Δυόμισι χρόνια μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν αποδεκατιστεί πολλές ουκρανικές μονάδες.
Οι ενισχύσεις είναι ελάχιστες, αφήνοντας ορισμένους στρατιώτες εξαντλημένους και αποθαρρυμένους. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δεινή μεταξύ των μονάδων πεζικού κοντά στο Ποκρόβσκ και αλλού στην ανατολική γραμμή του μετώπου, όπου η Ουκρανία αγωνίζεται να σταματήσει τη σταδιακή πρόοδο της Ρωσίας.
Δημοσίευμα του CNN, το οποίο μίλησε με έξι διοικητές και αξιωματικούς που πολεμούσαν ή ήταν μέχρι πρόσφατα στα μέτωπα, αναφέρει ότι στις μαρτυρίες τους είπαν ότι η λιποταξία και η ανυπακοή γίνονται ένα ευρέως διαδεδομένο πρόβλημα, ειδικά μεταξύ των νεοσύλλεκτων στρατιωτών.
«Δεν εγκαταλείπουν τις θέσεις τους όλοι οι στρατιώτες που επιστρατεύτηκαν, αλλά η πλειοψηφία το κάνει. Όταν έρχονται νέα παιδιά εδώ, βλέπουν πόσο δύσκολο είναι. Βλέπουν πολλά εχθρικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, πυροβολικό και όλμους», είπε στο CNN ένας διοικητής της μονάδας που πολεμά αυτή τη στιγμή στο Ποκρόβσκ, ο οποίος ζήτησε διατηρήσει την ανωνυμία του.
«Πηγαίνουν μια φορά στις θέσεις και αν επιβιώσουν δεν επιστρέφουν ποτέ. Είτε εγκαταλείπουν τις θέσεις τους, είτε αρνούνται να πάνε στη μάχη είτε προσπαθούν να βρουν τρόπο να εγκαταλείψουν τον στρατό», πρόσθεσε.
Σε αντίθεση με εκείνους που προσφέρθηκαν εθελοντικά νωρίτερα στον πόλεμο, πολλοί από τους νεοσύλλεκτους δεν είχαν επιλογή να εισέλθουν στη σύγκρουση. Κλήθηκαν μετά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου για την κινητοποίηση της Ουκρανίας την άνοιξη και δεν μπορούν να φύγουν νόμιμα παρά μόνο αφού η κυβέρνηση θεσπίσει την αποστράτευση, εκτός εάν λάβουν ειδική άδεια για να το κάνουν.
Ωστόσο, τα προβλήματα πειθαρχίας ξεκίνησαν σαφώς πολύ πριν από αυτό. Η Ουκρανία πέρασε ένα εξαιρετικά δύσκολο διάστημα τον περασμένο χειμώνα και την άνοιξη. Μήνες καθυστέρησης στην εισαγωγή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στη χώρα οδήγησε σε κρίσιμη έλλειψη πυρομαχικών και σε μεγάλη πτώση του ηθικού.
Πολλοί στρατιώτες είπαν στο CNN εκείνη την εποχή ότι συχνά βρίσκονταν σε καλή θέση, με καθαρή θέα του εχθρού που πλησιάζει, χωρίς βολές πυροβολικού. Κάποιοι είπαν ότι αισθάνονται ένοχοι επειδή δεν μπόρεσαν να παρέχουν επαρκή κάλυψη στις μονάδες πεζικού τους.
«Οι μέρες είναι μεγάλες, ζουν σε μια πιρόγα, σε υπηρεσία όλο το εικοσιτετράωρο και αν δεν μπορούν να πυροβολήσουν, οι Ρώσοι έχουν ένα πλεονέκτημα, τους ακούνε να προχωρούν και ξέρουν ότι αν είχαν πυροβολήσει δεν θα είχε συμβεί», είπε ο Andryi Horetskyi, ένας Ουκρανός στρατιωτικός αξιωματικός του οποίου η μονάδα μάχεται τώρα στο Chasiv Yar, ένα άλλο hot spot της πρώτης γραμμής ανατολικά.
Αξιωματικός της 59ης Ξεχωριστή Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού, είπε στο CNN ότι η μονάδα προσπαθεί να εναλλάσσει στρατιώτες μέσα και έξω κάθε τρεις έως τέσσερις ημέρες. Αλλά τα drones, τα οποία έχουν αυξηθεί μόνο σε αριθμό κατά τη διάρκεια του πολέμου, μπορούν να το κάνουν πολύ επικίνδυνο, αναγκάζοντας τους στρατιώτες να παραμείνουν στη θέση τους για περισσότερο. «Το ρεκόρ είναι 20 ημέρες», είπε.
Καθώς η κατάσταση στο πεδίο της μάχης επιδεινώθηκε, ένας αυξανόμενος αριθμός στρατευμάτων άρχισε να υποχωρεί. Μόνο τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2024, οι εισαγγελείς κίνησαν ποινικές διαδικασίες εναντίον σχεδόν 19.000 στρατιωτών που εγκατέλειψαν τις θέσεις τους, σύμφωνα με το ουκρανικό κοινοβούλιο. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ουκρανοί υπηρετούν στις δυνάμεις άμυνας και ασφάλειας της χώρας, αν και αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει όλους, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων που εργάζονται σε γραφεία μακριά από τις πρώτες γραμμές.
Είναι ένας συγκλονιστικός και –πιθανότατα– ημιτελής αριθμός. Αρκετοί διοικητές είπαν στο CNN ότι πολλοί αξιωματικοί δεν θα ανέφεραν λιποταξία και μη εξουσιοδοτημένες απουσίες, ελπίζοντας αντ’ αυτού να πείσουν τα στρατεύματα να επιστρέψουν οικειοθελώς, χωρίς να αντιμετωπίσουν τιμωρία.
Αυτή η προσέγγιση έγινε τόσο κοινή που η Ουκρανία άλλαξε το νόμο για να αποποινικοποιήσει την λιποταξία και την απουσία χωρίς άδεια, εάν διαπράττονταν για πρώτη φορά.
«Οι απειλές θα κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Ένας έξυπνος διοικητής θα καθυστερήσει τις απειλές ή ακόμα και θα τις αποφύγει».
Το Ποκρόβσκ έχει γίνει το επίκεντρο του πολέμου για την ανατολή της Ουκρανίας. Οι ρωσικές δυνάμεις πλησιάζουν την πόλη εδώ και μήνες, αλλά η προέλασή τους έχει επιταχυνθεί τις τελευταίες εβδομάδες καθώς η ουκρανική άμυνα αρχίζει να καταρρέει.
