Σε εφιάλτη έχει εξελιχθεί για πολλούς φορολογούμενους η κληρονομιά κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων.
Αν κάποιος δεν προσέξει, μπορεί να βρεθεί από την μία στιγμή στην άλλη να οφείλει μεγάλα ποσά στην Εφορία, σε τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, δήμους, χωρίς ο ίδιος να έχει δημιουργήσει το παραμικρό χρέος αλλά να … το έχει κληρονομήσει από τον αποβιώσαντα. Από την εξίσωση αυτή δεν
εξαιρούνται και τα ανήλικα.
Τα χρέη σε καμία περίπτωση δεν σβήνονται, αλλά προστίθενται στην κληρονομιά, γεγονός που καθιστά την αποδοχή της κληρονομιάς, ενδεχομένως επικίνδυνη για τους κληρονόμους.
Η μόνη λύση για να αποφύγουν οι κληρονόμοι τα χρέη είναι να προχωρήσουν σε αποποίηση της κληρονομιάς, τόσο για τους ίδιους όσο και για τα παιδιά τους.
Η διαδικασία αποποίησης έχει συγκεκριμένες προθεσμίες και όρους, τους οποίους
αναλύει η εγκύκλιος της ΑΑΔΕ:
- Προθεσμία για αποποίηση: Η περιουσία του αποβιώσαντος επάγεται αυτοδικαίως στον κληρονόμο. Ο κληρονόμος έχει προθεσμία τεσσάρων μηνών για να αποποιηθεί την κληρονομιά, ή ενός έτους σε ειδικές περιπτώσεις (όπως όταν ο αποβιώσας είχε την τελευταία του κατοικία στο
εξωτερικό). Η προθεσμία ξεκινά από την ημέρα που ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή της κληρονομίας. Εάν υπάρχει διαθήκη, η προθεσμία αρχίζει από τη δημοσίευση της διαθήκης. Η προθεσμία μπορεί να ανασταλεί για λόγους που σχετίζονται με την αναστολή της παραγραφής. - Ακύρωση αποποίησης: Η αποποίηση είναι άκυρη αν γίνει μετά την πάροδο της προθεσμίας. Εάν η προθεσμία περάσει, η κληρονομιά θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή. Η αποδοχή ή η αποποίηση της κληρονομιάς είναι επίσης άκυρη αν γίνει πριν από τον θάνατο του αποβιώσαντος ή αν γίνει υπό αίρεση ή προθεσμία ή για μέρος της κληρονομιάς.
- Διαδικασία αποποίησης: Η αποποίηση γίνεται με δήλωση στον γραμματέα του δικαστηρίου της κληρονομίας, δηλαδή στο ειρηνοδικείο της περιφέρειας όπου ο αποβιώσας είχε την κατοικία του, ή αν δεν είχε κατοικία, τη διαμονή του. Σε περίπτωση που δεν υπήρχε κατοικία ή διαμονή, η αποποίηση γίνεται στο ειρηνοδικείο της πρωτεύουσας του κράτους.
- Επαγωγή σε επόμενους κληρονόμους: Αν ο κληρονόμος αποποιηθεί, η κληρονομιά μεταβιβάζεται σε εκείνον που θα είχε κληθεί αν ο αποποιηθέν κληρονόμος δεν ζούσε κατά τον θάνατο του αποβιώσαντος. Η προθεσμία για την αποδοχή ή αποποίηση της κληρονομιάς από τους επόμενους κληρονόμους αρχίζει από τη γνώση της αποποίησης του «προπορευόμενου»
κληρονόμου. - Γνώση της επαγωγής: Η προθεσμία αποποίησης αρχίζει όταν ο κληρονόμος έχει βασίμως πληροφορηθεί τα πραγματικά και νομικά γεγονότα που επιφέρουν την κτήση της κληρονομίας. Δεν αρκεί μόνο η γνώση του θανάτου του αποβιώσαντος, αλλά απαιτείται η γνώση και των νομικών όρων που καθορίζουν την κληρονομιά.
- Πλάνη και εμπόδιο στην προθεσμία: Η προθεσμία αποποίησης μπορεί να εμποδίζεται από πλάνη περί τα πράγματα ή το δίκαιο, αν η άγνοια του κληρονόμου οφείλεται σε λάθος γνώση πραγματικών γεγονότων ή νομικών ρυθμίσεων.
- Θετική γνώση και προθεσμία: Η προθεσμία για την αποποίηση της κληρονομιάς απαιτεί θετική γνώση της επαγωγής και του λόγου της από τον κληρονόμο. Ακόμη και η ύπαρξη βάσιμων αμφιβολιών δεν επιτρέπει την κίνηση της προθεσμίας. Ο κληρονόμος πρέπει να γνωρίζει όχι μόνο το γεγονός του θανάτου αλλά και ότι έγινε προσωρινός κληρονόμος, ανεξαρτήτως αν η άγνοια οφείλεται σε δική του υπαιτιότητα.
Η διαδικασία αποδοχής ή αποποίησης της κληρονομιάς είναι κρίσιμη για την προστασία από απροσδόκητα χρέη. Οι κληρονόμοι πρέπει να είναι ενήμεροι για τις προθεσμίες και τους όρους ώστε να αποφύγουν αρνητικές συνέπειες για τα οικονομικά τους.
Διαβάστε επίσης
Χατζηδάκης: «Το IRIS είναι πλέον κομμάτι της καθημερινότητας 3 εκατομμυρίων πολιτών»
