Σε σχέση με τον πληθυσμό της η Κύπρος έχει πολύ περισσότερους τουρίστες από την Ελλάδα, και μάλιστα με πολύ μεγαλύτερο «μέσο χρόνο» παραμονής: Οι τουρίστες ανήλθαν σε 3.845.000 αφίξεις το 2023, απασχολούν 111.000 ανθρώπους και για το 2024 τα πράγματα προοιωνίζονται καλύτερα… Η Κύπρος φιλοξενεί αυτό το «μέγεθος» σε μια συγκριτικά μικρή γεωγραφική έκταση, πράγμα που δηλώνει την πυκνότητα και την έντονη παρουσία του ξένου στοιχείου.
Το πλήθος των ξένων επισκεπτών ξεπερνάει συχνά τη «φέρουσα ικανότητά» της, οι παραλίες της κάποτε – κάποτε βουλιάζουν, τα μπαρ και οι ταβέρνες ασφυκτιούν, οι γραφικότητές της καταλαμβάνονται από πολύβουα τάγματα «εισαγωγέων συναλλάγματος». Η Κύπρος γενικά είναι πολύ πιο τουριστοκεντρική από τον ελλαδικό χώρο, πολύ πιο τουριστοδίαιτη και τουριστοκρατούμενη, εν τέλει δε – από μια οικολογική οπτική της ισορροπίας ανθρώπων και χώρων – πολύ πιο τουριστόπληκτη…
Η Κύπρος είναι το νησί της Αφροδίτης, γνωστή από την εποχή του Ομήρου ως εγχώρια θεά με το ιερό της εγκατεστημένο στην Πάφο, και η τουριστική βιομηχανία κάθε άλλο παρά άφησε αναξιοποίητη αυτή την παράδοση… Τα εξειδικευμένα μπαρ συναντήσεων αλλοφύλων και ομοφύλων, ο εν εγρηγόρσει φαλλός του Πριάπου και τα γυναικεία οπίσθια των καρτ ποστάλ, προπάντων δε ο διάχυτος ερωτικός υπαινιγμός – με την αφάνταστα διεγερτική ικανότητά του – εντάχθηκαν στο πλαίσιο μιας πελατειακής ιδεολογίας, που πρυτάνευσε ακόμη και στους πλέον συντηρητικούς χώρους υποδοχής ξένων επισκεπτών. Καταπώς διακήρυσσε ο τίτλος ταβερνειακού ιδρύματος στη Στερεά Ελλάδα: «Ό,τι τραβάει η όρεξή σας».
Η Κύπρος ήταν επόμενο να αφομοιώσει «ανεπαισθήτως» την πολιτική ντιρεκτίβα «Εμπρός στον δρόμο που χάραξε η Ίμπιζα της Ισπανίας, η Κυανή ακτή της Γαλλίας, η Μύκονος της Ελλάδας». Να προσαρμοστεί με την αρχαιοελληνικής προελεύσεως πρόκληση «ιδού η Ρόδος, ιδού και τα πηδήματα». Να ακολουθήσει τα χνάρια πρόσφατων αλλά και παμπάλαιων καταστάσεων, να αντιδράσει καταρχήν αλλά στη συνέχεια – δίκην συναλλαγματοτραφούς χαμαιλέοντος – να συμμορφωθεί «προς τας υποδείξεις» της ερωτικής ελευθεριότητας.
Να προσλάβει τα χαρακτηριστικά εκείνα που προσέδιδαν τη μεγαλύτερη δυνατή «ατραξιόν» στο λεγόμενο «τουριστικό προϊόν», από τα πιο πρώιμα στάδια του μαζικού τουρισμού, ακόμη και από την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας: Τότε φερ’ ειπείν που οι Βαΐες, λουτρόπολη της Ιταλίας και μεγάλο κέντρο παραθερισμού, γίνονταν ξακουστές για τον διερχόμενο και ποικιλόμορφο ερωτισμό που φιλοξενούσαν. Σε βαθμό ώστε να προσφέρουν το όνομά τους στη ρωμαϊκή σημειολογία του ερωτικού ξεσαλώματος, κάνοντας τον Κικέρωνα να καταλογίζει σε μιαν έκλυτη κυρία της εποχής «ακολασία, εραστές, μοιχείες, Βαΐες»…
Περί ξεσαλώματος
Στον αρχαίο και στον μεσαιωνικό κόσμο το ξεσάλωμα ήταν κραυγαλέο στους τουριστικούς χωροχρόνους, ακόμη και στην εξτρίμ περίπτωση που αυτοί οι τελευταίοι συνδέονταν με την ευλάβεια και τη μεταφυσική! Ο Lionel Casson, μεγάλος ιστορικός του ταξιδιού της αρχαιότητας, αναφερόταν στον πρώιμο θρησκευτικό τουρισμό προς την Παλαιστίνη, διαπιστώνοντας ότι «δεν έτρεφε κανέναν σεβασμό για την αγιότητα και έκανε τις πόλεις των Αγίων Τόπων να μοιάζουν περισσότερο με τα Σόδομα και τα Γόμορρα παρά με την Εδέμ».
Πολύ περισσότερο στον σύγχρονο κόσμο, ο τουρισμός και η αναψυχή συνδέθηκαν με την ερωτική αναζήτηση, με την προσέγγιση σωματικών μορφών που ανταποκρίνονταν στα πιο μύχια αισθητικά αιτήματα του ατόμου, με τη διεκδίκηση καταστάσεων διαφυγής από τη σαρκική μοναδικότητα, με την «εκδίκηση» των πλέον καταχωνιασμένων ερωτικών ονείρων…
Ο ερωτισμός των διερχομένων ήταν σχετικά διακριτός από τον συμβατικό, καθωσπρέπει, πλειοψηφικό, εγχώριο ερωτισμό, όμως δεν σταματούσε ούτε στιγμή να επιδρά σε αυτόν τον τελευταίο – ενίοτε δε να τον βγάζει στο κλαρί τροφοδοτώντας «μικροεπαναστάσεις» και «σχάσεις» οικογενειακών ή άλλων διμερών «συνόλων» – με άλλα λόγια χωρισμούς παντρεμένων ή ανύπανδρων ζευγαριών…
Ακόμη ο ερωτισμός των διερχομένων δεν ταυτιζόταν αλλά τελούσε σε κατάσταση συγκοινωνούντων δοχείων με τον εμπορευματοποιημένο, ιδιοτελή, λούμπεν ερωτισμό, που, συναρτήσει της παρ’ ημίν φθίνουσας πανίδας και του πρωτοτουριστικού ρεύματος προς τον νησιωτικό χώρο, δηλώθηκε όχι από μια κυνηγετική, αλλά από μια αλιευτική λέξη – τη λέξη «καμάκι»….
Έτσι στα πρόχειρα, έχω υπόψη μου δύο τουλάχιστον συγγραφείς (Δ. Κωστόπουλος και Β. Βασιλικός) που σκιαγράφησαν «καμάκια», δηλαδή ανδρικούς πορνοχαρακτήρες, με κατεξοχήν καταφερτζίδικα χαρακτηριστικά, ξεκαρδιστικότατα μεν, πλην όμως όχι και ακηλίδωτα από τη σκληρότητα και τον τραγικό υποβιβασμό της σωματικής μέθεξης…
Καμάκι και κουτσοΐνγκλις
Από το παραδοσιακό γκρικ καμάκι με τα κουτσοΐνγκλις, με το δασύτριχο – ημιαποκαλυπτόμενο στήθος, το χρυσό σταυρουδάκι και το ζορμπαδοπρεπές παρουσιαστικό, έως τον μεταμοντέρνο – κατακαίνουργιο (δίκην φρεσκοαγορασμένου λάπτοπ) Νεοκύπριο «προσεγγιστή» γυναικών, η χρονική απόσταση δεν είναι μεγάλη και οι αλλαγές που μεσολάβησαν είναι λίγες.
Ο μεσογειακός εραστής, αφού προηγουμένως μυθοποιήθηκε, εν τέλει απομυθοποιήθηκε, νέοι εξωτισμοί ήρθαν στο προσκήνιο, η επιδημία του AIDS κατέληξε πολλές φορές στη χρήση ολόσωμων προφυλακτικών (!) – τουτέστιν στην προφύλαξη «ολικής αλέσεως»…
Όμως στο βάθος πολλά πράγματα έμειναν τα ίδια: Ο συνετός, οικογενειοστρεφής και «ευπρεπής ερωτισμός» έμεινε καθηλωμένος σε μια κατάσταση «έντιμης πενίας», ανίκανος να προσκομίσει στη ζωή εκείνα τα υπέροχα βεγγαλικά του διερχόμενου ερωτισμού, εκείνες τις ταχύτατες και κάποτε ευφυείς ζεύξεις του με την ιδιοτέλεια, την προδοσία, τη χρησιμοποίηση του άλλου, αλλά και με την απόλυτη ελευθεριότητα, με την εκτόξευση στο διάστημα του πόθου, με το χωρατό, με τη φάρσα.
Το νησί της Αφροδίτης, εν ολίγοις ο ερωτισμός της Κύπρου, με άλλα λόγια ο ερωτισμός Κυπρίων και διερχομένων: Όλο αυτό το τεράστιο μόρφωμα, το ασύλληπτο σύνολο φαντασιώσεων, θα μπορούσε να απασχολήσει εγκυκλοπαίδειες και τόμους, πάμπολλες έρευνες και διδακτορικά με ερωτηματολόγια – και όλα τα ακαδημαϊκά κομφόρ…
Αναρωτιέμαι με ποιον τρόπο θα μπορούσε κάποιος να δικαιολογηθεί για την παρουσίαση μερικών αποσπασματικών απόψεων γι’ αυτό το μόρφωμα, πέρα από τη δήλωση ότι καταθέτει ατελείς και μερικές σκέψεις, δηλαδή προτάσεις – «δοκίμια»: Τη δήλωση που κάνω και εγώ, εν γνώσει των συνεπειών του αναγνωστικού κοινού!
* Ο Γιάννης Σχίζας είναι συγγραφέας
Διαβάστε επίσης
Ναυάγιο στη Σικελία: Ανθρωποκτονιά εξ αμελείας ερευνούν οι αρχές για τη βύθιση του «Bayesian»
