«Διπλωματικός άθλος» η μεγαλύτερη ανταλλαγή κρατουμένων από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου – Ποιοι απελευθερώθηκαν

Οι ΗΠΑ και τέσσερις σύμμαχοι τους κατέληξαν σε συμφωνία με τη Ρωσία για τη ανταλλαγή κρατουμένων, που περιλαμβάνει την απελευθέρωση 26 ατόμων, από επτά διαφορετικές χώρες, μέσω Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου του Αμερικανού δημοσιογράφου Έβαν Γκέρσκοβιτς και του Αμερικανού πρώην πεζοναύτη Πολ Γουίλαν.

Ένα ρωσικό κυβερνητικό αεροσκάφος απογειώθηκε σήμερα από αεροδρόμιο στην τουρκική πρωτεύουσα Άγκυρα μετά τη μεγαλύτερη ανταλλαγή κρατουμένων Ανατολής-Δύσης από τον Ψυχρό Πόλεμο, δήλωσε αυτόπτης μάρτυρας στο Reuters. Τέσσερα άλλα αεροπλάνα που πιστεύεται ότι συμμετείχαν στην ανταλλαγή κρατουμένων ήταν ακόμη σταθμευμένα στο αεροδρόμιο Esenboga της Άγκυρας, δήλωσε ο μάρτυρας.

Από τη Ρωσία αφέθηκαν ελεύθεροι 16, 4 για τις ΗΠΑ και 12 από τη Γερμανία, από τους οποίους ένας ήταν Λευκορώσος, ενώ η Μόσχα από την πλευρά της, παρέλαβε οκτώ κρατούμενους, 3 από τις ΗΠΑ, 2 από τη Σλοβενία, έναν από τη Νορβηγία, τη Γερμανία και την Πολωνία, καθώς και 2 ανήλικους.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν χαιρέτισε σήμερα ένα “διπλωματικό άθλο”, αναφερόμενος σε μια “ιστορική” ανταλλαγή, την “μεγαλύτερη ανταλλαγή κρατουμένων από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου”, όπως την χαρακτήρισε ο Λευκός Οίκος.

Σε ανακοίνωσή του ο Μπάιντεν δήλωσε πως ορισμένες από τις γυναίκες και τους άνδρες που απελευθερώθηκαν βάσει της συμφωνίας ανταλλαγής κρατούνταν άδικα επί χρόνια.

“Η συμφωνία απελευθέρωσης ήταν ένας διπλωματικός άθλος”, τόνισε ο Τζο Μπάιντεν, επιβεβαιώνοντας ότι τρεις Αμερικανοί υπήκοοι και ένας μόνιμος κάτοικος ΗΠΑ είναι μεταξύ των 16 ατόμων που απελευθέρωσε η Ρωσία, μεταξύ των οποίων πέντε Γερμανοί και επτά Ρώσοι.

Με διαπραγματεύσεις που έγιναν με άκρα μυστικότητα και διήρκησαν πάνω από ένα χρόνο, η συμφωνία αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό επίτευγμα για τα μέρη και θα παρουσιαστεί από την αμερικανική κυβέρνηση Τζο Μπάιντεν ως επιτυχία στην εξωτερική πολιτική, λίγους μήνες πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζέικ Σάλιβαν ευχαρίστησε την Τουρκία για την παροχή κρίσιμης υλικοτεχνικής υποστήριξης στην ανταλλαγή κρατουμένων.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είπε ότι συνομίλησε με τους πρώην κρατουμένους που αφέθηκαν ελεύθεροι σήμερα από τη Ρωσία, οι οποίοι επικοινώνησαν επίσης τηλεφωνικά με συγγενείς τους.

«Σε μερικές ώρες θα υποδεχτούμε στην πατρίδα τους συμπατριώτες μας», είπε ο Μπάιντεν στο διάγγελμά του.

Ο Αμερικανός πρόεδρος καταδίκασε τις «δίκες παρωδίες» που οργάνωσε η Ρωσία σε βάρος των τριών Αμερικανών, όπως έγινε και στην περίπτωση του δημοσιογράφου Έβαν Γκέρσκοβιτς. «Οι ρωσικές αρχές τους συνέλαβαν, τους καταδίκασαν σε δίκες θεάματα σε βαριές ποινές κάθειρξης, χωρίς καμία νομιμοποίηση», είπε.

Ο Μπάιντεν είπε ότι «δεν υπάρχει λόγος να μιλήσει με τον Πούτιν», αλλά χαιρέτισε τη συνεργασία των ΗΠΑ με τους συμμάχους τους για την επίτευξη αυτής της συμφωνίας. «Σήμερα αποδεικνύεται γιατί χρειάζεσαι φίλους σε αυτόν τον κόσμο», είπε, εξηγώντας ότι «οι σύμμαχοι έλαβαν τολμηρές και θαρραλέες αποφάσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας».

Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε ότι για την ανταλλαγή των κρατουμένων χρειάστηκαν «σημαντικές παραχωρήσεις» εκ μέρους της Γερμανίας. Όταν όμως ρωτήθηκε τι ζήτησε η Γερμανία για να συνεργαστεί, απάντησε: «Τίποτα».

Η αντιπρόεδρος και υποψήφια για την προεδρία Κάμαλα Χάρις θα επιστρέψει στην Ουάσινγκτον από το Χιούστον όπου περιοδεύει, για να υποδεχτεί τους Αμερικανούς πρώην κρατουμένους, είπε μια πηγή στο πρακτορείο Reuters.

Η Χάρις βρισκόταν στο Τέξας για την κηδεία της πρώην βουλευτίνας Σίλα Τζάκσον Λι, σημαντικής προσωπικότητας της αφροαμερικανικής κοινότητας και αγωνίστριας για τα δικαιώματα των γυναικών. Η Τζάκσον Λι πέθανε στις 19 Ιουλίου, σε ηλικία 74 ετών, από καρκίνο στο πάγκρεας.

Αναλυτικά ο πλήρης κατάλογος των απελευθερωμένων από τη Ρωσία:

• Ντίτερ Βορόνιν
• Ίλια Γιασίν
• Έβαν Γκέρσκοβιτς
• Πολ Γουίλαν
• Βλαντίμιρ Καρά-Μούρζα
• Ρίκο Κρίγκερ
• Αλσού Κουρμάσεβα
• Κέβιν Λικ
• Τζέρμαν Μόιζες
• Ολέγκ Ορλόφ
• Βαντίμ Οσταντίν
• Αντρέι Πιβοβάροφ
• Αλεξάντρα Σκοτσιλένκο
• Πάτρικ Σόμπελ
• Λιλίγια Τσανίσεβα
• Ξένια Φαντέγεβα

Οι 8 Ρώσοι που επαναπατρίζονται, χωρίς τους ανήλικους:

• Βλάντισλαβ Κλιούσιν από τις ΗΠΑ
• Βαντίμ Κονοστσενόκ από τις ΗΠΑ
• Βαντίμ Κρασίκοφ από τη Γερμανία
• Μιχαήλ Μικούσιν από τη Νορβηγία
• Αρτέμ Ντούλτσεφ από τη Σλοβενία
• Άννα Ντούλτσεβα από τη Σλοβενία
• Πάβελ Ρούμπτσοφ από τη Πολωνία
• Ρόμαν Σελέζνεφ από τις ΗΠΑ

Το Κρεμλίνο ευχαριστεί τις χώρες που συνέβαλαν στην ανταλλαγή

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έδωσε χάρη, υπογράφοντας διατάγματα, στους 13 κρατούμενους που απελευθερώθηκαν σήμερα στο πλαίσιο ανταλλαγής με δυτικές χώρες. Η απόφαση αυτή ελήφθη προκειμένου να επιστρέψουν στη χώρα οι «Ρώσοι αιχμάλωτοι» που κρατούνταν στο εξωτερικό, ανακοίνωσε το Κρεμλίνο.

Στην ανακοίνωση το Κρεμλίνο εκφράζει την ευγνωμοσύνη του σε όλες τις χώρες που βοήθησαν στην προετοιμασία της ανταλλαγής και, ιδιαίτερα, στον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο οποίος επέδειξε καλή θέληση και έδωσε χάρη στον Γερμανό Ρίκο Κρίγκερ, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε θάνατο.

Η ρωσική υπηρεσία ασφαλείας FSB επιβεβαίωσε ότι «οκτώ Ρώσοι πολίτες που κρατούνταν σε διάφορες χώρες του ΝΑΤΟ καθώς και δύο ανήλικοι» επέστρεψαν στη Ρωσία. «Οι Ρώσοι πολίτες ανταλλάχθηκαν με μια ομάδα ατόμων τα οποία έδρασαν προς το συμφέρον ξένων κυβερνήσεων και σε βάρος της ασφάλειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας», προστίθεται σε αυτήν την ανακοίνωση που μεταδόθηκε από τα ρωσικά πρακτορεία.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Κρεμλίνου, ο Πούτιν έδωσε χάρη στους Έβαν Γκέρσκοβιτς, Πολ Γουίλαν, Ολέγκ Ορλόφ, Λίλια Τσανίτσεβα, Ξένια Φαντέγεβα, Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά, Ιλιά Γιάσιν, Αλεξάντρα Σκοτσιλένκο, Αλσού Κουρμάσεβα, Αντρέι Πιβοβάροφ, Βαντίμ Οστάνιν, Ντεμούρι (Ντίτερ) Βορονίν και Κέβιν Λικ.

Νωρίτερα, το Κρεμλίνο, σχολιάζοντας την ανταλλαγή κρατουμένων, δήλωσε ότι ελπίζει πως όσοι έφυγαν από τις ρωσικές φυλακές, τους οποίους χαρακτήρισε ως «εχθρούς», θα μείνουν μακριά, μετέδωσε το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο RIA.

Το πρακτορείο TASS επικαλέσθηκε τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ να λέει ότι θα προβεί σε περαιτέρω δηλώσεις αργότερα σήμερα.

«Πιστεύω ότι όλοι οι εχθροί μας πρέπει να μείνουν εκεί (στο εξωτερικό) και όλοι εκείνοι που δεν είναι εχθροί μας πρέπει να επιστρέψουν. Αυτή είναι η άποψη μου» δήλωσε ο Πεσκόφ όπως μετέδωσε το TASS.

Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, σχολιάζοντας την ανταλλαγή κρατουμένων με τη Δύση, δήλωσε ότι οι προδότες της χώρας του πρέπει να σαπίζουν και να πεθαίνουν στη φυλακή, αλλά ήταν πιο χρήσιμο για τη Μόσχα να πάρει πίσω στη Ρωσία ανθρώπους της.

«Και αφήστε τώρα τους προδότες να επιλέγουν πυρετωδώς νέα ονόματα και να καμουφλάρονται μέσω προγραμμάτων προστασίας μαρτύρων», έγραψε ο Μεντβέντεφ, νυν αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, με ανάρτηση στο Telegram.

To Βερολίνο δεν έλαβε την απόφαση με ελαφρότητα

«Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν πήρε αυτή την απόφαση με ελαφρότητα. Το συμφέρον του κράτους για την επιβολή της ποινής φυλάκισης ενός καταδικασμένου εγκληματία αντισταθμίστηκε από την ελευθερία, την σωματική υγεία και σε – κάποιες περιπτώσεις – τελικά την ζωή αθώων ανθρώπων που φυλακίστηκαν στην Ρωσία και ανθρώπων που φυλακίστηκαν άδικα, για πολιτικούς λόγους», δήλωσε πριν από λίγο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Χεμπεστράιτ, αναφερόμενος στην ανταλλαγή κυρίως του Βαντίμ Κράσικοφ, ο οποίος εξέτιε στην Γερμανία ποινή ισόβιας κάθειρξης για την δολοφονία του Γεωργιανού Ζελιμχάν Κανγκοσβίλι στις 23 Αυγούστου του 2019 στο πάρκο Tiergarten του Βερολίνου, κατ΄εντολήν της ρωσικής μυστικής υπηρεσίας FSB.

Σημαντικό κίνητρο αποτέλεσε «η υποχρέωση προστασίας των Γερμανών πολιτών» και η αλληλεγγύη με τις ΗΠΑ, συνέχισε ο κ. Χεμπεστράιτ και εξέφρασε την ελπίδα ότι «όλοι όσοι απελευθερώθηκαν σήμερα θα συνέλθουν από σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια κοντά στις οικογένειες και στους φίλους τους».

Το ομοσπονδιακό υπουργείο Δικαιοσύνης και όχι ο ομοσπονδιακός γενικός εισαγγελέας έδωσε την εντολή για την αναστολή της εκτέλεσης της ποινής του Βαντίμ Κράσικοφ, διευκρίνισε πριν από λίγο εκπρόσωπος του υπουργείου.

«Ο ομοσπονδιακός γενικός εισαγγελέας είναι καταρχήν υπεύθυνος για την αναστολή της εκτέλεσης των ποινών. Ωστόσο, την περασμένη Δευτέρα, το ομοσπονδιακό υπουργείο Δικαιοσύνης έδωσε γραπτή εντολή στον ομοσπονδιακό γενικό εισαγγελέα για την αναστολή της εκτέλεσης της ποινής του Βαντίμ Κράσικοφ, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή κρατουμένων», δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ χαιρέτισε σήμερα την απελευθέρωση πολλών κρατουμένων από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένου του Ρωσοβρετανού αντιφρονούντα Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε ποινή κάθειρξης 25 ετών με την κατηγορία της προδοσίας.

«Καλωσορίζω την απελευθέρωση ενός αριθμού κρατουμένων που κρατούνται στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των Βλαντίμιρ Καρά – Μουρζά, Πολ Γουίλαν και Εβαν Γκέρσκοβιτς», δήλωσε ο Στάρμερ με ανάρτηση του στο X.

«Θα συνεχίσουμε να καλούμε τη Ρωσία να υποστηρίξει την ελευθερία της πολιτικής έκφρασης» έγραψε ο Βρετανός πρωθυπουργός.

Διεθνής Αμνηστία: Η ανταλλαγή με τη Ρωσία αφήνει μια πικρή γεύση

Η απελευθέρωση “κατάδικων εγκληματιών”, εκ των οποίων ο φερόμενος ως πράκτορας της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσίας (FSB) Βαντίμ Κράσικοφ, στο πλαίσιο της μεγάλης ανταλλαγής κρατουμένων που ανακοινώθηκε σήμερα, αφήνει “μια πικρή γεύση”, επικρίνει σήμερα το γερμανικό σκέλος της Διεθνούς Αμνηστίας. Κατήγγειλε επίσης “ένα βήμα προς την παράταση της (δικαστικής) ατιμωρησίας”.

“Ένας δολοφόνος και άλλοι εγκληματίες που καταδικάστηκαν στο πλαίσιο μιας δίκαιης δίκης, έχουν πλέον απελευθερωθεί, κατά τη διάρκεια μιας ανταλλαγής προσώπων οι οποίοι το μόνο που έκαναν ήταν να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης”, αποδοκίμασε ο Κρίστιαν Μιχρ, αναπληρωτής γενικός γραμματέας της Αμνηστίας Γερμανίας, σύμφωνα με ανακοίνωση.

Μεταξύ των δυτικών πολιτών που απελευθερώθηκαν από τη Μόσχα είναι ο Αμερικανός δημοσιογράφος Έβαν Γκέρσκοβιτς και ο πρώην πεζοναύτης Πολ Γουίλαν, που ήταν φυλακισμένος στη Ρωσία από τα τέλη του 2018. Παρά το γεγονός ότι η Αμνηστία εκφράζει “ανακούφιση” για τις απελευθερώσεις αυτές, η συγκεκριμένη συμφωνία μπορεί, σύμφωνα με την οργάνωση, να ενθαρρύνει τη ρωσική κυβέρνηση σε “νέες πολιτικές συλλήψεις και παραβιάσεις των ανθρωπίνων διωμάτων, χωρίς τον φόβο των συνεπειών”.

Καθώς οι φυλακισμένοι “χρησιμοποιούνται από τον Βλαντίμιρ Πούτιν ως διαπραγματευτικό χαρτί για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του”, συνεχίζει η οργάνωση.

Η ανταλλαγή

Ο φυλακισμένος δημοσιογράφος της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal Έβαν Γκέρσκοβιτς και ο πρώην Αμερικανός πεζοναύτης Πολ Γουίλαν αμφότεροι κρατούμενοι στη Ρωσική Ομοσπονδία, ο φυλακισμένος στη Λευκορωσία Γερμανός, Ρίκο Κρίγκερ, ο Ρώσος αντιφρονούντας Ιλιά Γιάσιν και ο αξιωματικός της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών FSB Βαντίμ Κράσικοφ, φυλακισμένος στη Γερμανία ήταν μεταξύ των 26 κρατουμένων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία, τη Γερμανία, την Πολωνία, τη Σλοβενία, τη Νορβηγία και τη Λευκορωσία που απελευθερώθηκαν σήμερα στη μαζικότερη ανταλλαγή μεταξύ Ανατολής-Δύσης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.

Στο πλαίσιο της επιχείρησης ανταλλαγής, 10 κρατούμενοι, εκ των οποίων 2 παιδιά, θα μεταφερθούν στη Ρωσία, 13 κρατούμενοι θα μεταφερθούν στη Γερμανία και άλλοι τρεις θα μεταφερθούν στις ΗΠΑ. Για την ανταλλαγή των κρατουμένων έφθασαν στην ‘Αγκυρα συνολικά επτά αεροπλάνα, δύο από τις ΗΠΑ και από ένα από τη Γερμανία, την Πολωνία, τη Σλοβενία, τη Νορβηγία και τη Ρωσία.

Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες είχαν ανακοινώσει ότι συντονίζουν μια εκτεταμένη ανταλλαγή κρατουμένων, εν μέσω ενδείξεων για μια μεγάλη ανταλλαγή μεταξύ της Ρωσίας και της Λευκορωσίας από τη μία πλευρά και των δυτικών χωρών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Γερμανίας, από την άλλη.

«Η οργάνωσή μας έχει αναλάβει σημαντικό διαμεσολαβητικό ρόλο σε αυτή την επιχείρηση ανταλλαγής, η οποία είναι η πιο ολοκληρωμένη της τελευταίας περιόδου» αναφέρει η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (MIT) σε ανακοίνωσή της.

Ο ιστότοπος παρακολούθησης πτήσεων Flightradar24 έδειξε ότι ένα ειδικό ρωσικό κυβερνητικό αεροσκάφος που χρησιμοποιήθηκε για μια προηγούμενη ανταλλαγή κρατουμένων με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας είχε πετάξει από τη Μόσχα προς τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, ο οποίος συνορεύει με την Πολωνία και τη Λιθουανία, πριν επιστρέψει στη ρωσική πρωτεύουσα.

Πλάνα του Reuters έδειχναν ένα ρωσικό κυβερνητικό αεροσκάφος στο έδαφος της τουρκικής πρωτεύουσας Άγκυρας.

Ο Πολ Γουίλαν και ο Βλαντίμιρ Καρά – Μουρζά, ένας Ρωσοβρετανός αντιφρονούντας, και οι δύο φυλακισμένοι στη Ρωσία, είχαν ξαφνικά εξαφανιστεί από το προσκήνιο τις τελευταίες ημέρες, σύμφωνα με τους δικηγόρους τους. Τουλάχιστον επτά Ρώσοι αντιφρονούντες είχαν μετακινηθεί απροσδόκητα από τις φυλακές τους.

Ο δικηγόρος του Αλεξάντρ Βίνικ, ενός Ρώσου που κρατείται στις Ηνωμένες Πολιτείες, αρνήθηκε χθες να επιβεβαιώσει που βρίσκεται ο πελάτης του στο κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο RIA «έως ότου λάβει χώρα η ανταλλαγή».

Το πρακτορείο RIA μετέδωσε επίσης ότι τέσσερις Ρώσοι που είναι φυλακισμένοι στις Ηνωμένες Πολιτείες «εξαφανίσθηκαν» από την βάση δεδομένων για τους φυλακισμένους που χρησιμοποιεί το Ομοσπονδιακό Γραφείο Φυλακών των ΗΠΑ. Του κατονόμασε ως Αλεξάντερ Βίνικ, Μαξίμ Μάρτσενκο, Βαντίμ Κανοσιόνοκ και Βλαντισλάβ Κλιούσιν.

Μεταξύ των διαφωνούντων της Ρωσίας, οι υποστηρικτές των οποίων είχαν αναφέρει ότι μετακινήθηκαν ξαφνικά τις τελευταίες μέρες, συμπεριλαμβάνονται ο πολιτικός της αντιπολίτευσης Ιλιά Γιάσιν, ο ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων Όλεγκ Ορλόφ και ο Ντανιήλ Κρινάρι, ο οποίος καταδικάστηκες για μυστική συνεργασία με ξένες κυβερνήσεις.

Στη Δύση οι διαφωνούντες θεωρούνται από τις κυβερνήσεις και τους ακτιβιστές ως αδίκως φυλακισμένοι πολιτικοί κρατούμενοι. Όλοι έχουν, για διαφορετικούς λόγους, χαρακτηριστεί από τη Μόσχα ως επικίνδυνοι εξτρεμιστές.

Σλοβένικο δικαστήριο καταδίκασε χθες δύο Ρώσους σε ποινή φυλάκισης για κατασκοπεία και χρήση πλαστών ταυτοτήτων και δήλωσε ότι θα απελαθούν, όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων STA, μια κίνηση που σύμφωνα με σλοβενικό τηλεοπτικό κανάλι αποτελεί μέρος της ευρύτερης ανταλλαγής. Το Reuters δεν μπόρεσε να το επιβεβαιώσει.