Ο Covid-19 παραμένει μια απειλή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και σκοτώνει παγκοσμίως περισσότερους από 1.700 άνθρωποι κάθε εβδομάδα ενώ σε άλλα θύματά του προκαλεί συμπτώματα θόλωσης του εγκεφάλου και κόπωσης. Ενδεικτικό της επικίνδυνης κατάστασης που κυριαρχεί τώρα το Καλοκαίρι είναι τα αποτελέσματα μελέτης που αναδεικνύουν τον μεγάλο κίνδυνο μετάδοσης του ιού στα πολύωρα αεροπορικά ταξίδια.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), σε μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2024, φάνηκε ότι τα αεροπορικά ταξίδια που διανύουν μεγάλες αποστάσεις, όπου οι επιβάτες δεν φορούν μάσκα, αυξάνεται κατά 25 φορές η πιθανότητα να κολλήσει κάποιος, συγκριτικά με τα αεροπορικά ταξίδια μικρών αποστάσεων και διάρκειας.
Τα στοιχεία του ΠΟΥ σχολιάζουν η παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Θεραπευτικής Κλινική (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και την Βιολόγο Παναγιώτα Ζαχαράκη.
Τα επιδημιολογικά στοιχεία του ΠΟΥ δείχνουν ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2024 μόνο το 0,42% των ατόμων τρίτης ηλικίας έλαβε κάποια εμβολιαστική δόση για τον κορονοϊό παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του ΠΟΥ, υπάρχουν:
- Περισσότερα από 775 εκατομμύρια επιβεβαιωμένα κρούσματα Covid-19.
- Πάνω από επτά εκατομμύρια θάνατοι σε όλο τον κόσμο από τότε που εντοπίστηκε για πρώτη φορά ο ιός στη Wuhan της Κίνας στα τέλη του 2019.
- Από τα ιικά φορτία που εντοπίστηκαν μέσω της επιτήρησης των λυμάτων, το πραγματικό φορτίο κρουσμάτων θα μπορούσε να είναι από 2 έως σχεδόν 20 φορές υψηλότερο.
Συμπτώματα
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση στο έγκριτο διεθνές περιοδικό the Lancet (Ιούλιος 2024), αναλύονται περισσότερα τα συμπτώματα της θόλωσης του εγκεφάλου (“brain fog”) και της κόπωσης μετά την οξεία λοίμωξη. Ωστόσο, εκτιμάται ότι το 10–20% των ατόμων που έχουν μολυνθεί με SARS-CoV-2 εξακολουθούν να έχουν συμπτώματα μετά τη μόλυνση. Η κόπωση και η γνωστική διαταραχή είναι τα πιο κοινά συμπτώματα του μακροχρόνιου COVID.
Δεδομένα από πολυκεντρική κοορτή ανέδειξαν ότι στους 9 μήνες μετά τη μόλυνση 5,8% από τους 3038 συμμετέχοντες είχαν τόσο κόπωση όσο και γνωστικά ελλείμματα:
- 197 (22,2%) από τους 889 συμμετέχοντες είχαν γνωστικά ελλείμματα.
- 468 (22,4%) από τους 2092 συμμετέχοντες είχαν κόπωση κατά την έναρξη.
Σε παρακολούθηση 26 μηνών διαγνώστηκαν:
- 84 (42,6%) από τους 197 συμμετέχοντες με γνωστικά ελλείμματα.
- 254 (54,3%) από τους 468 συμμετέχοντες με κόπωση είχαν επίμονα συμπτώματα.
Η κόπωση συσχετίστηκε με πονοκέφαλο και κατάθλιψη. Τα εμβόλια κατά του COVID-19 είναι αποτελεσματικά στη μείωση της συχνότητας εμφάνισης σοβαρού COVID-19, της θνησιμότητας και της μετάδοσης στην κοινότητα.
Οι μελέτες
Η πολυεθνική μελέτη των αρχείων πρωτοβάθμιας περίθαλψης 10 εκατομμυρίων εμβολιασμένων ατόμων και 10 εκατομμυρίων μη εμβολιασμένων ατόμων που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Respiratory Medicine τον Μάρτιο του 2024, αποκάλυψε ότι ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 μείωσε τον κίνδυνο εμφάνισης μακροχρόνιου COVID.
Μια άλλη μελέτη ελέγχου λειτουργικής συνδεσιμότητας σε κατάσταση ηρεμίας σε 52 συμμετέχοντες 27 μήνες μετά τη μόλυνση από COVID-19 που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Regional Health-Western Pacific τον Ιούνιο του 2024, έδειξε ότι η μειωμένη εγκεφαλική δραστηριότητα στην αριστερή άνω κροταφική έλικα σχετίστηκε με αυξημένη βαθμολογία νοητικής κόπωσης και γνωστικού ελλείμματος.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Neuroscience τον Φεβρουάριο του 2024, βρήκε στοιχεία διαταραχής του αιματοεγκεφαλικού φραγμού έως και 1 χρόνο μετά τη μόλυνση από COVID-19 στους κροταφικούς λοβούς και στον μετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου.
Επί του παρόντος, δεν υπάρχει θεραπεία για τη θόλωση του εγκεφάλου και την κόπωση του εγκεφάλου που προκαλείται από μακροχρόνια COVID-19, γίνονται όμως διεθνείς προσπάθειες και δίνονται σημαντικές χρηματοδοτήσεις, οι οποίες στοχεύουν να φέρουν κοντά κλινικούς ιατρούς, ερευνητές, επιστήμονες, φροντιστές, ασθενείς και μέλη της κοινότητας για να κατανοήσουν και να θεραπεύσουν αποτελεσματικά τη μακροχρόνια COVID.
