Γενέλθια έχει σήμερα το ΠΑΣΟΚ. Το κόμμα που – τουλάχιστον μέχρι το 2010 – είχε ταυτιστεί όσο κανένα άλλο με την Μεταπολίτευση, σβήνει 50 κεράκια, ίσως στην πιο κρίσιμη καμπή της ιστορίας του: Έχει μπροστά του μια κρίσιμη εκλογική εσωκομματική διαδικασία, η έκβαση της οποίας θα κρίνει μεταξύ άλλων και την δυνατότητα επαναφοράς του στην κατηγορία των μεγάλων κομμάτων.
Όπως και να έχει η πλούσια ιστορία του είναι απόλυτα συνυφασμένη με την πρόσφατη πολιτική ιστορία του τόπου μας.
Η σφραγίδα του στις πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές ακόμα και πολιτιστικές εξελιξεις το τελευταίου μισού αιώνα είναι ανεξίτηλη.
Η θέση του στη συλλογική μνήμη είναι σταθερή και μάλλον με θετικό πρόσημο, οι πρωταγωνιστές του πολλοί και διαφορετικοί.
To topontiki.gr επιχειρεί να καταγράψει τα ορόσημα στην 50χρονη ιστορία του.
3 Σεπτεμβρίου 1974: Η αρχή
Σε μία από τις αίθουσες του ξενοδοχείου «Kινγκ Πάλας», ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακοίνωσε την ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος με τη γνωστή «Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη», όπως έχει επικρατήσει να λέγεται από τότε.
Η επιμέλεια της διακήρυξης είχε ανατεθεί από τον ίδιο τον Παπανδρέου στα ηγετικά στελέχη του ΠΑΚ Ιωάννη Ζαφειρόπουλο, αργότερα βουλευτή νομού Ηλείας, στον καθηγητή πανεπιστημίου Μανώλη Παπαθωμόπουλο και στον Δαμιανό Βασιλειάδη, ενώ ένα μεγάλο μέρος της διακήρυξης γράφτηκε από τον μετέπειτα πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη.
Παρόντες στην ανακοίνωση της διακήρυξης ήταν στελέχη του ΠΑΚ, αγωνιστές διωχθέντες από τη Χούντα, νεολαίοι από την εξέγερση του Πολυτεχνείου και νεολαίοι της Γενιάς του 1-1-4.
Στη διακήρυξη αναγράφονταν οι λόγοι ίδρυσης και οι βασικές θέσεις του κινήματος. Το ΠΑΣΟΚ είχε πια γεννηθεί.
18 Οκτωβρίου 1981: Το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία
Ισως η σημαντική χρονιά του ΠΑΣΟΚ μετά απο αυτήν της ίδρυσής του. Κερδίζει τις εκλογές με ποσοστό μαμουθ – 48,1% – και ο Ανδρέας Παπανδρέου έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός της χώρας.
Η πρώτη τετραετία Παπανδρέου ουσιαστικά έθεσε τέλος στον διχασμό των Ελλήνων, έφερε την εθνική συμφιλίωση, αναγνωρίστηκε από το επίσημο κράτος το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) ως οργάνωση της Εθνικής Αντίστασης και τα δικαιώματα των αγωνιστών του, πολτοποιήθηκαν οι φάκελοι φρονημάτων που διατηρούσε η Ασφάλεια για πολλούς από αυτούς.
Ταυτόχρονα, μια σειρά ενεργειών άλλαξαν την ελληνική κοινωνία. Τροποιήθηκε το Οικογενειακό Δίκαιο, καθιερώθηκε η ισότητα των δύο φύλων, αποποινικοποιήθηκε η μοιχεία, καταργήθηκε ο θεσμός της προίκας, νομιμοποιηθηκαν οι εκτρώσεις.
Εγιναν μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία μεταξύ των οποίων ήταν η κατάργηση της ποδιάς και η καθιερωση του μονοτονικου. Δημιουργήθηκε το ΕΣΥ με πρωτεργατη τον Γιώργο Γεννηματά. Ενοποιήθηκαν Αστυνομία Πόλεων και Χωροφυλακή, αποστρατικοποιήθηκε η ΥΕΝΕΔ, ψηφίστηκε νέος νόμος-πλαίσιο για τα ΑΕΙ.
Δόθηκαν αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις. Καθιερώθηκαν αλλαγές στον συνδικαλισμό, τους συνεταιρισμούς, την οικονομία, την πρόνοια, τους θεσμούς, το Κοινοβούλιο -και αναπροσανατόλιστηκε η εξωτερική πολιτική της χώρας. Κατά κοινή ομολογία αιασθάνθηκε για πρώτη φορά απελευθερωμένο το «άλλο μισό» της ελληνικής κοινωνίας.
Ιούνιος 1985: Δεύτερη νίκη «για ακόμα καλύτερες μέρες»
Στις 9 Μαρτίου 1985, ενώπιον της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματός του, ο Ανδρέας Παπανδρέου δίνει το χρίσμα του Προέδρου της Δημοκρατίας στον αεροπαγίτη Χρ. Σαρτζετάκη.
Η κίνηση ματ τού «μαέστρου των πλιτικών χειρισμών» τότε πρωθυπουργού, συνοδεύεται με πρόταση για τη μείωση των εξουσιών του Προέδρου, και θέτει τέλος στον «ιστορικό συμβιβασμό α λα ελληνικά» και στη συγκατοικηση με τον Κωνταντίνο Καραμανλή.
Ο Α. Παπανδρέου παίζει με τα αντικαραμανλικά αντανακλαστικά της Αριστεράς και του ιστορικού Κέντρου για να αναζωπυρώσει την πολιτική δυναμική τού ΠΑΣΟΚ και κερδίζει τις εκλογές με ποσοστό 45,82% έναντι του αιώνιου αντιπάλου του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη που είχε αναδειχθεί στο μεταξύ αρχηγός της ΝΔ.
1988: Σκάνδαλο Κοσκωτά και Χερφιλντ
Ηδη απο το 1985 ένας νεόκοπος βαρόνος των μίντια της εποχής απαχολεί την ελληνική κοινωνία. Ο Γιώργος Κοσκωτάς.
Εκδίδει το ένα περιοδικό μετά το άλλο – Ενα, Και, tv3, Το Τέταρτο, Μία, Δύο – εξαγοράζει την ιστορική Καθημερινή από την Ελένη Βλάχου, αγοράζει τον Ολυμπιακό απο τον Σταύρο Νταϊφά, το ξενοδοχείο King George στο Σύνταγμα, εκδίδει μετά απο ενα διαφημιστικό καταιγισμό την εφημερίδα 24 Ωρες, ιδρύει τον ραδιοφωνικό Σκάϊ, αγοράζει τη Βραδυνή από τις αδελφές Αθανασιάδη.
Τελικά αποδεικνύεται ότι πρόκειται για απατεώνα. Με απλά λόγια, έκλεβε τα ταμεία της Τράπεζας Κρητης την οποία είχε αγοράσει εππίσης με κλεμμένα χρήματα από το ταμείο της.
Tαυτοχρονα με το ξέσπασμα του σκανδάλου ο ελληνικός λαός κεραυνοβολείται απο την είδηση ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου έφευγε εσπευσμένα για το Λονδίνο για σοβαρούς ιατρικούς λόγους.
Υποβάλλεται σε εγχείρηση καρδιάς, ενώ στην ιδιωτική ζωή του ερχόταν στο προσκήνιο η Δήμητρα Λιάνη.
Η ασθένειά του πυροδοτεί την μέχρι τότε υποβόσκουσα μάχη για τη διαδοχή με κύριους αντίπαλους τον Μ. Κουτσόγιωργα και τον Γ. Γεννηματά.
Οι δύσκολες αυτές συνθήκες είχαν σαν αποτελεσμα για το ΠΑΣΟΚ να εισπράξει στις εκλογές του 1989 και του 1990 το κόστος.
Η ασταθής ισορροπία που προέκυψε μετά τον Ιούνιο 1989 θα λήξει στις εκλογές του Απριλίου 1990, όταν η Ν.Δ. με 46,88% πήρε 150 έδρες και σχημάτισε αυτοδύναμη κυβέρνηση λόγω της στήριξης που της παραχώρησε η ΔΗ.ΑΝΑ. Στις 8 Απριλίου 1990 συνέβη το τελευταίο που θα επιθυμούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου: Ο Κ. Μητσοτάκης ανεδείχθη πρωθυπουργός.
17 Ιανουαρίου 1992: Αθώος
Στις 17 Ιανουαρίου 1992 το Ειδικό Δικαστήριο αθωώνει τον Α. Παπανδρέου – που στο μεταξύ είχε νυμφευθεί για τρίτη φορά, τη Δήμητρα Λιάνη – με διαφορά μίας ψήφου για το σκάνδαλο Κοσκωτά.
Ο Παπανδρέου επέμενε εξ αρχής ότι «δεν τον αφορά» η δίκη-σκευωρία, και δεν εμφανίστηκε ποτέ στο δικαστήριο, ούτε ασχολήθηκε με αυτό. Η απόφαση του δικαστηρίου τον Ιανουάριο του 1992 και οι συμπληρωματικές εκλογές στη Β’ Αθήνας τον Απρίλιο, τον έβαλαν εκ νέου στην τροχιά της εξουσίας.
Το 1993 βρίσκει τη Ν.Δ. να σπαράσσεται από τις εσωκομματικές αντιθέσεις της.
Η αποχώρηση του βουλευτή Γ. Συμπιλίδη από τη Ν.Δ. στις 9 Σεπτεμβρίου οδηγεί στην ανατροπή της κυβέρνησης και στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών, που πραγματοποιούνται στις 10 Οκτωβρίου και αναδεικνύουν νικητή το ΠΑΣΟΚ με 46,88% και 171 έδρες. Ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεψε με ένα ρεκόρ που δεν έχει καταρρίψει κανένας έως τώρα στην αντιπολίτευση. Εκλέχτηκε για τρίτη φορά πρωθυπουργός.
20 Νοεμβρίου 1995: Εσπευσμένα στο Ωνάσειο
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, επέστρεψε στην εξουσία. Αποφασίζεται η μεταστροφή της οικονομικής πολιτικής της χώρας, μπαίνοντας έτσι ουσιαστικά σε πορεία προς την ΟΝΕ. Επίσης, αναγνωρίζεται η γενοκτονία των Ποντίων, δημιουργείται το ΑΣΕΠ (νόμος Πεπονή), ανακοινώνεται το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα Ελλάδας-Κύπρου και επιβάλλεται εμπάργκο στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Στο μεταξύ έχουν πεθάνει Μελίνα Μερκούρη και Γιώργος Γεννηματάς – εξαιρετικά αγαπητοί και οι δύο – σκορπώντας θλίψη στους Ελληνες
Στις 20 Νοεμβρίου του 1995 εισάγεται εσπευσμένα στο Ωνάσειο με σοβαρά προβλήματα υγείας, (αρχή πνευμονίας).
Χρειάσθηκαν 57 ημέρες αδιάκοπης μάχης με το μοιραίο και η δημιουργία ενός πρωτοφανούς κλίματος πιέσεων, μέχρι να βγει από την ενεργό πολιτική ο άνθρωπος που την υπηρέτησε και την αγάπησε με πάθος. Στις 15 Ιανουαρίου 1996, υποβάλει την παραίτησή του απο την πρωθυπουργία – σε ένα κείμενο που δεν υπήρχε η λέξη… παραίτηση. Η εποχή του Κώστα Σημίτη ξεκινούσε.
18 Ιανουαρίου του 1996: Ο Κώστας Σημίτης πρωθυπουργός
Ο Κώστας Σημίτης διαδέχτηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία μετά από ψηφοφορία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. εκπροσωπώντας τον «εκσυγχρονιστικό» πόλο εξουσίας με κύριο στόχο την οικονομική μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας και την κοινωνική σύγκλιση της ελληνικής κοινωνίας με την «ισχυρή» Ευρώπη.
Υπήρξε κατά κοινή ομολογία ένας καλός πρωθυπουργός η θητεία του οποίου αφησε ισχυρό αποτύπωμα στην ελληνική κοινωνία.
23 Ιουνίου 1996: «Καληνύχτα σας»
Στις 23 Ιουνίου 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου πεθαίνει μετά από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο στο σπίτι του στην Εκάλη.
Είχε προηγηθεί ένα ήρεμο βράδυ με φιλική παρέα, μεταξύ των οποίων και ο Τηλέμαχος Χυτήρης. Λίγο πριν τις 11 το βράδυ, έκανε ένα νεύμα στην αγαπημένη του σύζυγο Δήμητρα ότι ήθελε να αποσυρθεί, σηκώθήκε, με την ευγένεια που πάντα τον χαραχτήριζε είπε «Καληνύχτα σας» και πήγε στο δωμάτιο του. Θα άφηνε λιγο αργότερα την τελευταία του πνοή.
Κηδεύεται στις 26 Ιουνίου 1996 στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών με τιμές εν ενεργεία αρχηγού κράτους, κάτι που τελευταία φορά στην Ελλάδα είχε συμβεί το 1964, όταν είχε πεθάνει ο τότε βασιλέας Παύλος.
Ο θάνατός του προκάλεσε κύμα συγκίνησης σε όλη τη χώρα, και πλήθη κόσμου, που κυμαίνονταν από «εκατοντάδες χιλιάδες» έως «εκατομμύρια» παρευρέθησαν στη κηδεία του ενώ παρευρέθησαν σχεδόν 100 πολιτικές προσωπικότητες από όλο τον κόσμο, πρωτοφανές για Έλληνα πολιτικό.
Οι Ελληνες με δάκρυα στα μάτια αποχαιρέτησαν τον «Ανδρέα τους», τον πολιτικό στον αναφέροταν πάντα με τον μικρό του όνομα.
30 Ιουνίου 1996: Στον αστερισμό του Σημίτη
Ο Κώστας Σημίτης έμεινε στην πρωθυπουργία της Ελλάδας για οκτώ συνεχόμενα χρόνια. Δεν αγαπήθηκε ποτέ όσο ο Ανδρέας Παπανδρέου, ούτε ο ελληνικός λαός συνδέθηκε συναισθηματικά τόσο πολύ μαζί του. Ωστόσο ο ιστορικός του μέλλοντος θα πέι αναμφισβήτητα ότι η Ελλάδα που παρέδωσε ήταν πολύ καλύτερη από αυτή που παρέλαβε.
Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του η Ελλάδα ενίσχυσε τη θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σχεδιάστηκε και ολοκληρώθηκε η ενταξιακή πορεία της Κύπρου. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις εισήλθαν για πρώτη φορά σ΄ ένα πλαίσιο και μια προοπτική επ’ ωφελεία και των δύο χωρών. Η Ελλάδα αναδείχθηκε σε πόλο ειρήνης και συνεργασίας στη νοτιοανατολική Ευρώπη, αντί να αποτελεί μέρος του βαλκανικού προβλήματος.
Ο Κώστας Σημίτης, ως Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, προήδρευσε του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά το α΄ εξάμηνο του 2003. Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας υπογράφηκε στις 14 Απριλίου 2003, στη στοά του Αττάλου στην Αθήνα, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση των δέκα νέων κρατών μελών, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος.
Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες για το σχέδιο του Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Προωθήθηκε η στρατηγική της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Αντιμετωπίστηκε ο διχασμός της Ένωσης απέναντι στα ζητήματα του πολέμου στο Ιράκ και κατέστη εφικτή η ενιαία στάση των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ελλάδα εντάχθηκε στην ΟΝΕ, το θρήσκευμα δεν αναγραφόταν πιά στις αστυνομικές ταυτότητες – παρά τη σφοδρή σύγκρουση με την εκκλησία – αναλάβαμε την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, εξαρθρώθηκε η τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη», μεγάλα έργα όπως η Αττική Οδός, ο ΠΑΘΕ, το αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, το μετρό, το τραμ, η΄γεφυρα Ριου Αντιρίου ολοκληρώθηκαν.
Ιανουάριος του 2004: «Γιώργο άλλαξε τα όλα»
Τον Ιανουάριο του 2004, ο Κώστας Σημίτης παραιτήθηκε από την ηγεσία του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και μοναδικός υποψήφιος για τη θέση είναι ο γιος του Ανδρέα Παπανδρέου, Γιώργος. Ο Γιώργος Παπανδρέου, εκλέχθηκε πρόεδρος του κόμματος με πανελλαδική ψηφοφορία, διαδικασία που συνέβη για πρώτη φορά, στην οποία ψήφισαν περισσότεροι από 1.000.000 μέλη και φίλοι του κόμματος.
Στις βουλευτικές εκλογές του 2004 το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έπειτα από 10,5 χρόνια διακυβέρνησης της χώρας με τρεις εκλογικές νίκες (1993, 1996, 2000) έχασε τις εκλογές με ποσοστό 40,55% και πέρασε στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τρείς μήνες αργότερα, στις ευρωεκλογές, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έλαβε επίσης τη δεύτερη θέση, και εξέλεξε οκτώ ευρωβουλευτές.
Στις πρόωρες εκλογές που διεξήχθησαν στις 16 Σεπτεμβρίου 2007, το κίνημα δεν μπόρεσε να τις κερδίσει παρα τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριου που προηγήθηκε που είχαν σαν αποτέλεσμα να καούν Πελοπόννησος και Πάρνηθα και να χάσουν τη ζωή τους τόσοι άνθρωποι.
Στις εκλογές αυτές έλαβε το 38,1% των ψήφων και 102 έδρες. Μετά το αρνητικό αποτέλεσμα, ο πρόεδρός του, Γιώργος Παπανδρέου, ζήτησε την ανανέωση της εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος ανακοίνωσε την ίδια ημέρα την υποψηφιότητά του για τη θέση του προέδρου. Επίσης υποψήφιος στις εκλογές ανάδειξης προέδρου του κόμματος, που διεξήχθησαν στις 11 Νοεμβρίου, ήταν και ο Κώστας Σκανδαλίδης. Επανεξελέγη ο Γιώργος Παπανδρέου με ποσοστό 55% έναντι 38% του Ευάγγελου Βενιζέλου.
23 Απριλίου 2010: Διάγγελμα Παπανδρέου από το Καστελλόριζο
«Είναι ανάγκη, ανάγκη εθνική και επιτακτική, να ζητήσουμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης». Έχουν περάσει 14 χρόνια από τότε που ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας, Γιώργος Παπανδρέου – είχε εκλεγεί στο μεταξύ τον Σεπτέμβριο του 2009 -, ανακοίνωνε με φόντο το ακριτικό Καστελόριζο την είσοδο της χώρας στο μνημόνιο, στην επιτήρηση τις «τρόικας» και σε μία άκρως επώδυνη πολιτική λιτότητας, που γύρισε το εισόδημα των Ελλήνων δεκαετίες πίσω.
Εκείνο το διάγγελμα σήμαινε και επισήμως την έναρξη μίας περιπέτειας που όλοι αντιλαμβάνονταν ότι θα αλλάξει τη ζωή μας, αλλά ελάχιστοι μπορούσαν να προβλέψουν το πόσο βαθιές πληγές θα ανοίξει.
Και ταυτόχρονα το τέλος του ΠΑΣΟΚ ως μεγάλου κόμματος.
Οι εξελίξεις απο εκεί και έπειτα πυκνές: Το ΠΑΣΟΚ έχασε τις εκλογές του Μαΐου του 2012 λαμβάνοντας 13,18% των ψήφων και τερμάτισε τρίτο, πίσω από το ΣΥ.ΡΙΖ.Α. (16,78%) και τη Νέα Δημοκρατία (18,85%), εκλέγοντας μόλις 41 βουλευτές.
Στις επαναληπτικές εκλογές του Ιουνίου, το ΠΑΣΟΚ πήρε και πάλι την τρίτη θέση, με αρχηγό τον Βαγγέλη Βενιζέλο πια εκλέγοντας 33 βουλευτές και λαμβάνοντας το 12,28% των ψήφων. Παρ’ όλα αυτά, το ΠΑΣΟΚ. συμφώνησε με τη Νέα Δημοκρατία και τη Δημοκρατική Αριστερά στο σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Πρωθυπουργός ορκίστηκε ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς.
Μετά τη διάλυση της Βουλής, στις 3 Ιανουαρίου 2015, ο Γιώργος Παπανδρέου μαζί με επτά βουλευτές και άλλα στελέχη, αποχώρησαν από το ΠΑΣΟΚ – το κόμμα που ίδρυσε ο ίδιος του ο πατέρας – και ίδρυσαν το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών.
Η διάσπαση του κόμματος, καθώς και η δυσαρέσκεια για την κυβερνητική πολιτική του 2012-2015 μείωσαν κατά πολύ τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ στις βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, κατατάσσοντάς το μόλις έβδομο κόμμα στη Βουλή, με ποσοστό 4,68%, που είναι και το χειρότερο στην ιστορία του, και εξέλεξε 13 βουλευτές.
Εκτοτε ο όρος Πασοκοποίηση (Pasokification) στις Πολιτικές Επιστήμες περιγράφει την καθίζηση της ευρωπαϊκής σοσιαδημοκρατίας στην εποχή της οικονομικής κρίσης έχοντας ως βασικό παράδειγμα την αντίστοιχη πρωτοφανή στα πολιτικά χρονικα καθίζηση του ΠΑΣΟΚ που έφτασε απο το 44% στο… 4% μέσα σε πέντε χρόνια.
Από το ΚΙΝΑΛ στο σήμερα
Τον Ιούνιο του 2015, εξελέγη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 51,7%, διαδεχόμενη τον Ευάγγελο Βενιζέλο η Φώφη Γεννηματά.
Τον Ιούλιο του 2017 η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά, από το βήμα του συνεδρίου της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός νέου ενιαίου κεντροαριστερού φορέα στην Ελλάδα πριν από το τέλος του έτους.
Στις 28 Νοεμβρίου 2017, ανακοινώθηκε το όνομα του Κινήματος Αλλαγής. Τα ποσοστά του κομματος παρέμεαν μονοψήφια ωστόσο.
Στις 12 Οκτωβρίου 2021, η Φωφη εισήχθη στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός καθώς παρουσίασε υποτροπή ο καρκίνο απο τον οποίο έπασχε. Η κατάσταση της υγείας επιδεινωνόταν μέρα με την ημέρα, με συνέπεια να πέσει σε ηπατικό κώμα στις 24 Οκτωβρίου και τελικά κατέληξε στις 12:04 το μεσημέρι της επομένης. Η είδηση του θανάτου της σχολιάστηκε από πολιτικούς όλων των κομμάτων, σόκαρε τους Ελληνες, ενώ η Βουλή ανέστειλε για μια εβδομάδα, ως ένδειξη πένθους, τις εργασίες της.
Στις 5 Δεκεμβρίου 2021, στον πρώτο γύρο των νέων εσωκομματικών εκλογών για τον νέο πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ, ο Νικος Ανδρουλάκης ήρθε πρώτος με ποσοστό 36,88% και 99.120 ψήφους. Στις 12 Δεκεμβρίου, στον δεύτερο γύρο, εξελέγη πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής και του ΠΑΣΟΚ, έναντι του Γιώργου Παπανδρέου με ποσοστό 67,88%
Διαβάστε επίσης
