Οι μικρές μειώσεις στις τιμές κάποιων προϊόντων στα σούπερ μάρκετ, όπως δείχνουν στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα, κάνουν την κυβέρνηση να ελπίζει ότι οι πληθωριστικές πιέσεις του καλοκαιριού θα είναι μικρότερες του αναμενόμενου.
Ωστόσο, η τάση αυτή δεν είναι ομοιόμορφη για όλα τα αγαθά, καθώς συνεχίζουν να υπάρχουν αυξήσεις σε ορισμένα είδη, όπως τα φρέσκα ψάρια, τα θαλασσινά, τα μπισκότα, οι σοκολάτες και τα ζαχαρώδη. Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση των τιμών στα σούπερ μάρκετ έρχεται για δεύτερο διαδοχικό μήνα, μετά από συνεχείς αυξήσεις για πάρα πολλούς μήνες.
Παράλληλα, στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι η «μάχη» που έχει ξεκινήσει μπορεί να κερδηθεί στην παρούσα περίοδο, κυρίως εξαιτίας των συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί. Ο νέος υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, έχει ξεκινήσει σειρά επαφών με παράγοντες της αγοράς, θεσμικούς και επιχειρηματίες, θέλοντας να τους πείσει ότι είναι προς όφελος της οικονομίας και των ίδιων να απομακρυνθούν από την απληστία και να λειτουργήσουν με βάση τη λογική και το συμφέρον των καταναλωτών.
Οι τιμές των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ εμφανίζονται μειωμένες κατά μέσο όρο 1,92% τον Ιούνιο 2024 σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). Την ίδια ώρα, 12 από τις 23 κατηγορίες προϊόντων που εξετάζονται στο πλαίσιο της έρευνας καταγράφουν μείωση.
Αναλυτικότερα, η καθαρή μείωση του δείκτη εξέλιξης τιμών αλυσίδων σούπερ μάρκετ τον Ιούνιο 2024 δείχνει ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ είναι αρνητικός της τάξης του 1,92% (έναντι -1,25% τον Μάιο, +1,10% τον Απρίλιο, +0,28% τον Μάρτιο, +2,70% τον Φεβρουάριο και +3,00% τον Ιανουάριο 2024). Η μεταβολή του Ιουνίου οφείλεται κυρίως στη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση των τιμών και εν μέρει στην επίδραση της εποχικότητας λόγω καλοκαιριού, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ.
Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
- φρέσκα φρούτα και λαχανικά 10,66%,
- απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού 6,13%,
- χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής 5,05%,
- τροφές και είδη για κατοικίδια 4,91%,
- αυγά και βούτυρα 4,33%.
Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά έχουν ευνοηθεί από τις συγκριτικά καλύτερες καιρικές συνθήκες σε σχέση με το 2023. Στα υπόλοιπα είδη, οι μειώσεις οφείλονται στην ομαλοποίηση της αγοράς μετά την πανδημία και στη μείωση των τιμών παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.
Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
- ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη 6,46%,
- φρέσκα ψάρια και θαλασσινά 5,02%,
- μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη 4,25%,
- τρόφιμα παντοπωλείου 3,51%,
- οινοπνευματώδη ποτά 2,77%.
Τα περισσότερα από αυτά τα είδη επηρεάζονται από τις διεθνείς τιμές πρώτων υλών, τις τιμές της ζάχαρης και του κακάο και από άλλα κόστη παραγωγής. Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται, οι 13 κατέγραψαν μείωση και οι 10 αύξηση.
Οι λόγοι για τους οποίους αποδίδεται η τάση συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, περιλαμβάνουν:
- Καλύτερες συγκριτικά καιρικές συνθήκες τον Μάιο 2024 και εποχικότητα. Οι περσινές βροχές είχαν αυξήσει σημαντικά το κόστος στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Οι καλύτερες φετινές καιρικές συνθήκες έχουν μειώσει τις τιμές στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά άνω του 10%. Παράλληλα, η εποχικότητα στα προϊόντα της κατηγορίας επηρεάζει περισσότερο την πορεία του συνολικού δείκτη.
- Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν σταθεροποίηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητάς τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
- Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024).
- Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
- Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν μείωση τους πρώτους μήνες του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι αντίστροφη.
- Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή, διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμά τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
- Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.
Διαβάστε επίσης
Στουρνάρας: «Λογικές δύο ακόμη μειώσεις επιτοκίων μέσα στο 2024»
