To 2024 ήταν μια χρονιά με εξαιρετικό πολιτικό ενδιαφέρον.
Είχε Ευρωεκλογές που τα αποτελέσματά τους στην χώρα ανέδειξαν ένα νέο πολιτικό σκηνικό με την Ν.Δ να χάνει 13% και από τον Ιούνιο να προσπαθεί να ξεφύγει από το πλαίσιο του 28.5%-30%, εκδίωξη του Σ. Κασσελάκη από την Προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ με μεθόδους αμφιλεγόμενους δημοκρατικά, εκλογές για ανάδειξη Προέδρου σε δύο κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ), μια ακόμα διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και ίδρυση ενός νέου κόμματος (Κίνημα Δημοκρατίας), διαγραφή ενός πρώην Πρωθυπουργού (Α. Σαμαρά), ανατροπή κόμματος για πρώτη θέση από την θέση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, όπως και αρκετές εναλλαγές δημοσκοπικά στις θέσεις από δύο έως πέντε.
Μέσα από αυτή την κινητικότητα και τις κοινωνικές αναταράξεις λόγω βασικά της ακρίβειας αλλά και νομοθετημάτων που έφεραν πολλές συζητήσεις σε κόμματα (γάμος ομόφυλων, επιστολική, μη Κρατικά Πανεπιστήμια) έχουμε ένα καχεκτικό δικομματισμό με την Ν.Δ στο 30% περίπου και δεύτερο το ΠΑΣΟΚ σε μια απόσταση ασφαλείας από το τρίτο κόμμα.
Δεν τις λες όλες αυτές και μικρές αλλαγές.
Ίσως γι’ αυτό και αρκετοί είναι διστακτικοί για το τι θα φέρει το 2025. Κι όμως. Το 2025 μπορεί να φέρει σημαντικότερες αλλαγές υπό την επίδραση σειράς παραγόντων. Κατ΄ αρχήν το διεθνές περιβάλλον θα τροφοδοτεί προβλήματα και ένα νέο κλίμα. Η πολιτική αστάθεια σε Γερμανία και Γαλλία, αλλά και οι κίνδυνοι από την προβληματική κατάσταση της Γαλλικής Οικονομίας, οι γεωστρατηγικές αναταράξεις με όσα θα συμβούν με επίκεντρο την Συρία, την Ουκρανία, την ευρύτερη περιοχή , αλλά και η ανάληψη της Προεδρίας από τον Ντ. Τραμπ με ότι επίδραση θα έχουν οι επιλογές που θα κάνει , αντικειμενικά θα τροφοδοτεί αστάθεια άρα φόβο, πιθανές οικονομικές κρίσεις άρα ανησυχία. Αυτά θα συμβάλουν σε μια τάση αναζήτησης σταθερότητας , σιγουριάς, ασφάλειας. Ας μην ξεχνάμε ότι η περιπετειώδης προηγούμενη δεκαετία των Μνημονίων έχει κάνει πιο ευαίσθητο το κοινωνικό σώμα.
Ταυτόχρονα, υπάρχει μια ρευστότητα στο πολιτικό σκηνικό πολύ υψηλότερη απ΄ότι φαίνεται και τα ερωτήματα είναι περισσότερα από τις σίγουρες απαντήσεις.
Οι αβεβαιότητες πιο πολλές από τις βεβαιότητες.
- Υπάρχει ένα 18%-20% που βρίσκεται στις δημοσκοπήσεις στην γκρίζα ζώνη που κανείς δεν μπορεί με σιγουριά να προβλέψει τις πολιτικές επιλογές του.
- Υπάρχει ο απόηχος του 60% αποχής στις Ευρωεκλογές που η διατήρηση σ΄ αυτά τα επίπεδα ή η μείωσή της μπορεί να φέρει σημαντικές αλλαγές στους πολιτικούς συσχετισμούς.
- Έπειτα υπάρχουν τα αντανακλαστικά που θα δείξουν τα κόμματα και ιδιαίτερα της Αντιπολίτευσης. Η Ν.Δ και ο Κ. Μητσοτάκης μπαίνουν στον ένατο χρόνο που προηγούνται στα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία όλων των δημοσκοπήσεων, όλων των Εταιρειών.
Ταυτόχρονα στις έρευνες του Δεκεμβρίου φαινόταν να εισπράττει έστω λίγο στην πρόθεση ψήφου, να βελτιώνει κάποια ποιοτικά στοιχεία , ενώ τα αρνητικά συναισθήματα συνέχισαν μεν να κυριαρχούν, αλλά μειώνονταν ποσοστιαία. Δείχνει αυτό ότι έχει αποθέματα και ότι μπορεί να δούμε μια πιο ορατή άνοδό της; Θα το δούμε, αφού τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει δεν είναι και λίγα και οι διεθνείς εξελίξεις μπορεί να τις προσθέσουν και άλλα.
Ωστόσο το πρόβλημα βρίσκεται στην αντιπολίτευση.
- Άραγε το ΠΑΣΟΚ θα σταθεροποιηθεί γύρω στο 18% που ήταν ο μ.ό στην εκτίμηση ψήφου στις τελευταίες έρευνες του 2024 και θα δείξει ότι έχει τα καύσιμα να ανέβει ή θα χάσει δυνάμεις; Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση αφού θα βρεθεί υπό την απειλή τουλάχιστον δύο ανταγωνιστών. Από την μία η Ν.Δ θα αντιδράσει για να πάρει πίσω ή να φρενάρει απώλειές της από τον χώρο του Κέντρου προς το ΠΑΣΟΚ και από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα παρακολουθεί άπρακτος να χάνει το 15%-16% των ψηφοφόρων του προς το ΠΑΣΟΚ.
- Ο ΣΥΡΙΖΑ με την σειρά του θα προσπαθήσει να σταθεί στα πόδια του και να ξεφύγει από το 7%-8% που μεσοσταθμικά βρίσκεται. Για να τα καταφέρει κατ΄ αρχήν πρέπει να αντιμετωπίσει την χαμηλή συσπείρωσή του που βρίσκεται στο 30%-35%, με το 20% των δυνάμεων του να οδεύει προς το Κίνημα Δημοκρατίας και το 35% να δηλώνει ότι μπορεί να το ψηφίσει, το 15%-16% να πηγαίνει στο ΠΑΣΟΚ και όλα τα κόμματα αριστερά πλην Νέας Αριστεράς να έχουν περικυκλώσει τον ΣΥΡΙΖΑ, με πολλούς απογοητευμένους και με έντονες απορριπτικές τάσεις. Θα τα καταφέρει να κάνει κάποια μικρά στην αρχή βήματα; Θα υπάρξει επανένωση με κάποια μορφή ΣΥΡΙΖΑ, Νέας Αριστεράς που θα επέτρεπε να φλερτάρει με διψήφια ποσοστά; Πως θα επιδρούσε άραγε σ΄ αυτή την περίπτωση το να γίνει και πάλι θεσμικά Αξιωματική Αντιπολίτευση τόσο για το ΣΥΡΙΖΑ όσο και για το ΠΑΣΟΚ;
Από την άλλη τα κόμματα του χώρου του πέραν της Ν.Δ Δεξιάς που αθροίζουν ένα 18%-20% τι θα κάνουν; Είναι πολυδιασπασμένα, αθροίζουν ένα πολύ σοβαρό ποσοστό, αλλά δεν εμφανίζουν και ιδιαίτερη δυναμική από εκεί και πέρα, ενώ υπάρχουν μικροί εμφύλιοι στον χώρο. Είναι κατανοητό τι θα γινόταν αν η Ν.Δ κατόρθωνε να πάρει έστω 3%-4% από πιο δεξιά και ένα 1%-2% από τον χώρο του Κέντρου, τι δύναμη θα εμφάνιζε;
Το Κίνημα Δημοκρατίας βρίσκεται μπροστά σε μια μεγάλη πρόκληση, η ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ δείχνει να ενισχύεται αλλά το ποσοστό της μοιάζει με εκκρεμές. Και γενικά , θα συνεχίσουμε να βλέπουμε μία εικόνα εννέα ή δέκα κόμματα να μπορούν να γίνουν κοινοβουλευτικά; Θα αντέξουν όμως στον ιδιόμορφο ανταγωνισμό που θα αναπτυχθεί και στα διλλήματα που θα θέτουν τα πιο μεγάλα κόμματα;
Πολλά τα ερωτήματα, μεγάλες οι αβεβαιότητες, σημαντική η ρευστότητα. Γι αυτό το 2025 το κάθε τι θα παίζει ρόλο. Από την εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας μέχρι την συζήτηση για την Συνταγματική Αναθεώρηση και από την αντιμετώπιση της ακρίβειας και των προβλημάτων της καθημερινότητας μέχρι και των κρίσεων που μπορεί να εκδηλωθούν.
Για να δούμε …
