσούκλι «Ο χασάπης του Χαν Γιουνίς». Καταδικάστηκε σε τέσσερις ισόβιες ποινές για αδικήματα που περιελάμβαναν τη δολοφονία δύο Ισραηλινών στρατιωτών.
Ο Γιαχία οργάνωσε απεργίες στη φυλακή για να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης. Έμαθε επίσης την εβραϊκή γλώσσα και μελέτησε σε βάθος την ισραηλινή κοινωνία.
Επέζησε από καρκίνο του εγκεφάλου το 2008.
Ο Σινουάρ ήταν ανάμεσα σε περισσότερους από 1.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους που απελευθερώθηκαν το 2011 από τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου στο πλαίσιο ανταλλαγής ενός Ισραηλινού στρατιώτη που συνελήφθη από τη Χαμάς σε μια διασυνοριακή επιδρομή.
Άνοδος στην εξουσία της Γάζας
Όταν ο Σινουάρ επέστρεψε στη Γάζα, ανέβηκε γρήγορα στην ηγετική βαθμίδα της Χαμάς με τη φήμη του αδίστακτου. Πιστεύεται ευρέως ότι βρίσκεται πίσω από τη δολοφονία του 2016 ενός άλλου ανώτατου διοικητή της Χαμάς, του Μαχμούντ Ιστέουι, σε μια εσωτερική διαμάχη για την εξουσία.
Ο Σινουάρ έγινε επικεφαλής της Χαμάς στη Γάζα, θέτοντάς τον ουσιαστικά στον έλεγχο του εδάφους και συνεργάστηκε με τον Χανίγια για να ευθυγραμμίσει την ομάδα με το Ιράν και τους πληρεξουσίους του στην περιοχή, ενώ παράλληλα έχτιζε τις στρατιωτικές δυνατότητες της ομάδας.
Η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου
Ο Σινουάρ, μαζί με τον Μοχάμεντ Ντέιφ, τον επικεφαλής της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς, πιστεύεται ότι σχεδίασαν την αιφνιδιαστική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ.
Η επίθεση σκότωσε περίπου 1.200 ανθρώπους, κυρίως πολίτες, και πυροδότησε έναν πόλεμο που έχει σκοτώσει περισσότερους από 42.000 Παλαιστίνιους στη Γάζα, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές εκεί.
Η Χαμάς είπε ότι εξαπέλυσε την επίθεση ως αντίποινα για τη μεταχείριση των Παλαιστινίων από το Ισραήλ και για να επαναφέρει την παλαιστινιακή υπόθεση ξανά στην παγκόσμια ατζέντα.
Ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ζήτησε εντάλματα σύλληψης τον Μάιο για τους Σινουάρ, Ντέιφ και Χανίγια για τον φερόμενο ρόλο τους στην επίθεση.
Το Ισραήλ είπε ότι σκότωσε τον Ντέιφ σε μια επίθεση τον Ιούλιο, ενώ η Χαμάς λέει ότι είναι ακόμα ζωντανός.
Τι σημαίνει ο πιθανός θάνατος για τη Χαμάς;
Ο Σινουάρ μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου κρυβόταν και οι διαπραγματευτές για την κατάπαυση του πυρός έχουν πει ότι χρειάζονται αρκετές ημέρες για να στείλουν και να λάβουν μηνύματα από αυτόν.
Ακόμη και πριν γίνει ο κορυφαίος ηγέτης της Χαμάς, ο Σινουάρ πιστεύεται ότι είχε τον τελευταίο λόγο για οποιαδήποτε συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούσε η οργάνωση. Περίπου 100 όμηροι παραμένουν στη Γάζα, περίπου το ένα τρίτο των οποίων πιστεύεται ότι είναι νεκροί.
Δεν είναι σαφές ποιος θα αντικαταστήσει τον Σινουάρ και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τις προσπάθειες κατάπαυσης του πυρός, οι οποίες σταμάτησαν τον Αύγουστο μετά από μήνες διαπραγματεύσεων με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών, της Αιγύπτου και του Κατάρ.
Η Χαμάς έχει εκατοντάδες χιλιάδες υποστηρικτές στη Γάζα, στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη και σε καταυλισμούς Παλαιστινίων προσφύγων σε όλη την περιοχή. Αρκετοί από τους κορυφαίους ηγέτες της εδρεύουν στο Κατάρ, το οποίο έχει διατελέσει μεσολαβητής μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς.
Το Ισραήλ έχει συλλάβει και σκοτώσει αρκετούς κορυφαίους ηγέτες της Χαμάς και διοικητές όλα αυτά τα χρόνια, και η μαχητική ομάδα τους αντικατέστησε γρήγορα. Ωστόσο, αναλυτές υποστηρίζουν ότι δεν είναι εύκολο να αντικατασταθεί ο Σινουάρ. Χαρισματικός και έξυπνος, ο ηγέτης από τον Αύγουστο τόσο της πολιτικής όσο και της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, μπορεί να αποτελούσε μια ιδιαιτερότητα.
Ειδικοί αναλυτές υποστηρίζουν πως τώρα το Ισραήλ και οι σύμμαχοί του πρέπει να πρωτοστατήσουν στην ανοικοδόμηση της Γάζας, η οποία έχει μετατραπεί σε μεγάλο βαθμό σε ερείπια. Ένα σχέδιο ανοικοδόμησης —που επικεντρώνεται στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, στην αποκατάσταση των υποδομών και στην ενίσχυση της τοπικής ηγεσίας που δεν έχει επηρεαστεί από τη Χαμάς— θα πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της στρατηγικής του Ισραήλ.
Όπως τονίζουν όμως, υπάρχουν και κίνδυνοι. Με την εξάλειψη της ηγετικής δομής της ομάδας, η Χαμάς βρίσκεται σε σύγχυση. Αυτό καθιστά ασαφές ποιος θα μπορούσε να διαπραγματευτεί την απελευθέρωση των 101 ομήρων που βρίσκονται ακόμα στη Γάζα, απαραίτητη προϋπόθεση για να τερματίσει το Ισραήλ τις μάχες.
